Microsoft Word Tebriz folkloru doc

 

  

٢٥٥

Mәclisdә oturannar bir-birinin üzünә baxıb dedilәr: 

- Bu yalan qabaxkınnan da bәrk yalan idi. 

 Şahla vәzirrәr bu yalanı da qәbul etdilәr. Keçәlin evi 

şahın qәsrinin yanında idi. Qәsrdәn çıxannan sonra neçә nәfәr 

cavan qonşularınnan tapıb dedi:  

-

 

Mәnim evimin içәridәn divarı  uşmaxdadı, gәlin gedәh 

çaylaxdan bir az daş gәtirib, o divarı düzәldәh. 

Qonşuları keçәlin sözün qәbul edib, getdilәr çaylağa, ora-

da keçәl dedi: 

-

 

Yığdığımız daşların yarısı bir batman ağırlığında, yarısı 

da bir çәrәk olacax ki, divarı  işliyәndә buları bir-birinә  qıfıl-

bәnd salax.    

Hava qarannıxlaşanda işә başlıyıb daşları bir yerә  yığan-

nan sonra, gәtirdilәr qәsrin divarının dalında topladılar. Keçәl 

yardım eliyәnnәrin hәrәsinә bir pul verib yola saldı. Onnar 

gedәnnәn sonra daşların xırda-yekәsin ayırıp sәrdi yerә, sonra 

onnarın üstünә  әlinnәn gәldiyi qәdәr torpax töhdü. Torpaxları 

elә hamarladı ki, elә bil illәr qabax daşlar burada varmış. Ge-

cәni yatıb sәhәr getdi şahın qәsrinә. Şaha xәbәr oldu ki, keçәl 

gәlib, vәzirrәr yığıldı. Keçәl sözә başlıyıb dedi:  

-

 

Şah sağ olsun, bu gün naxıra getmәh üçün yerimә bir 

adam tapa bilmәdim, icazә versәniz, üçüncü yalanımı da deyim 

gedim işimin dalısınca. Әgәr qәbul olunsa, sizin buyurduğunu-

za görә qızınız mәnimdi, yoxsa hökm sizin hökmünüzdü.  

-

 

Sözüm yoxdu, başla yalanını de.  

-

 

Günnәrin bir günündә, sәnin dәdәn naxırçı idi, mәnim 

babam  şah idi. O zaman siz acıızdan ölürdüz, mәnim babam 

siz acıızdan ölmüyәsiz deyә, sizә çoxlu qızıl-gümüş verib, indi 

onnarı sәnnәn istiyirәm. Ya qızı ver mәnә, ya da borcunu ödә.  

-

 

Sәn nә qol ilә bu sözü deyirsәn. Kağız-baratın da var?  

---

 

  

٢٥٦

-

 

O zaman indiki kimi kağız-barat yoxdi. O daşdarın 

ağırrığı  qәdәr ki sizә  qızıl-gümüş verilib, qәsrin divarının da-

lında quylanıb qalıb, indi dә elә ordadı. Adam göndәrin gedib 

baxsınnar.  

Şah adam göndәrib baxannan sonra, gәlib dedilәr:  

- Keçәlin sözü düzdü. 

Vәzirrәr bir-birilә mәşvәrәt edib şaha dedilәr: 

-

 

Keçәlin sözü yalandı, biz onun bu sözün dә yalanna-

rının hesabına qoysax qız onundu, qoymasax da, gәrәh daşların 

ağırlığında keçәlә qızıl-gümüş verәh ki, bu iş dә olan deyil.  

Şah naçarrıxdan qızı verib keçәlә, toy-düyün başlanıb qur-

tulannan sonra keçәl bir әl arabası gәtirib, tәrkinә bir az saman 

sәpib, gәlini qoydu onun üstünә, itәliyә-itәliyә apardı evlәrinә. 

Qapılarında salıb yerә, nәnәsinә dedi:  

-

 

Gәl bu da sәnin gәlinin! 

-

 

Oğul, bu şah qızıdı, burda dayana bilmәz. Axı  sәn nә 

ürәh ilә bunu bura gәtirdin? Qaytar apar dәdәsinin evinә.  

-

 

Nәnә, mәgәr öz xoşudu, burda dayanmasın, mәn saxlı-

yaram, sәn dә görәrsәn. 

Keçәl sәhәr tezdәn durub getdi naxıra, axşam gәldi evә, 

anasınnan soruşdu:  

-

 

Nәnә, bu gün nә iş görmüsәn? 

-

 

Oğul, hәyәti süpürmüşәm, tövlәnin zilin daşımışam, qo-

yunnarı sağmışam, yemәh pişirib, evin işlәrin görmüşәm.  

-

 

Bәs gәlin nә iş görüb?  

-

 

Heç nә  iş görmüyib, naharacan yatıb, sonra durub 

naharın yeyib, indiyәcәn dә özü ilә oynuyır.  

-

 

Bizim evin qanunu budu ki, işlәmiyәn çörәh yemәz. 

Özün mәnә demisәn, sәn  әvvәl illәr bizim evә  gәlәndә neçә 

zaman xanımlıx elәmisәn, amma hәmişә atam ilә davan olub. 

Sonra bilmisәn ki, gәrәh işliyәsәn, dişliyәsәn.  

---

 

  

٢٥٧

Gәlin bu sözlәri eşidib, amma elә baş qoşmadı. Qaynanası 

da oğlunun dediyinә görә  gәlin işlәmәdiyi üçün ona yemәh 

vermәdi. Qız dәvә kimi kürәninnәn yeyib bir-iki gün özün 

saxladı, amma daha üçüncü gün aclıx zor gәldi. Sәhәr tezdәn 

yuxudan durub, qaynanasınnan qabax başladı ev işlәrin görüb 

hәr yeri silib süpürdü. Qaynana yuxudan durub gәlini iş üstә 

görüb, ürәhdәn sevindi, gәtirib ona әl boyda çörәh verdi. Ax-

şam olub, keçәl çöldәn gәldi, anasınnan soruşdu:  

-

 

Ana bu gün nә xәbәr?  

-

 

Oğul, Allah şahın qızın bәxtәvәr eylәsin, bu gün bütün 

ev işini tәhbaşına görüb, mәn dә ona bir әl boyda çörәh 

vermişәm, hәr günnәn dә çox cәhrә әyirmişәm.  

Gәlin bildi bu işlәrin hamısı keçәlin qurğularıdı. Sabah 

olub gәlin yenә keçmiş günә tay evin işlәrin gördü. Bu arada 

qaynanasının cәhrәdә yün әyirmәsinә göz qoyub öyrәnmişdi 

ki, o, bu işi necә görür. Gedib qaynananın yanına qoymadı o 

cәhrә üstә  işlәsin, özü onun yerinә oturub başladı yün әyir-

mәyә. Bir batman yünü әyirib yumağa döndәrәnnәn sonra  kә-

lәf edib qoydu qırağa.  

Axşamüstü oğlan gәlib hәr günә tay anasınnan gәlinin nә 

etmәsin soruşdu. Anası  gәlinin ev işlәrinnәn artıx onun yün 

әyirdiyin oğluna çatdırdı. Oğlan dedi:  

-

 

İndi ki belә olub, süfrәni aç gәlin dә  gәlsin, biznәn 

yemәh yesin.  

Bunnar yemәhlәrin yemәlәrindә olsunnar, sizә  xәbәr 

verim qәsrdәn. Şah üzün tutub vәzirә dedi:  

-

 

Biz bu qızı verdih, bir yoxsul naxırçıya, heç fikir elә-

mәdih qız gedәr orda әzaba düşәr, ac qalar, günü qara olar, 

olmasa ikimiz gedәh qıza bir baş çәkәh.  

-

 

Şah sağ olsun, elә  mәnim dә fikrimnәn belә keçirdi, 

amma yaxşı bir zaman axtarırdım sizә bu sözü deyәm.  

---