Microsoft Word Tebriz folkloru doc
Yüklə 2,5 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- PAY BÖLӘN ALMӘMMӘD
٢٤٨ -
Bala, necә olub bәs mәn özüm boylu ola-ola, tәrkimdә bir boylu qadınla kişi aparıram. Amma sәn tәk canına gәlә bilmirsәn. Bir az yeyin yeri da! Ovçu Pirim düşünür ki, qadını boyludur, gülmәyi tutur. Arvadı onun öz-özünә gülmәsinin illәtin soruşur, amma elә ağlabatan cavab eşitmir. Yolların davam verib bir çobana rast gәlillәr. Çoban qoyunnarı otardığı halda görüllәr, bir qoyun arxdan atılıb keşdi o birisi taya, sonra mәliyib, qoça dedi: "Gәl mәnә sarı". Qoç mәliyib cavab verdi: "Sәfeh özünsәn, mәn ovçu Pirim deyilәm ki, düşәm arvad dalısınca, sәn olmazsan o birisi, odur orada durub". Ovçu yenә gülüb amma bu dönә atdan düşüb arvadına dedi: -
Bu at, bu da sәn, hara gedirsәn get, xoş gәldin! -
Noldu mәgәr? Çox çәkiş-bәrkişdәn sonra ovçu Pirim qoyunnan qoçun sözlәrin arvadına deyir. Arvadı bilir ki, әri heyvannarın dilin bilir. Sonra gülmәhlәrinin sәbәbin annıyır. Bu anda ilannarın şahının elçisi gözünün qabağında zahir olub deyir: -
Sәn ilannar şahı verәn gücü saxlaya bilmiyib ürәyindәki sirri qadınına açdın, elә indi dә o güc sәnnәn alınır, daha bun- dan bu yana heç heyvanın dilin annamıyacaxsan, çün ilannar şahı sәnә demişdi ki, bu sirri saxlıyan deyilsәn. Ovçu Pirim çox yalvardı, amma daha iş-işdәn sovuşmuş- du. Әlinnәn getdiyi gücә hayıf dedi, amma daha soonki peş- mannıx bәrә bitirmәdi.
Günnәrin bir günündә Almәmmәd adlı bir kişi var idi. Bu kişi çox fikirli, iş bilәn adam olsaydı da, çox yoxsul idi. Dünyada kara gәlәn iki toyuğu var idi. Bir gün arvadına dedi:
٢٤٩ -
Biz dünya malınnan sarı çox yoxsulux, evdә var-yox iki toyuğumuzun başın kәsәcәm. Sәnnәn istiyirәm öz hünәrini göstәrib toyuxları düzgün bişirib qızardasan. İstiyirәm töhfә kimi bir xonçuya qoyub şaha aparam. Әgәr xoşu gәldi, bir әnam verdi, kefimiz saz olar, kasıplığın daşın atarıq, yoxsa mәni öldürәr, yaxam bu dünyadan qutular. -
Mәnim sözüm yoxdu, çalışaram daddı-düzdü bişirәm, bәlkә şahin xoşu gәldi. Kişi toyuxları kәsib dәrisini ütәnnәn sonra verdi xanıma. Qadın da çox bacarıxla şah qabağına qoymalı pişirib qızartdı. Sonra onu qoydu bir sininin içinә, üsdünә örtüh çәkib qon- şudan bir xonça borc edib, qoydu onun üstünә. Xonçanı alıb başına, getdi şahın qәsrinin qapısına. Qapıçılar qabağın alıb, içәri keşmәyә qoymadılar. Yalvarıb istәdi gedib şaha desinnәr ki, bir nәfәr töhfә gәtirib, onu vermәh istәyir. Bu sözü şaha çatdırannan sonra şah dedi: - Qabağın almayın, qoyun gәlsin. Almәmmәd töhfәni aparıb şahın qabağında örtüyün aşdı. Şah baxıb gördü ömründә belә gözәl pişmiş toyux görmüyib. Elә mәharәtlә qızarılmışdı ki, hәr yeri bir rәngdә görünürdü. İstәr-istәmәz özünün qabağın ala bilmiyib, toyuxlardan xoşu gәldiyini Almәmmәdә dedi. Nahara yaxın idi, otaxda şah, vәzir, Almәmmәd, bir dә şahın iki oğlu otumuşdular. Şah üzün tütüb bu kişiyә sarı soruşdu: -
Әmi, sәnin adın nәdi? -
Mәnim adım Almәmmәddi. Bir adım da pay bölәndi. -
Almәmmәd әmi, burda mәn, vәzir, iki oğlum, bir dә sәn varsan, bu toyuxları aramızda elә bölәcәhsәn ki, bir kimsәnin haqqı aradan getmәsin.
٢٥٠ -
Demәh, beş nәfәr olurux. İcazә versәniz, әllәrim tәmiz- di, toyuxları bölüm. -
Başla görәk. Almәmmәd toyuxların boyunnarın qırıb qoydu şahın oğ- lannarının qabağına. Qanaddarı qırıb qoydu vәzirin qabağına, buddardan birin qoydu şahın qabağına, qalan әtdәri çәhdi öz qabağına. Şah onun pay bölmәsin belә görәndә tәccübnәn soruşdu: -
-
Şah sağ olsun, boyunnarı verdim oğlannarına, buna görә ki, olar boyun qәdәr sәnә yaxındılar, demәh, sonralar sәn kimi olacaxlar. Qanaddarı verdim vәzirә, çünki o sәnә qol-qanad ki- midi. Buddarın birin verdim sәnә, buna görә ki, toyuğun lap yemәli yeri bududu. Qalan yerlәrin dә özümә götüdüm, çün to- yuğun sinәsi yumşax olar, mәn dә ki qocalmışam, dişim tutmur. Pay bölәn Almәmmәdin bu işi şahla vәzirin xoşuna gәlib ona dәyәrli әnam verdilәr. Bu qәsrdәn çıxıb getdi evinә, daha yoxsulluğun daşın atıb, ev-eşiyin sahmana saldı. Bir gün yaxın qonşusu soruşdu: -
Ay kişi, sәn nә iş gördün, belә parradın? Mәnә dә öyrәt, nolar!
-
Allahdan gizlin deyil, sәnnәn nә gizlin ossun, mәnim iki toyuğum var idi, yumurtalamazdılar, onnarı evdә pişirip şaha töhfә apardım. Şahın da xoşuna gәlib mәnә әnam verdi. Elә o günnәn yoxsulluğun daşın atdım. Qonşusu öz-özünә deyir: "Mәnim ki toyuğum üçdi, töhfә aparsam mәn bunnan çox alaram da". Gәldi heyvan toyuxları götürüb cannan elәdi. Arvadı da toyuxları şilә-fәtir elәyib, qoydu bir siniyә dedi: -
Götür apar görәh, sәn belә fikir eyliyipsәn, hәr oxuyan malla Nәsrәddin olar. Belә fikir edirsәn şah sәnә әnam verәcәx.
٢٥١ -
Sәn ki falı belә bәd vurdun, inanmıram әlimә bir zad toxdasın. Toyuxları götürüb gәtirdi qәsrә. Qapıçılardan izin alıb töh- fәni tәqdim etdi. Şah soruşdu: -
Adın nәdi? -
Adım Әlidi. -
İki oğlum, vәzir, mәn, bir dә sәn, bu toyuxları böl yeyәh. Toyuxların birin aradan bölüb qoydu oğlannarının qabağı- na, birin bütünün qoydu şahın qabağına, birin dә aradan bölüp, yarısın verdi vәzirә, yarısın da özü götürdü. Şah soruşdu: -
-
Bәli, nәzәrimcә bu haqqın özüdü. -
Elә deyil, yığ bir yerә. Mәmurlardan birin göndәrib, pay bölәn Almәmmәdin da- lısınca ki, gәlsin toyuxları bölsün. Almәmmәd gәlib, şah dedi: -
nәfәrih, bunnarı böl. Almәmmәd toyuxları qabaxki kimi bölüb başladılar ye- mәyә. Şah vәzirә dedi: "Almәmmәdә bir yaxçı әnam ver, bu Әli kişi dә әliboş getmәsin, bir cib xәrcliyi ver". Yazıx kişi suyu süzülmüş it kimi kor-peşman qayıdıb gәldi evlәrinә. Bir gün qәsrdә yemәh üçün beş yumurta bişirmişdilәr. İsti- yirdilәr ağız alma yesinnәr. Bu anda şahı gülmәh tutdu. Xanımı soruşdu: -
-
Bir yaxşı kişi var, gözәl pay bölәr. O, burda olsaydı, yu- murtaları bölәrdi, biz dә yeyәrdih. -
Adam yolla çağırsın. Şah mәmur göndәrib pay bölәn Almәmmәdi çağırıb qәsrә gәtirdi. Apardılar şahın yanına. Xoş-beşdәn sonra şah dedi:
Yüklə 2,5 Mb. Dostları ilə paylaş:
|