Microsoft Word tez tumu değişi doc
Yüklə 0,51 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 4.1.7.1. Akin tüf üyesi (Tsa)
- 4.1.7.2. Sandıklı üyesi (Tss)
- 4.1.7.3. Hamamçay üyesi (Tsh)
- 4.1.8. Traverten (Qt)
- 4.1.9. Alüvyon (Qal)
- 4.2. Hidrojeokimya
- Sıra no Örnek no Lokasyon T ( o C)
- (mg/l) Toplam Sertlik ( o f) Referans
21 4.1.7.1. Akin tüf üyesi (Tsa) Birim Öngür (1973) tarafından Soğucak tüf üyesi adıyla incelemiş, Afşin (1991)’de Akin tüf üyesi olarak adlandırılmıştır. Akin tüf üyesi ignimbiritik tüf breşi, lapilli, kum tüfü, süngertaşı ve volkanik çakıltaşlarından oluşmuştur. Birim kireçtaşı, süngertaşı parçaları ile kum kil boyutunda piroklastik malzeme içeren tüf breşi ile başlar. Sonra süngertaşı ve kum tüfü ile devam eden istif, tüf breşi ile sona erer (Afşin, 1991). Orta Miyosen de başlayıp Üst Miyosene kadar devam eden volkanik aktivite ile göl ortamına volkanik malzeme girişi olmuştur (Özpınar vd., 1999). Miyosen yaşlı Akin tüf üyesi kendisinden yaşlı birimler üzerinde uyumsuz üsteki Sandıklı üyesi ile geçişlidir (Afşin, 1991).
Sandıklı üyesi, tabanda çakıltaşı ve kumtaşları ile başlayan birim, yukarı doğru kalın tabakalı marnlarla yer yer ardalanmalı olarak kimi yerde kömür ara seviyeli şeklinde bulunarak killi kireçtaşaları ve çamurtaşları ile sona erer. Afşin (1991)’de Üst Miyosen yaşlı Sandıklı üyesi özellikle doğuda tabanda karasal ve fluviyal çökellerle başladığı ve giderek tatlı ve acı su özelliğine dönüştüğü belirtilmektedir. Daha sonraki dönemde ise killi kireçtaşı ve en üstteki kireçtaşı ile karakterize edilen birimlerin karasallaşma ile sona erdiği ifade edilmektedir.
Birim gevşek dokulu volkanik çakıltaşı, çakıltaşı, kireçtaşı katkılı çakıltaşı ve ince çakıl kum silt den meydana gelir. Pliyosen yaşlı Hamamçay formasyonu alttaki Miyosen yaşlı Sandıklı üyesi ile uyumludur (Afşin, 1991).
Hüdai kaplıcası çevresinde yaklaşık 20 m kalınlığında ve 800 m uzunluğunda iki çizgi halinde KB-GD yönünde uzanım sunar. Travertenler, iki paralel fay boyunca 22 oluşmuş olup, bu faylar tamamen travertenlere örtülmüştür (Mutlu, 1996). Sıcak su kaynakları yüzeyden akarken içerdikleri kireci ve başka mineralleri bırakması sonucu oluşmuş olan bu birim esasen aragonitten ibarettir (Canik, 1980; Afşin,1991).
Sandıklı ovasındaki alüvyon Hamamçayı ve Kuru derenin bıraktığı sıkılaşmamış çakıl, kum, silt ve kil gibi çökellerden oluşmuştur (Afşin, 1991).
4.2. Hidrojeokimya
Çalışma alanında bulunan jeotermal akışkan, yeraltısuyu ve yüzey suyunun hidrojeokimyasal özelliklerini belirlemek için Ekim 2009 ve Mart 2010 aylarında olmak üzere 4 adet jeotermal akışkan, 3 adet yeraltısuyu ve bir adet yüzey suyu (Hamamçayı) olmak üzere toplam 8 adet örnek alınmıştır. Alınan bu örneklerin öncelikle in-situ analizleri yapılmıştır. Daha sonra laboratuara getirilen örneklerin hidrojeokimyasal analizleri ICP-OES ve IC cihazları ile gerçekleştirilmiştir. 4 adet su örneğinde izotop analizi (δ 2 H, δ
18 O ve
3 H) Neuherberg (Almanya) Hidroloji Enstitüsü’nde tamamlanmıştır. Örnek alımı esnasında yapılan in-situ ölçüm parametreleri sıcaklık, pH, elektriksel iletkenlik (EC), toplam çözünmüş madde miktarı (TDS), redoks potansiyeli (Eh), çözünmüş oksijen miktarı (O2), alkalinite ve asidite testleridir. In-situ ölçümleri ve hidrojeokimyasal analizlerin yapıldığı cihazlar Süleyman Demirel Üniversitesi Jeotermal Enerji, Yeraltısuyu ve Mineral Kaynakları Araştırma ve Uygulama Merkezi’nin donanımları (Çizelge 3.1 ve 3.2) kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Yapılan in-situ ölçümlerinin sonuçları Çizelge 4.1’de verilmiştir. Jeotermal akışkanın sıcaklığı 69-75 o C arasında, hidrojen iyon konsantrasyonu (pH) 6,47-7,26 arasında ve elektriksel iletkenliği 1982-2300 µS/cm arasında değişmektedir. Buna karşın yeraltısuyunun sıcaklığı 23,8-41,1 o C arasında, hidrojen iyon konsantrasyonu (pH) 7,68-7,97 arasında ve elektriksel iletkenliği 323-407 µS/cm arasında değişmektedir. Yeraltısuyunun sıcaklığının yüksek olması bunun jeotermal akışkan tarafından ısıtıldığını göstermektedir. Çalışma alanındaki
23 yeraltısuyu örneklerinde yapılan hidrojeokimyasal analiz sonuçları Çizelge 4.2’de verilmiştir. Çizelge 4.1. Çalışma alanı ve çevresindeki suların in-situ analiz sonuçları Sıra no Örnek no Lokasyon T ( o C) pH Eh (mV) EC ( μS/cm) O 2 (mg/l) Toplam Sertlik ( o f) Referans 1 S-1
23,8 7,97 181
323 6,1
12,6 (orta sertlikte su) 2 S-2 55,0 7,62 192 1861
4,6 --
3 S-3 34,1 7,77 222 356
5,1 14,4
(orta sertlikte su) 4 S-4
41,1 7,68 231
407 4,9
12,6 (orta sertlikte su) 5 AFS-9 69,0 6,52 60 1982
4,4 --
6 AFS-11 73,6 6,48 33 2300
2,5 --
7 AFS-12 73,5 6,47 27 2250
3,1 --
8 AFS-15 Sandıklı 75,0 7,26 140
2020 4,3
-- Bu çalışma 9 AF-14 86,0 7,67 -- 5750 --
-- 10 AF-23 94,0 7,94 --
6400 --
-- 11 GCK-1 42,0 6,30 --
3750 --
-- 12 GCK-2 Ömer-Gecek 41,0 6,70 -- 3940 --
-- Ulutürk, 2009 13 GKH
63,0 7,45 --
3821 --
-- 14 G-3
Gazlıgöl 64,0 7,05 -- 4417 --
-- 15 HYW-1 56,0 6,40 --
3589 --
-- 16 KRW
Heybeli- Karaburun 38,0 6,20 -- 2010
-- --
Mutlu, 1996
Çalışma alanında bulunan jeotermal akışkan, yeraltısuyu ve yüzey suyunun (Hamamçayı) hidrojeokimyasal özelliklerinin belirlenebilmesi için alınan örneklerde Na + , Ca 2+ , Mg 2+ , K
+ , Pb, Fe, Zn, Cu, Al, Si, Sr, Li, Ba, Mn, Tl, As, B, Sb analizleri ICP-OES cihazında yapılmıştır. Cl - , SO 4 2- , NO 3 - , NO 2 - , PO 4 2- analizleri iyon kromatografisi cihazında yapılmıştır. HCO 3 - ve CO 3 2- ölçümleri arazide ölçülen alkalinite ve asidite testlerinden hesaplanmıştır. Daha sonra elde edilen tüm hidrojeokimyasal analiz sonuçları AquaChem v.3.7 (Waterloo Hydr., 1999), Solmineq.88 (Kharaka et al.,. 1988) gibi termodinamik bilgisayar programları kullanılarak değerlendirilmiştir. Bu sonuçlar ulusal [Türk Standartları Enstitüsü (Anonim, 2005)] ve uluslararası [Dünya Sağlık Örgütü (Anonim, 2006), ABD Çevre Koruma Ajansı (Anonim, 2002) ve Avrupa Birliği (Anonim, 1998)] standartlarla (Çizelge 4.3) karşılaştırıldığında Sandıklı ovası yeraltısularının içme ve kullanma suyu olarak bu standartların arasında olduğu görülmektedir.
Yüklə 0,51 Mb. Dostları ilə paylaş:
|