125
Bayaq tələssə də, düşünmüşdü ki, çıxanda ona siqaret alıb
versin. Qızına hiss etdirmədən baxışları ilə onu axtardı. O isə
gözə dəymirdi. Yəqin gedib... Ola bilsin ki, sabah da siqaret
tapmayacaq çəkməyə...
Həmişə çoxlu suallar verən qızının indi susduğunu görüb
ona nəzər saldı. Aytəkinin isə gözləri kimisə axtarırdı.
– Qızım, kimə baxırsan belə maraqla?
– Bayaq burada bir dilənçi var idi. Gəlib gedəndən siqaret
istəyirdi. Amma heç kim ona bir dənə olsun vermədi. Hətta
yoldan keçən uşaqlar onu ələ salırdılar. Onu sənə göstərmək
istəyirəm ki, siqaret verəsən, yazıqdır...
– Yəqin gedib... – Ramil indilərdə daxili bir heyrət hissi
keçirirdi. Hətta o, dilənçinin nəyə görə onların diqqətini belə
çox çəkməsi sualına da cavab tapmaq istəyirdi.
– Heyf... – deyərək qız da atası kimi susdu. İndi hər ikisi yaşı
on səkkiz – iyirmi arası olan həmin dilənçi oğlan haqqında
düşünürdülər.
126
18. Qara qarğa
Aprelin 12-si idi... Təbiət oyanmışdı. Dörd divarlı məhkum
məntəqəsinin pəncərəsinin olmaması indi daha xoş gəlirdi.
Çünki qışın çovğunu kiçik deşiklərdən elə hiss olunurdu ki, elə
bil, Şimalda iki böyük dağın arasında idik. O balaca
deşiklərdən gələn külək sanki sümüyümüzə işləyirdi. Adyala
bürünüb, bir-birimizə sığınıb soyuqdan qorunmağa çalışırdıq.
Səhərlər isə betonun üstündə yatdığımızdan ayaqlarımız
tutulur, böyrəklərimiz ağrıyırdı.... Amma insanın verdiyi
əzablar o qədər böyük və zəngin idi ki, təbiətin göstərdiyi sərt
üz bizi çox da ağrıtmırdı.
İndi isə təbiət canlanmışdı. Gülün, çiçəyin qoxusu kiçik
deşiklərdən sel kimi içəri axırdı, necə ki soyuq, şaxta axmışdı.
Qarabağ
təbiəti dünyanın nadir təbiətlərindən idi.
Avropalıların da bu gül-çiçəyə maraqları az deyildi. İndi isə
bu torpağın vətəndaşı, doğmaları ola-ola gözümüzün giləsi
boyda olan deşikdən baxırdıq bu yaşıllığa, bu gözəlliyə. Heç
uşaqlıqdan qırmızı yumurtasını, səmənisini, şəkərburasını
səbirsizliklə, anbaan gözlədiyimiz Novruz bayramının da necə
keçdiyini bilmədik.
127
Səhər saat yeddi olardı.... Uca səslə qarıldayan qara
qarğanın səsi bizi ayıltdı. Qarğalar elə səs salmışdı ki, elə bil
nəsə itiriblər. Bu qara qarğalar el adətinə görə, o qədər də,
yaxşı qəbul edilmirdi. Onlar kəndə uçub gələndə nəsə bəd bir
şeyin olacağına işarə kimi baxırdılar. Sadəcə inaq olmuş,
öskürək xəstəliyinə tutulmuş insanlara dərman olan qara
qarğa qanı bu quşu el arasında lazımlı edirdi. Başqa heç cürə,
heç nəyə lazım olmurdu. Bir də həyət-bacadan cücələri
aparanda yada düşərdi. İndi isə bu səs Qədim dayının fikrinə
görə bizi xilas edəcək səs idi. Bunda nə isə bir xoş xəbər
görürdü Qədim dayı. O, deyirdi ki, əgər bu gün biz sağ qalsaq,
deməli, bizə ölüm yoxdur. Ya öldürüləcəyik, ya da
qaytarılacağıq. Əgər bu gün qaytarılmasaq, ermənilərin
soyqırım adlandırdıqları 24 apreldə yüz faiz bizi işgəncə ilə
öldürəcəklər. Amma nəsə ürəyimə damıb ki, yaxşı bir şey
olacaq....
Biz bu sözlərə istehza edirdik. Dünyagörmüş bir insanın
nədən yapışdığını, nədən kömək gözlədiyini qəbul etmək
istəmirdik. Amma nəsə mənim də qəlbimdə buna inam var idi.
Bəlkə də, bu, inam yox, sadəcə inanmaq istəyi idi. Axı ümid
dolu bir fikir idi. Bütün insanlar belə olur. Özü üçün xoş olanı,
ürəyindən keçəni mifləşdirir, onun həyata keçməsinə qəlbində
canlandırdığı kimi inanır. Halbuki inandığı bu fikir həyata
keçməsi mümkün olmayan bir utopiyadır. Axı bu insandı,
onda yaşam sevgisi var. Qara qarğanın səsindən məna
çıxardığımız istər ölüm, istərsə də qaytarılma fikri mənim üçün
müqəddəs idi. Əgər belə olsa idi, mən o qarğaya ömrüm boyu
totem kimi baxardım. Əlbəttə ki, yaşasaydım... Yəqin ki,
qədim inanclar da belə yaranır. Təsadüflə üst-üstə düşən könül
arzusu istənilən hadisəni inanca çevirə bilər, hətta sitayiş də
etdirərdi. Yəqin ki, sonralar Qədim dayı da bu hadisəni
danışacaq, qara qarğanın xoş xəbər daşıyıcı olduğunu
128
vurğulayacaqdı. Onu gördükcə ona hörmət etməyə
çalışacaqdı. Hətta nəvələri həyətə gələn qara qarğanı
daşlamaq istəyəndə “bala, onunla işiniz olmasın, babanıza
xilas xəbərini gətirən o olub”, deyəcək, kövrələcəkdi. Nəvələr
də bu hadisəni başa düşmədiyi üçün sual verəcək, bu hadisəni
danışmasını istəyəcəkdilər. Qədim baba da bu günləri
xatırlayacaq, göz yaşlarını gizlətməyə çalışsa da, qəhərdən
boğulacaq, bəlkə də, danışmaqdan vaz keçəcəkdi....
Bu qara qarğa hadisəsi kafirlərin əlindən gizlənən
Məhəmməd peyğəmbərin mağarasını hörümçək toruna
bürümüş hörümçək məsələsinə bənzəyirdi. Həmin hörümçək
də o zaman peyğəmbəri xilas etmişdi. Onun üçün də
müsəlmanlar ona müqəddəs heyvan kimi baxır, öldürmürlər.
Günortaya yaxın qarğanın səsini unudur, ümidlərimizi
basdırırdıq. Amma Qədim dayı israrlı idi. Nəsə olacaq... buna
adım qədər əminəm, mən heç nəyə bu qədər əmin olmamışam,
deyirdi.
Əgər Qədim dayı bütün günü bizim yanımızda olmasa idi,
şübhələnərdim. Yəqin ki, “nəsə deyiblər” deyərdim. Axı neçə
gün idi, heç Veneks də növbəyə çıxmırdı. Bu kişini belə əmin
edən nə idi? Qarğa səsi məlumdur, amma başqa bir şey də
olmalı idi. Bu altıncı hiss də ola bilərdi. Həmin gün mən buna
inandım. Altıncı hissin varlığını təsdiqlədi bu hadisə. Ya da
“qara daşa inansan, şəfa taparsan” ideyasının tərənnümü idi
bu. Bəzən deyirlər ki, insan nəyinsə həyata keçməsini çox
istəyirsə, o da həyata keçir. Biz şübhələnmişdik. Samirə də
təbiətindən gələn şıltaqlıqla buna etiraz edirdi, mən də, Həyat
da. Amma Rəna və Həlimə xala bəxtlərə ağ günün xəbərini
gətirən bu qara qarğaya Qədim dayı qədər inanırdı.
Günorta saat dörd olardı. Venekslə növbə dəyişdirən qapıçı
içəri girdi. Qədim dayını və onunla yanaşı iki nəfər qadının
çıxmasını əmr etdi.
Dostları ilə paylaş: |