48
strategiyasını həyata keçirmək qabiliyyətinə malikdirlər.Nəzərə alsaq ki,
bu işin
mövzusu tətbiqi xarakter daşıyır. Əsas problemlərdən biri – yeni texnika və ya
texnologiyaların iqtisadi səmərəliliyi müəyyənləşdirildiyi zaman gəlir və
xərclərin müqaisə ediləcək hala gətirilməsidir (diskontlama). Diskontlama
prosessinin keçirilmə səbəbi inflyasiya, investisiyaların arzu olunmaz
dinamikası, sənaye istehsalı səviyyəsinin enməsi, vergi sistemində baş verən
dəyişikliklər və s. ola bilər.
Riskli kapital və onun innovasiya fəaliyyətini maliyyələşdirməsində rolu
mövzusunun tədqiqinin maraq döğuran məqamları aşağıdakılardır:
- nnovasiya müəssisələrinin mahiyyətini aşkara çıxarmaq.
- nnovasiya texnologiyaları və innovasiya müəssisələrinin qiymətləndirmə
meyarlarını və metodlarını araşdırmaq.
-Azərbaycanda innovasiya texnologiyaları və innovasiya biznesinin
inkişafı tədqiqatını həyata keçirmək.
Ş
irkətlərin innovasiya fəallığının monitorinqi və bu əsasda innovasiya
texnologiyaları, dünyada fəaliyyət göstərən innovasiya müəssisələrin
təcürbəsini öyrənməkdir.
Bizim tətbiq edtiymiz metodları əsasən ədəbiyyat təhlilləri və praktiki
məlumatların keyfiyyət və kəmiyyət təhlili və onların kompyuter və Microsoft
Word proqramı vasitəsi ilə emal aparılmasından ibarətdir. Mobil reklam
xidmətləri təqdim edən Azərbaycanın Manads şirkəti Türkiyə bazarına çıxır. Bu
barədə “Marja”ya şirkətdən bildirilib. Manads şirkəti yeni keyfiyyət səviyyəsinə
keçilməsi, şirkətin miqyasının və xidmət sferalarının genişləndirilməsi, həmçinin
Türkiyə bazarına çıxması, yeni auditoriyaya açılması səbəbilə rebrendinq də
redib. Şirkətin loqosu olduğu kimi qalsa da, qara-sarı rənglərdən imtina edilərək,
ağ-mavi rənglər seçilib. Qeyd edək ki, Manads şirkəti “Infipro Inc.” tərəfindən
investisiya olunub. “Infipro Inc.” informasiya texnologiyası, internet və proqram
təminatı üzrə ixtisaslaşan bizneslərin başlanğıc mərhələsinə investisiya edən
vençur kapitalı şirkətidir.
49
Fəsil-3. nnovasiya müəssisələrində və vençur kapitalının tətbiqinin gələcək
perespektivlə ri
3.1. Vençur kapitalı əsasında innovasiya yönümlü şirkətlərin inkişaf
istiqamə tlə ri
Müasir istehsal qüvvələrinin sürətli inkişafı zamanında ictimai
istehsalatın dinamik inkişafının əsas aparıcı qüvvəsi innovasiyalardır.
“ nnovasiya” anlayışı təşkilat, elmi-tədqiqat və s. sferalarda yeni məhsul və
ya xidmətə, istehsal üsuluna, digər yeniliyə, xərclərin qənaətini təmin edən və
ya bu cür qənaət üçün şərait yaradan təkmilləşdirməyə aid edilir.
Tədqiqatçıların çoxu innovasiyanı yeni məhsulların, prosesslərin və
avadanlıqların meydana gəlməsinə səbəb olan texniki, istehsal və ticarət
tədbirləri məcmunu adlandırır.
nnovasiyalar üçün innovasiya bölmələri yaradılıır. xtisaslaşdırılmış
müəssisələr və fondlar təsis edilir və sürətli inkişaf edir. nkişaf etmiş ölkələrin
əksəriyyətində, faktiki olaraq, iqtisadiyyat
ın xüsusi innovasiya biznesi sektoru
formalaşıb.
nnovasiya firması – fəaliyyətin xüsusi növü olaraq, innovasiya təsisi,
tətbiqi və yayılması məqsədi ilə təsis edilən ixtisaslaşdırılmış müəssisə və ya
təşkilatdır.
Son onilliklərdə daha da geniş istifadə olunan innovasiya müəssisələri, elmi
inteqrasiya və istehsalat dəstəyinin ərazi forması rolunda texnopolislər,
texnoparklar və innovasiya mərkəzləri, innovasiya biznesi inkubatorları,
texnologiya ötürmə mərkəzləri və s. kimi infrastruktur elementləri çıxış edir.
Sadalanmış hər bir infrastruktur elementinin təyin və adlarının müxtəlifliyinə
baxmayaraq, dünyanın aparıcı ölkələri, həmçinin Almaniya, texnoparklarının
fəaliyyət əsasında olan baza anlayışlarını formalaşdırmaq olar.
Texnopark - əsas məqsədi şirkətlərin və insanların innovasiya
texnologiyaları yaradılmasına motivasiyası, həmçinin, həm şirkətlərə, həm də
50
insanlara bu innovasiyaları uğurlu məhsullarda reallaşdırmaları üçün dəstək
olan infrastruktur obyektləri kompleksidir. Bu təşkilat əsas məqsədləri
innovasiya mədəniyyətinin irəliləməsi vasitəsi ilə yerli cəmiyyət rifahının,
həmçinin, innovasiya biznesinin və elmi təşkilatların rəqabətə davamlılığının
artımı olan peşəkarlar tərəfindən idarə edilir.
Bu məqsədlərə çatmaq üçün, texnopark universitetlər, elmi-tədqiqat
institular, şirkətlər və bazarlar arası bilik və texnologiyaları stimullaşdırır və
idarə edir. Buna görə də, texnoparkın əsas komponentlərini innovasiya
yaradan şirkətlər, firmalar, təşkilatlar; elmi və texniki kadrlar təchiz edən ali
təhsil mərkəzləri; idarəedici kadrlar – peşəkar menecerlər təşkil edir.
Texnoparkların əsas konseptual məqsədləri bunlardır:
-bilik və icadların texnologiyaya çevrilməsi;
-texnologiyaların ticarət məhsullarına çevrilməsi;
-texnologiyaların kiçik elmi tutumlu sahibkarlıq sektoru vasitəsi ilə
senayeyə ötürülməsi;
-elmi tutumlu firmaların əmələ gəlməsi və bazarda formalaşması;
-elmi tutumlu biznes müəssisələrinə dəstək.
nnovasiyaları həyata keçirmək məqsədi ilə innovasiya biznes-layihələri
qurulur. Biznes-layihələrin maliyyələşdirilməsi, adətən, adi sahibkarlıq
riskindən çox olan önəmli risklə bağlıdır. nnovasiya firmalarının kapitalı
vençur (risk) kapitalı adı almışdır.
lk dəfə “vençur kapitalı” anlayışı ABŞ-da meydana gəlmişdir. Lakin
iqtisadçıların mühüm diqqətini vençur kapitalı yalnız bu yaxın vaxtlarda cəlb
etdi. Vençur kapitalı anlayışını müxtəlif müəlliflər müxtəlif cür izah edirlər.
Bəziləri vençur kapitalı adı altında sadəcə biznes, hətta biznes-ideyaları
inkişafının ilk çağlarında yüksəkriskli yatırımlar başa düşür. Digərləri isə
vençur kapitalının şirkət böyüməsi üçün gərəkli olan istənilən maliyyələşdirmə
olduğunu güman etdirən, daha geniş izaha üstünlük verirlər.
Beləliklə, vençur kapitalı tək start kapitalının deyil, həm də innovasiya
müəssisəsinin gələcək formalaşma etaplarının da yaranmasını maliyyələşdirir.
Dostları ilə paylaş: |