Microsoft Word zeytun-v-zeytun-ya-a doc
Yüklə 1,44 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 1.8. Zeytun meyv əsinin standart üzr ə keyfiyy ət göst əricil əri v ə saxlanılması
__________________________________________Əhməd-Cabir Əhmədov
43 zeytun meyvəsi verir və bu 100 yaşına qədər davam edir. Bundan sonra məhsuldarlıq azala bilər.
Zeytunun ən çox yayılmış və əsas ziyanvericiləri: zeytun güvəsi, zeytun milçəyi, zeytun qurdu, zeytun yarpaq birəsidir. Z e y t u n g ü və s i n i n tırtılları yarpaqları, qönçələri, çiçəkləri və toxumların nüvəsini zədələyir. Zədələnmiş yarpaq və meyvələr vaxtından əvvəl tökülür. Mübarizə tədbiri yazda (apreldə) 0,4%- li Paris yaşılı məhlulunu söndürülməmiş əhəngin ikiqat dozası ilə bitkilərə çiləməkdən ibarətdir. Ağaclar çiçəkləməyə başladıqda, hər ağaca 0,5 – 1 kq hesabı ilə DDT dustu tozlayırlar. Çiçəklədikdən sonra (lazım gəldikdə) yazda tətbiq olunan preparatlarla, lakin 0,35% anabazin-sulfat ə lavə etməklə bitkilər təkrar çilənir. Z e y t u n m i l ç ə y i meyvələri zədələyərək məhsula böyük ziyan vurur. O meyvənin qabığı altına yumurta tökür və bir neçə gündən sonra həmin yumurtalardan sürfələr çıxaraq, meyvənin əti ilə qidalanırlar. Yoluxmuş meyvələr tökülür. Mübarizə tədbiri – hər bir kvadrat metr sahəyə 40- 50 qram hesabı ilə ağacların gövdəətrafı dairəsinə iki dəfə (çiçəkləmənin əvvəlində - iyunda və sentyabrda) heksaxloran tətbiq
etməkdən ibarətdir. Hər iki
dərmanlanmanın arasında, iyul ayında ağaclara 4%- li DDT suspenziyası çiləyirlər. Bitki qalıqlarının toplanılıb yandırılması da yaxşı olar. Z e y t u n q u r d u n u n sürfələri və dişicikləri zeytunun yarpaqlarında və zoğlarında məskən salaraq onların şirəsini sorur və bunun nəticəsində zədələnmiş Zeytun və zeytun yağı_________________________________
44 hissələr quruyur. Onlar dəstə ilə ağaclara daraşaraq məhsula böyük ziyan vururlar. Ziyanvericilərin ifrazatında hisli göbələklər məskən salır. Mübarizə tədbirləri – payızda, meyvələr yığıldıqdan sonra bitkiləri fumiqasiya etmək çox fayda verir. Fumiqasiya 98%- li sinil turşusu ilə çadrın altında aparılır, çadrın hər 1 m 3 ölçüsünə 10 – 15 qr zəhər götürülür. Ağacların çətrini zədələnmiş hissələrdən mütləq təmizləmək və bitki qalıqlarını toplayıb yandırmaq lazımdır. Z e y t u n b i r ə s i və ya b a l l ı c a təhlükəli zərərvericidir: onlar erkən yazda tumurcuqların şirəsini, sonra isə hamaşçiçəklərin və cavan zoğların toxumalarının ş irəsini soraraq onları zədələyir. Nəticədə qönçələr və çiçəklər tökülür, zoğlar quruyur. Bitkilərin zədələnmiş hissəsində ballıca mum ifrazını şirin- yapışqanlı damcı qarışığı ilə hörür. Uzaqdan o mahlıca bənzəyir. Zərərverici həmin ifrazatlarla hamaşçiçəkləri hörərək, çiçəklərin tozlanmasına mane olur. Yaşlı həşəratlar ağacda qışlayır. Mübarizə tədbiri erkən yazda (aprelin əvvəlində) və çiçəkləmənin əvvəlində (iyunun əvvəli) hər ağacı 0,4 – 1 kq hesabı ilə DDT dustu ilə tozlamaqdan ibarətdir. Daha sonrakı müddətdə 0,2%- li tiofos və ya ditiofos məhlulu ilə çiləmək yaxşı nəticə verir. Zeytunun xəstəliklərindən ən təhlükəlisi z e y t u n “s ə p g i s i” və m e y v ə ç ü r ü m ə s i d i r. Zeytun “səpgisi” və ya halqavarı ləkə - göbələk xəstəliyidir. Bu xəstəliyin xarakterik əlaməti zeytunun cavan yarpaqlarında və meyvələrində xırda zeytunu – qonur, məxmərə çalan ləkələrin əmələ gəlməsidir. Ləkələrin ortası yaşılımtıl, dövrəsində isə açıq- sarı haşiyə əmələ gəlir. Ləkə köhnəldikcə bozumtul- ağ rəng alır. Nəticədə yarpaqlar tökülür, meyvələrin inkişafı ləngiyir, bitkilər zəifləyir; məhsuldarlıq isə xeyli aşağı düşür. __________________________________________Əhməd-Cabir Əhmədov
45 “C ü z a m” və ya meyvələrin çürüməsi göbələk mənşəli xəstəlikdir. Bu xəstəlik iri meyvəli sortların zərif ə tini yetişmə mərhələsində zədələyir. Meyvələrin üzərində batıq- qəhvəyi ləkələr görünür. Meyvələr tökülməyə başlayır. Xəstəlik çox yayıldıqda yarpaqları da zədələyir. Həmin xəstəliklərə qarşı vegetasiyanın əvvəlində və avqust – sentyabr aylarında ağacları 1%- li Bordo mayesi ilə ikiqat çiləyirlər. Yoluxmuş yarpaqların və meyvələrin toplanılıb yandırılması, həmçinin hava cərəyanını yaxşılaşdırmaq və göbələklərin əmələ gəlməsi şəraitini ləğv etmək, çətrin hər il budanması və seyrəldilməsi səmərəli profilaktik tədbir hesab olunur.
keyfiyyət göstəriciləri və saxlanılması AZS 233 – 2006 saylı Texniki şərtlər tədarük edilən və sənaye emalına göndərilən təzə yaşıl və qara zeytuna şamil edilir.
Bu texniki şərtlərdə istinad edilən normativ sənədlərin siyahısı kitabın sonunda verilir. Təyinatından asılı olaraq yaşıl və qara zeytun iki yerə ayrılır: - konservləşdirmə üçün yaşıl və qara zeytun; - zeytun yağı istehsalı üçün qara zeytun. Konservləşdirmə üçün nəzərdə tutulan yaşıl və qara zeytun keyfiyyətindən asılı olaraq iki əmtəə növünə ayrılır: birinci və ikinci. Keyfiyyət göstəricilərinə görə konservləşdirmə üçün nəzərdə tutulan yaşıl və qara zeytun 1.5. saylı cədvəldə göstərilən tələblərə uyğun olmalıdır.
Zeytun və zeytun yağı_________________________________
46 Cədvəl 1.5. Təzə yaşıl və qara zeytunun keyfiyyət göstəriciləri. Göstərici- lərnin adı Xarakteristikası və norması Yaşıl zeytun Qara zeytun Birinci növ
kin ci
növ Birinci növ kinci növ
1 2 3 4 5 Xarici
görünüşü Təzə, sağlam, bütöv, təmiz,
lətli, ölçüləri yetişmiş qara zeytunun ölçülərinə çatmış, xəstəlik və ziyanvericilərlə zədələnməmiş, mexaniki zədələrsiz və
ləkələrsiz Təzə, sağlam, bütöv, təmiz, tam bioloji yetişmə dərəcəsinə çatmış, xəstəlik və ziyanvericilərlə zədələnməmiş, mexaniki zədələrsiz
ə n çoxu
2 yerdə çanaqlı
yastıca tərəfində n sancılma
ya yol
verilir ə n çoxu 2 yerdə çanaqlı yastıca tərəfindən sancıl- maya yol verilir ə n çoxu 5 yerdə çanaqlı yastıca tərəfin- dən sancıl- maya yol verilir Rəngi Sarımtıl samanı Qara Yüklə 1,44 Mb. Dostları ilə paylaş:
|