Microsoft Word ?Ziz? C?F?Rzad?docx
Yüklə 5,27 Mb. Pdf görüntüsü
|
82
Məclisdəki bəyzadələrin əksəriyyəti Cavada qahmar çıxır. Cavad gedir. Bəyzadələrdən biri deyir: -Əh, ona cin Cavad deyərlər, gedib evində halvanı arvada çaldıracaq, gəlib deyəcək ki, buyurun yeddi günbəzdə çalmışam, o, şeytana papış tikənin biridi... Cavadı yoxlamaq üçün ürəkli cavanlardan bir-ikisi özlərilə mələfə də götürüb qəbiristana yollanırlar. Burada Cavadın hənirtisini duyurlar, o, doğrudan da günbəzlərdən birinin içində ocaq qalayıb halva çalırdı. Qovrulmuş unun xoş ətri gələnlərin burnuna vurur. Gənclərdən biri köynəyinin qolunu dirsəyədək çırmayıb mələfəyə bürünür və əlini qapıdan içəri uzadır, Cavad heç nəyə məhəl qoymadan halva diləyən "ölünün" əlinə bir kəfgir qovrulmuş un qoyur, "ölü" yanan əlini geri çəkib, unu atır, bir də uzadır, Cavad yenə də xoflanmadan verir, üçüncü əl uzananda Cavad ələ bir kəfgir vurub deyir: -Ay rəhmətliklər, hamısını ölülərə versəm, dirilərə nə aparram? "Ölülər" gülüşür; dostlar, çalınmış halvanı da götüriib birlikdə məclisə qayıdır və Cavadın ürəkliliyini ağızdolusu tərifləyirlər... Cavad özü də belə işlərdən bilmərrə imtina etdi. Amma bazarda həcvlər, ifşaçı mənzumələr oxumaqdan əl çəkmədi. Onun ən çox oxuduğu şeir Seyid Əzimin təzə-təzə meydana çıxan həcvləri idi. Bazardan keçən kvartalniki, təzə bəy adı almış, şaşqa taxıb təşəxxüs satan Hacı Məlik oğlunu görcək gözləri parıldayır, xüsusi ahənglə oxuyur: "Bar ilaha, bu kvartalniki çox görmə bizə!" Amma Hacı Məlik oğlu bu "duadan" nədənsə çox acıqlanır, kükrəyir, coşur, əlini qəbzəyə qoyur, deyir: -Cavad, bax, aç qulağuvu, eşit, o naseyide de ki, məndən əl çəksin, baha oturar ikivüzə də... Cavad gülməyini boğur: -Neçəyə, kvartalnik ağa? Mən ki, sənə dua eləyirəm... Ətrafda avaraların, yetiklərin artdığını görən kvartalnik aradan çıxmağa tələsir: -Tanıyıram səni, bilirəm o nə duadı... Naseyid köpək oğlu... Onun kimin qarasına söyləndiyini çoxları bilir, qəhqəhə ucalır... -Aha... ox nişana düz dəyibmiş ki... -Balam, bura Şirvandı, hərə öz fitini yaxşı tanıyır burda... -Amma cəddinə qurban oldugum, nə deyib!.. -Ağa yaman dağ çəkib Hacməlik oğluna...
83
...Seyid Əzim Cavadın yanına çatanda artıq bütün şəhər hadisədən xəbərdar idi. Mollagünələr, baqqallar, bəzzazlar sevinirdi, açıq-açığına elə bil bayram eləyirdilər... -Belə olar da... Allah adama belə qənim olar... O fitnə yuvası gərək çoxdan dağılaydı, cavanları yoldan çıxaranın axın elə belədi! -Əlinə qurban olum kimdisə, yaxşı eləyib, Allah özü əcrin versin. Sonanın yoxa çıxmasını da belə izah edirdilər: "Yəqin qaçaqlar dağa çəkib aparıb". Başındakı tabaqda ədavalı halva gəzdirib satan tabaqçı yetim Hüseyn çırtıq çala-çala təzəcə qoşduğu "Mütrüf havasını" oxuyur, dükançıları güldürürdü: Meyyiti getdi divana, Cəzası qaldı rizvana, Dağıldı öyü mütrüfün, Verildi suyu mütrüfün. Çillə-çülə kamanda Ənniyi qaldı tükanda -Aadə,.. ə.. o murdara meyit suyu verən kimdi? Allah vurmuşdu onu ki, cəzası rizvanda veriləe. Cəzasın elə bu dünyada alıb. Allah qarğa deyil ki, göz ova... ...Cavad şairi görcək yerindən qalxdı. Söhbətin şirin yerində kəsilməsi bəzilərini narazt saldığından, hamı dönüb yeni gələnə baxdı, tanıyanlar dərhal aralandılar, ona Cavadın yanına getməyə yol verdilər. Cavad şairlə təmənləşdi. Cavanlardan birisi qonşusundan soruşdu: -Bu kimdi? Qonşu təəccüblə dilləndi: -Necə yanı kimdi? Ağadı da!.. Kvartalnikin atasına od qoyan. Gəncin gözləri parıldadı, İndi o şamaxtlıların böyüklü-kiçikli "Ağa" adlandırdıqları bu gənc şairdən gözlərini çəkmir, sanki baxışları ilə onu yeyirdi. Şair isə Cavadla söhbətə başlamış, əsil məqsədini büruzə vermədən hadisənin bazara nə şəkildə yayıldığını öyrənmək istəyirdi: -Hə, nə xəbərdi, aadə? -Sağlığın, Ağa, Mütrüf Ədil fot olub... -Hə, eşitmişəm... Səsində açıqca bir təəssüf hiss olunan Cavad daima gülən simasına heç də yaraşmayan kədərli bir tövrlə sözünə davam etdi:
84
- öz yerində, Allah bilən yaxşıdı, ya rəhmət elər - behiştə aparar, ya da lənət elər - cəhənnəmə yollar. Amma hayıf Sonadan... -Ona nə olub ki... -Əlli-ayaqlı itib... Gördüm deyən yoxdu... Şirvan çəngilərinin gözü idi, Ağa, hayıf! Bir də onun rəqslərindən zövq almaq heç zihəyata nəsib olmayacaq. Seyid Əzim açıq münasibətini bildirmək istəmədi: -Qərəz... Olan olub... -Bəli, olan olub, torba dolub... Şair vəziyyətin gərginliyinə baxmayaraq, Sonanın yerinin bilinmədiyinə arxayınlaşdı. İndi nigaranlığı dostundan idi. Dostundan və əməl yoldaşı Tərlandan da xəbər tutmaq istədi, yavaşcadan Cavadın qulağına pıçıldadı: -Bura bax, Cin, Qapaqlıgildən xəbər-ətər yoxdu? Cavad məsələnin nə yerdə olduğunu anlayıb, o da öz növbəsində pıçıldadı: -Getdiyi beyt belindən vurmuş qapını elə qıfıllamayıb ki, quş quşluğuynan ora qanad aça bilsin? Nökərini görüb soruşdum, deyir cavan ağam naxoşdu... Hər ikisi bu cavan ağanın Tərlan olduğunu bilirdi, hər ikisi onu görmək istəyir, lakin qapaqlının evinə getməyə heç kəsdə cürət yox idi, ona görə yox ki, bu sağlam, igid gənclər Hacı Əsədin yumruq və ya çomağından qorxurdular. Məsələ bunda idi ki, onların heç birisi Tərlanın evdəki mövqeyini, vəziyyətini bir az da ağırlaşdırmaq istəmirdilər. Çünki Hacının xasiyyətinə bələd idilər. Hacı Qapaqlı acizin zalımı idi, böyük yanında, nüfuzlu, tanınmış adam yanında heç nə deməsə də, sonra Tərlanın günün qara eləyəcəkdi... Odur ki, dostlar hər ikisi qüssələndi. Kim isə Cavadı qüssədən azad eləmək üçün kələkbaz bir sual ortaya atdı; onlar həmişə Cavadı belə ikibaşlı suallarla dilləndirərdilər: -Bura bax, aşna, pıç-pıç Mustafa xanı Şirvandan qaçırdıb, Yoxsa siz də pıçıldaşıb bizi bazardan qaçırtmaq istəyirsiniz? Başqa birisi soruşdu: -Ay Cavad, əgər sənin özündən xəbər alan olsa, hansına gedərdin, cənnətə, ya cəhənnəmə? Cavad hansı bir hissin təsiri iləsə doğruldu, açıq bir kin duyulan səslə dilləndi:
Yüklə 5,27 Mb. Dostları ilə paylaş:
|