sürmüş və iki deputatın seçilə biləcəyi
qədər səs toplayaraq Məclisə üzv
olmuşdur.
1970-ci il 24 yanvarda Ərbakan
tərəfindən “Milli Görüş” hərəkatının
qurulan ilk partiyası olan “Milli Nizam”
Partiyası 1971-ci il aprel ayında çevriliş
üsul-idarəsinin də təzyiqi ilə antidemok-
ratik bir şəkildə Konstitusiya Məhkəməsi
tərəfindən bağlandı. Ərbakan bir qədər
istirahət etmək və müalicə olunmaq üçün
İsveçrəyə getdi və bir müddət orada
qalmalı oldu.
Daha sonra 11 oktyabr 1972-ci ildə
qurulan “Milli Səlamət” Partiyası (MSP),
Süleyman Arif Əmrənin rəsmi rəyasə-
tində, Ərbakan xocanın isə təbii liderliyi
ilə iştirak etdiyi seçkilərdə, 12 səslə 48
deputat və 3 senator yeri qazanaraq
51
deputatla Məclisə daxil olub qrup
yaratdı.
1974-cü ildə MSP-CHP koalisiya-
sında Baş Nazir köməkçisi və İqtisadi
Qurum Sədarəti vəzifələrini öhdəsinə
götürən Nəcməddin Ərbakan beləcə
Türkiyənin maddi və mənəvi inkişafı
yolundakı fəaliyyətini, demək olar ki,
başlamış oldu.
1977-ci il 5 iyun seçkilərindən sonra
qurulan 3 tərəfli koalisiyada da bu
vəzifəni davam etdirən Ərbakan lider-
liyindəki MSP, beləcə cəmi 4 il müddə-
tində hökumət ortağı oldu.
1974–1978-ci illər arasında qurulan 3
hökumət dövründə də Baş Nazir kö-
məkçisi və Nazirliklərarası İqtisadi
Qurum Sədarəti vəzifəsini icra edən Prof.
Nəcməddin Ərbakan bu dövrdə Kipr
Zəfərinin qazanılmasında böyük rol
oynamış, Kipr Barış Hərəkatından sonra
adanın hamısının ələ keçirilməsi fikrini
müdafiə etmiş, böyük tarixi “Ağır Sənaye
Kampaniyası”nın həyata keçirilməsi və
müvəffəqiyyətlə davam etməsinə rəh-
bərlik etmiş, Türkiyənin İslam Konfran-
sına tam üzv olmasını təmin etmiş, yeni
nəsillərin milli və mənəvi dəyərlərə bağlı
olaraq yetişməsində böyük önəm daşı-
yan “İmam-Xətib Məktəbləri”nin açılma-
sında və yayılmasında önəmli xidmətlər
etmişdir.
Bu dövrdə rant iqtisadiyyatı yerinə
real iqtisadiyyatı tətbiq etmiş, milli
qaynaqlara söykənərək Anadolunun
bütünlüklə inkişafı və sənayeləşməsi
MİLLİ GÖRÜŞ
9
Ərbakan Xoca xüsusi buraxılış
istiqamətində müvəffəqiyyətli addımlar
atmışdır. Türkiyənin iqtisadi inkişafını
və güclənməsini özləri üçün uyğun
görməyən xarici düşmənlərin təsiri ilə
koalisiya ortağı “Ədalət” Partiyasından
11 şəxsin müxalifət partiyasına daxil
olması və nazir qoyulmaları hadisəsi ilə
TBMM-də iqtidarın çoxluğu qalmayınca
bir müxalifət partiyasının lideri olaraq
parlament çalışmalarında böyük təsir
göstərmişdir.
1978-ci ilin əvvəlindən 1980-ci ilin 12
sentyabrına qədər müxalifətdə qalan və
MSP-yə sədrlik edən Nəcməddin Ərba-
kan 12 sentyabr çevrilişinin gətirdiyi
antidemokratik tətbiqat və yasaqlarla
1987-ci ilin sentyabrına qədər siyasətdən
rəsmən uzaqlaşdırıldı.
1987-ci ilin sentyabrında keçirilən
referendumda yenidən siyasi haqlarını
əldə edən Ərbakan 1983-cü il 19 iyulda
qurulan “Rifah” Partiyasının 1987-ci il 11
oktyabrda keçirilən tarixi qurultayında
yekdilliklə təkrarən sədr vəzifəsinə təyin
edildi. 1991-ci il 20 oktyabr seçkilərində
yenidən deputat seçilən Ərbakan daha
sonra bələdiyyələr inqilabını həyata
keçirmiş və nəhayət, 1995-ci il ümumi
seçkilərdə böyük bir müvəffəqiyyət
qazanaraq “Rifah” Partiyasını birinci
partiya məqamına gətirmişdir. Buna
görə də 28 iyunda hökuməti qurma
vəzifəsini alaraq 7 iyulda referendumla
Türkiyənin Baş Naziri olmuşdur. Prof.
Nəcməddin Ərbakan 54-cü T. R. Baş
Naziri olaraq 1996-cı il 28 iyundan 1997-
ci il 2 iyula qədər 1 illik hakimiyyət
dövründə uğurlu addımlar atmışdır.
Faiz və borc spiralları içərisində çıxılmaz
bir vəziyyətə düşən türk iqtisadiyyatını 6
aylıq qısa bir müddət içərisində daxili və
xarici borc almadan, qiymətləri artır-
madan tamamilə milli qaynaq paketlə-
rini hərəkətə gətirməklə düzəltmiş,
Türkiyəni iqtisadi krizlərdən xilas etmiş,
milli mənbələrdən istifadə yolu ilə
dövlətə 30 milyard dollardan çox qaynaq
yaratmışdır. Şirin reseptlərlə kəndli,
fəhlə, məmur, tacir, təqaüdçü, dul və
yetimlərə qısa zamanda görülməmiş orta
rifah artımı gerçəkləşdirmişdir. Etdiyi
müxtəlif islahatlar içərisində ictimai
təşkilatlar arasında “Hovuz sistemi”nin
qurulmasını da göstərmək olar.
10
MİLLİ GÖRÜŞ
Ərbakan Xoca xüsusi buraxılış
Atdığı bu addımlarla iqtisadiyyatı
gücləndirən Ərbakan 1997-ci il büdcəsini
balanslaşdırılmış büdcə olaraq formalaş-
dırmağa müvəffəq olmuş və bu büdcəni
yanvar və fevral aylarında balanslaş-
dırılmış büdcə olaraq idarə etmişdir.
Xalqın dəstəyini alan bu çox əhəmiyyətli
nailiyyətlərin yanında beynəlxalq sahədə
də inkişaf etməkdə olan 8 ölkənin
əməkdaşlığına liderlik edərək böyük bir
cəhdlə bir il kimi qısa bir müddətdə D-8
təşəkkülünü meydana gətirməsi önəmli
bir dünya hadisəsidir.
Xalqdan alınan vergilərin və milli
imkanların haqsız bir rant iqtisadiyyatı
ilə kiçik bir zümrəyə ötürülməsi, beləcə
milyonların əzilməsi, fəqirləşməsi və
milli iqtisadiyyatın təxribata uğraması
siyasətinə son qoyan Prof. Dr. Nəcməd-
din Ərbakanın müəyyən üsullardan
istifadə etməsi və onu həyata keçirməsi
rant iqtisadiyyatı ilə dolanan bir dəstə
rantçı zümrənin xoşuna gəlməmiş, bu
zümrə 1997-ci ilin yanvarından etibarən
əlindəki mətbuat və sərmayə gücü ilə 54-
cü hökumətin müvəffəqiyyətli addım-
larına təsir etmək üçün müxtəlif yollara
baş vurmuşdur. Müxtəlif təsirlərlə koali-
siya ortağı “Doğru Yol” Partiyasının
deputatlarının hökumətdən dəstəklərini
çəkməyə məcbur edilməsi fəaliyyətləri
qarşısında bir ilin sonunda bir dəyərlən-
dirmə aparılmış, 550 şəxslik parlamentin
RP+DYP+BBP-dan meydana gələn 278
nəfərlik deputatın imzası ilə məclisdə
çoxluq olaraq ən qısa müddətdə yenidən
seçkilərə gedilərək daha güclü şəkildə
işləmək şərti ilə hazırlanmış “Yenidən
Böyük Türkiyə” layihəsinin istiqrar və
hüzur içində təmin olunmasına qərar
verilmişdir.
Koalisiya Protokolunun tələbinə əsa-
sən seçkiyə qədər baş nazirlik vəzifəsini
icra etməli olan Prof. Dr. Nəcməddin
Ərbakan bu vəzifəni dünyada bənzəri
olmayan nümunəvi davranışı ilə DYP
sədri Prof. Dr. Tansu Çillərə vermək istə-
mişdir. Prezident Süleyman Dəmirəlin
daha öncə siyasi həyatı boyunca uğrunda
mübarizə apardığı demokratik prinsip-
ləri bir tərəfə qoyub yanlış bir yol tutaraq
MİLLİ GÖRÜŞ
11
Ərbakan Xoca xüsusi buraxılış
Dostları ilə paylaş: |