Mm-dən mühazirələrin kanspekti

Taktiki təyinatına görə kimyəvi silahlar 2 tipə bölünür:

1. Öldürücü (sinir-iflicedici, dəri-deşici, ümumi zəhərləyici, boğucu təsirli).

2. Ziyanverici (psixotrop maddələr və irritantlar).

Ümumiyyətlə, kimyəvi silahları aşağıdakı məqsədlərlə tət­biq edirlər:

- canlı qüvvənin tam məhv edilməsi və ya müvəqqəti olaraq sıradan çıxarılması (əsasən, sinir-iflicedici ZM);

- canlı qüvvənin müəyyən müddət ərzində mühafizə təd­bir­lə­ri yerinə yetirməsinə görə manevr etməsini çətinləşdirmək, atə­şin sürətini və dəqiqliyini azaltmaq üçün (sinir-iflicedici və dəri-deşici təsirli ZM);

- düşmənin döyüş zamanı uzun müddətə mübarizəsini çə­tin­ləşdirmək və şəxsi heyətin itkisini artırmaq məqsədilə davamlı ZM tətbiq edilir;

- ərazini zəhərləməklə rəqib qüvvələri döyüş pozisiyasını tərk etməyə vadar etmək məqsədilə.

Təsir sürətinə görə kimyəvi silahlar:

1. teztəsirli (sinir-iflicedici, ümumi zəhərləyici, qıcıqlandı­rı­cı və bə­zi psixotrop maddələr);

2. gectəsirli (dəri-deşici, boğucu təsirli və bir neçə növ psixotrop m­addə) təsir edən maddələrə ayrılır.

Təsir sürətinə görə ZM – zədələyici təsiri ölümcül, mü­və­q­qə­ti və qısamüddətli sıradan çıxaran (qıcıqlandırıcı) növləri ayırd olu­nur. Ölümcül təsirli ZM tətbiq olunan zaman canlı qüvvənin ağır itkisinə səbəb olur. Bu qrupa sinir-iflicedici, dərizədələyici, ümu­mi zəhərləyici və boğucu təsirli və botulizm toksini aiddir. Mü­vəqqəti olaraq sıradan çıxaran ZM qrupuna psixokimyəvi tə­si­r­li maddələr və stafilokokk toksini aiddir. Bu qrup şəxsi heyətin dö­yüş qabiliyyətinin bir neçə saatdan bir neçə günə qədər itiril­mə­si­nə səbəb olur. Qısa müddətə sıradan çıxaran ZM-in (qıcıq­lan­dı­rı­cı təsirli) təsiri onunla təmasda olan zaman başlayır və zəhərli at­mosferdən çıxdıqdan sonra bir neçə saat davam edir.

Təsir müddətinə görə kimyəvi silahlar:

1. Uçucu və ya dayanıqsız maddələr (təsiri dəqiqələrlə he­sab­­lanır);

2. Dayanıqlı maddələr (təsiri bir neçə saatdan bir neçə həftə­yə qədər).

ZM-in ərazidə davamlılığı - onun tətbiq edildiyi andan, şəx­si heyətin zədələnmiş sahəni tərk etməsinə qədər və ya orada mü­ha­fizə vasitələrsiz qala biləcəyi müddətdir. Kimyəvi silahların tət­biqi zamanı zədələnmiş ərazi, silahılı qüvvələr, hərbi texnika və di­gər obyektlər insanların zəhərlənmə mənbəyi olur. Belə şəraitdə şəxsi heyət ZM-in davamlılığından asılı olaraq uzun müddət fərdi mühafizə vasitələrində qalmağa məcbur olur, bu da ordunun dö­yüş qabiliyyətini aşağı salır.

Kimyəvi silah binalara, tikililərə və sənaye müəssisələrinin avadanlıqlarına bilavasitə təsir etmir, lakin ondan istifadə müəs­si­sə­lərin istehsal fəaliyyətində özünü büruzə verir.

ZM və zəhərli kimyəvi birləşmələr, insanları və heyvanları zədələyir, ərazini, su mənbələrini, ərzağı və yemi zəhərləyir, bitki örtüyünün, kənd təsərrüfatı bitkilərinin məhvinə səbəb olur.