Moderniteden postmoderniteye uzanan bir köPRÜ: zygmunt bauman
Yüklə 2,44 Mb. Pdf görüntüsü
|
| Medya ve Tüketim Sosyolojisi
, Ayraç Kitap, Ankara 2010, s.331-332. 116 Jean Baudrillard, Tüketim Toplumu , (3. Basım), (Çev.: H. Deliceçaylı-F. Keskin), Ayrıntı Yayınları, 2008, s.111. 117 Harvey, s. 123; Anthony Giddens, Mahremiyetin Dönüşümü , (2. Basım), (Çev.: İ. Şahin), Ayrıntı Yayınları, İstanbul 2010, s.163. 118 Bordieu, s.147. 119 Featherstone, s.145; Bocock, s. 27. 60 toplumun bireyine, “ bana fırlatıp attığın şeyi söyle, sana kim olduğunu söyleyeyim!” der. 120 Tüketim dünyasında, her şey tüketilmek içindir ve her deneyimin bir fiyatı/karşılığı vardır. Bir alışkanlık biçimine dönüşen tüketme faaliyeti, postmodern toplumun ayırt edici özelliği olarak kültürel farklılıkları, Bourdieu’nun belirttiği kültürel pratiklerin yarattığı habitatların ayrımı olarak gösterilebilir. Yani sadece ürünler değil, ilişki biçimleri, bilgi, din ve politik anlamlar/semboller tüketim kanalında dolaşımdadır. Bu tüketim bolluğunda insanoğlu, sonsuz veya ölümsüz bir -ve sürekli bir şenlik/festival içindeymiş duygusuyla- yaşamdaymış gibi davranır. Başka bir deyişle tüketen insanın, daha fazla yaşamış duygusuyla, daha fazla tüketerek ölümsüzlüğe kavuştuğunu söyleyebiliriz. En azından tüketim kültürünün oluşturduğu sembolik çerçevede(tüketim mantığının temelinde), ölümsüzlük iksiri tüketimin kendisindedir. 121 Ölümsüz/bitimsiz tüketim sürekliliğini sağlamaya çalışan post kapitalizm, tüketim döngüsü içinde, tüketim doğrusunu daha yukarılara çekmek için, insanlara ‘özel’ olduklarını söyleyen günler üretir. Bir yıl, evrensel, yerel ve bireysel ‘özel gün’lerle doludur (bir yıl artık ocağın birinde başlayıp aralığın otuz birinde biten bir süre değil, tüketim sürecinde özel gün dönümleri veya yıl dönümleri biçiminde hesaplanır ve bir yıl hiçbir zaman bir yıl olarak kalmaz). Artık takvimler kişisel ve evrensel özel tüketim günlerini gösteren zaman çizelgesi olarak masalarda, duvarda durur. Tüketimin haz vericiliği eğlence ile birleşerek, herhangi bir şeyi tüketirken alınan keyfin dozajını artırarak, postmodern kültürün alıcılarını büyülenmiş(ritüelleşen) bir müşteri haline getirir. Burada “eğlenme, bütün kendi kendini coşturma, haz alma ya da kendini ödüllendirme olanaklarını sonuna kadar zorlama buyruğunun geçerli olduğu “ fun - morality ”dir.” 122 Tüketim kültürü eğlence için sinema, televizyon, internet, eğlence ve alışveriş merkezlerini kullanır. İnsanlar gördüklerinin peşinden arzuyla kamçılanmış olarak koşarken, tüketim lâbirentinin içinde her dönemeçte yeni veya daha gelişmiş ürünleri tüketerek, kişisel deneyim albümlerini yaratırlar. Gündüz, çalışma disiplini altında sıkılan birey, gece veya boş zamanın verdiği özgürlüğün şaşkınlığıyla tüketimi en hızlı ve keyifli hale getirme telâşındadır. Aslında tüketim kültürü içinde insanların 120 Baudrillard, Jean, Tüketim Toplumu , s. 40. 121 Hans-Williem, Modernleşmenin Paradoksları , s. 153; Featherstone, s.148. 122 Baudrillard, Tüketim Toplumu , s. 94. 61 davranış kodlarının birbirinden farklı olmadıklarını görürüz. Özellikle popüler kültürün yaydığı ikonlara benzer olma arzusu, kişileri ikonlaştırmasa da ikonların kullandığı ürünlerle fetişist bir ilişki yaratır. Birey bu kültürde, dünya görüşü, tarih veya anlam bulma gibi değer bağlamını kaybetmiş, bunun yanında örgütlü ol(a)mayan bir toplumsal ilişki ağı içerisinde maskeli dolaşır bir duruma gelmiştir diyebiliriz. 123 Postmodern toplum, bireysel yaşam tarzlarının tüketimle kurulduğu bir kültürdür. Tüketerek var olan insan, arkasında sadece kocaman bir artık bırakmakla kalmaz, hep daha fazlasına yönelir. Bu döngü içerisinde alışkanlıklarını sürekli yenilemek zorunda kalır: tüketimin temel örneği olarak görebileceğimiz yemek, acıkmanın bir sonucu olarak görülmez artık, iştah burada midede değil, gözdedir ve mistifikasyonaldir. Tüketim kültüründe bir insan, aşırı tüketerek obez olur, tüketimin sorunsallaştığı bir noktaya varır. Ama postmodern kültür, obez kişiyi yemek salonlarındaki tüketimden dışlarken onu sağlık(diyet) ve spor salonlarının tüketimine kanalize eder. Neticede postmodern tüketim kültüründe hastalık da sağlık da tüketilerek elde edilmektedir. 124 Yüklə 2,44 Mb. Dostları ilə paylaş:
|