«moliyaviy hisob» fanining Oʻquv uslubiy majmuasi

H I S O B I

Amorti-zatsiya ajratma-lari davri	Boshlangich qiymat	Amortizatsiyaning yillik summasi	Toʻplangan amortizatsiya	Balans qiymati
1-yil	122000000	120 x 300000= 36000000	36000000	84000000
2-yil	122000000	120 x 250000=30000000	66000000	54000000
3-yil	122000000	120 x 200000= 24000000	90000000	30000000
4-yil	122000000	120 x 150000= 18000000	108000000	12000000
5-yil	122000000	120 x 100000= 12000000	120000000	2000000

Intensiv amartizatsiya hisoblash usuli. Asosiy vositalardan intensiv foylalanish va ularni ma’nan eskirishini qoplash oʻz vaqtida qoplashni ta’minlash uchun asosiy vositalarning eskirishi amortizatsiyani tezlashtirish yoʻli bilan hisoblanadi. Intensiv amartizatsiya hisoblashning ikki xil usuli mavjud: ikki karrali amortizatsiya meyori bilan kamayib boruvchi qoldiq usuli va yillar yigindisi usuli (kumulyativ usul).
Ikki karrali amortizatsiya meyori bilan kamayib boruvchi qoldiq usuli boʻyicha mortizatsiyani hisoblash davrida aktivning amortizatsiyalanadigan qiymati kamayib boradi. Ushbu usul boʻyicha mortizatsiyani bir tekisda (toʻgri chiziqli) hisoblash usulidan kelib chiqib hisoblangan amortizatsiya meyori ikki karraga oshirilib, mazkur hisobot davridagi tegishli asosiy vositaning qoldiq qiymatiga koʻpaytirilali. Ikki karrali amortizatsiya meyori bilan kamayib boruvchi qoldiq usuli boʻyicha mortizatsiyani hisoblashda taxminiy baholangan tugatish qiymati boshlangich qiymatilan chegirib tashlanmaydi. Masalan: “Lasetti” sedan avtomobilining xizmat muddati 5 yil qilib belgilangan. Mos holatda, toʻgri chiziqli usulda yillik amortizatsiya meyori 20 %. Tugatish qiymati 2000000 sum. Ikki karrali amortizatsiya meyori bilan kamayib boruvchi qoldiq usulida, amortizatsiya meyori 40 % (2 x 20%) ga teng boʻladi. Ushbu 40 %li stavka asosiy vositaning yil oxiriga boʻlgan balans qiymatiga nisbatan ishlatiladi (5.1 jadval).