Molum olduğu kimi, cinayətkarlığa qarşı mübarizonin
Yüklə 4,37 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Polisin fəaliyyətinin əsas istiqamətləri və əsas polis xidmətləri.
orqanları torəfindon müvafiq ştatın mülki xidmət komissiyasının tələbləri nəzərə alınmaqla müəyyən edilir. Polis qurumlarının mərkəzləşdirildiyi ABŞ-da polis rütbələrinin sayı olduqca azdır. Rütbələr bir qayda olaraq, həmin polis qurumunda xidmət dövründə sayılır. Adətən, mayor, kapitan, qərargah serjantı, serjant və patrul rütbələri verilir, polis rəisinə isə rütbə verilmir.
ABŞ-da polisin vəzifələri Amerika Vəkillər Assosiasiyasının sənədində dəqiq müəyyən edilmişdir. Bunlar aşağıdakılardan ibarətdir: 1)
məhkəmə prosedurasının tələblərinə uyğun davranmaq; 2)
preventiv patrulun və digər tədbirlərin köməyi ilə bir sıra cinayətlərin törədilməsi imkanının azaldılması; 3)
göstərmək; 4)
konstitusiyon təminatların mühafizəsi; 5)
insanların və
nəqliyyat vasitələrinin hərəkətini asanlaşdırmaq; 6)
7)
münaqişələrin həlli; 8)
qanunların məcburi icrası və ya idarətetmə üçün ciddi potensial əhəmiyyətə malik problemlərin müəyyən edilməsi; 9)
cəmiyyətdə təhlükəsizlik hissinin yaradılması və saxlanması; 10)
11)
fövqəladə əhəmiyyətli digər xidmətlərin göstərilməsi. ABŞ-ın bəzi ştatlarında odlu silah əldə etmək üçün formal olaraq yerli hakimiyyət orqanlarından xüsusi icazə almaq tələb olunur. Məsələn, Pensilvaniyada şəxs odlu silah aldığı mağazada familiya və adını, ixtisasını, iş yerini göstərməklə anket doldurmalı və ona şəxsi imzasını qoymalı, ha
belə onun ovvəllor möhkəmə və istintaqa cəlb edilmədiyi və ABŞ qanunların pozmadığı haqqında bildiriş blankı doldurmalıdır. Bu sənədlər polisə göndərilir. ABŞ-da hüquq pozuntularının qarşısını almaq üzrə tədbirlər sistemini işləyib hazırlayan orqan ədliyyə departamen- tinə daxil olan qanunun məcburi icrası orqanlarına yardım idarəsidir. Polis tərəfindən gənclərə daha böyük diqqət yetirilir. Bu fəaliyyət, bir qayda olaraq, müxtəlif ictimai və dini təşkilatların iştirakı ilə həyata keçirilir. ABŞ-da polis zəruri maddi imkanlara malik katolik xeyriyyəçi təşkilatlarla xüsusilə sıx əlaqə saxlayır. ABŞ-da yerli profilaktika orqanlarının qurulmasında vahid qayda yoxdur. Lakin son dövrlər bu cür müxtəlifliyin aradan qaldırılması meylləri hiss olunur. Bu mənada cinayətlərin profilaktikası sahəsində yerli polis orqanları vəzifələrinin qeyri-rəsmi də olsa müəyyən edilməsi böyük rol oynayır. Cinayət ədalət mühakiməsinin standart və məqsədləri üzrə milli məsləhət komissiyası həmin vəzifələri belə müəyyən etmişdir: «Hər bir polis orqanı gecikdirmədən aşağıdakıları nəzərdə tutan proqram işləyib hazırlamalıdır: -
əhalini cinayətlərin qarşısının alınmasında fəal iştiraka həvəsləndirmək; -
informasiya təqdim etmək; -
oğurlanmış mülkiyyətin tanınması və aşkar edilməsini asanlaşdırmaq; -
birgə səylərində əlaqəsini genişləndirmək və möhkəmləndirmək.» ABŞ-ın əksər ərazi orqanlarında əhali ilə profilaktiki iş patrul xidmətinə həvalə edilmişdir. Metodik rəhbərlik daha çox istintaqla bağlı olan xüsusi profilaktika bölmələri tərəfin ----------- 571 ------------ dən həyata keçirilir. Gənclərə kömək şöbəsi polis rəisinin istintaq və mühakimə üzrə müavininə tabedir. Əhali ilə əlaqə şöbəsi isə əhali ilə əlaqələr idarəsinə daxildir. İctimai qaydanın mühafizəsi və cinayətkarlıqla mübarizə üzrə polisin fəaliyyətinin hüquqi rejimi. İstintaq ABŞ-da kriminal polisin geniş funksiyasıdır. Bura cinayətlər və cinayətkarlar haqqında sübutlar və informasiya toplanmasının müxtəlif forma və metodları, o cümlədən istintaq hərkətləri daxildir. Rəsmi istintaq əməliyyat-axtarış fəaliyyəti ilə sıx uzlaşır, kriminal polisin əməkdaşları isə (xüsusi agentlər, axtarış agentləri və s.) həm müstəntiq, həm də detektiv kimi çıxış edirlər. Cinayət haqqında ilkin məlumat əldə edən və onun istintaqı haqqında rəhbərliyin tapşırığını alan kriminal polis əməkdaşı, bir qayda olaraq, işin məhkəməyə verilməsinədək onun aparılmasına məsul olur. Polis əməkdaşı toplanmış materialların işin məhkəməyə verilməsi üçün kifayət etdiyi qənaətinə gəldikdə, materiallar haqqında yerli attorneyə məruzə edir, sonuncu isə məhkəmədə dövlət adından ittiham etmək hüququna malikdir. Attorney ya materialları məhkəməyə verir və bu halda ittihamı müdafiə edir, ya da materialları əlavə sübutlar toplanması üçün polis əməkdaşına qaytarır. O, ümumiyyətlə, ittihamdan imtina da edə bilər. ABŞ-da konstitusiyaya görə, həbs bir qayda olaraq, yalnız səlahiyyətli orqan tərəfindən yazılı order olduqda həyata keçirilə bilər.
Bəzi ölkələrin praktikasında lutub saxlama geniş yayılmışdır. Nyu-York ştatının 1964-cü il qanunu polisə ictimai yerlərdə cinayət törədilməsinə yaxın olmasında şübhə edilən istənilən şəxsi saxlamaq, onun şəxsiyyətini müəyyən etmək hüquqları verilmişdir. Cinayət törədilməsi zamanı orada olan bütün şəxslərin polis tərəfindən müvəqqəti tutulub saxlanması onların dindirilməsi üçün zəruridir.
Yüklə 4,37 Mb. Dostları ilə paylaş:
|