Mövzu Turizm resurslarının öyrənilməsinin elmi-nəzəri əsasları Plan: 1
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Mövzu: 6. Sosial – iqtisadi rekreasiya və turizm resursları Plan: 1. Turizm ehtiyatlarının sosial – iqtisadi mahiyyəti 2.
- 2. Sosial-iqtisadi turizm ehtiyatları
70 Mövzu: 6. Sosial – iqtisadi rekreasiya və turizm resursları Plan: 1. Turizm ehtiyatlarının sosial – iqtisadi mahiyyəti 2. Sosial-iqtisadi turizm ehtiyatları, onlardan turizmdə istifadə istiqamətləri 3. Turizmdə əmək ehtiyatlarından istifadənin xüsusiyyətləri 1. Turizm ehtiyatlarının sosial – iqtisadi mahiyyətinə ona olan tələbatın formalaşması, ehtiyyatların istifadə səviyyəsi, əhalinin məşğulluğunun təmin olunmasında roli və s. daxildir. Turizm ehtiyatlarına olan tələbatın formalaşması 3 qrupa bölünür: 1. Ictimai tələbat – buraya turizm ehtiyyatlarından istifadəsinə görə müxtəlif sosial təbəqələrin maraqlarını əhatə edir. Belə ki, mövcud antropogen və təbii turizm ehtiyyatlarının sosial maraqlara uyğun təmin tələbatı üçün təbii komplekslər mühüm olan digər əhali şə rt kimi qəbul edilir. Əgər əhalinin kütləvi turizm tələbatı üçün təbii komplekslər mühüm rol oynayırsa, müxtəlif sosial qruplara məxsus olan digər əhali tələbatlarında 4 kateqoriya ayırmaq mümkündür. a) Turizm ehtiyyatlarından istifadənin “Qənaətcil alıcıları” belə xidmətlərdə ehtiyyatların çeşidi və müxtəlifliyi əsas yer tutur. b) Turizm ehtiyyatlarından istifadə edənlərə istehsalçı amili. Istehsalçı amili istirahətin təşkili ilə bağlı olduğuna görə ehtiyyatların keyfiyyəti, mənimsənilmə səviyyəsi özündə əks etdirir. 71 c) Turizm ehtiyyatlarından istifadənin kütləvi istirahətçi göstəricilərinə ayrı – ayrı təbii və antropogen ehtiyyatlarından istifadənin daha münasib qiymətə başa gəlməsidir. Belə hal təbii turizm ehtiyyatlarında az olsada, sosial – iqtisadi turizm ehtiyyatlarında qiymətlərin yüksək olması ilə seçilir. d) Turizm ehtiyyatlarının keyfiyyətinə üstünlük verən, onların yığcamlığını qiymətləndirən təşkilatçılara qoyulan əsas tələblər resursların yayıldığı ərazidən asılıdır. Əksər hallarda bir neçə turizm ehtiyatlarının müəyyən bir ərazidə yığcam yayılması ona olan tələbatı artırmış olur. 2. Qrup halında rekreasiya turizm ehtiyatlarına tələbatın yaranması əsasən turist qruplarının müəyyən ehtiyatlardan istifadəyə görə seqmentləşdirilməsindən ibarət olur. Belə seqmentləşmə sosial – iqtisadi amilləri özündə əks etdirir ki, bunlara da daxildir: insanların həyat səviyyəsi və gəliri; xidmət sahələrinin inkişafı; ərazinin mənimsənilmə səviyyəsi. Qrup halında turizm ehtiyatlarına tələbatın formalaşması təbii, psixoloji və rekreasion səbəblərə görə dəyişə bilər. Bu baxımdan ehtiyatların reklamı, hazırki dövrdə istifadə səviyyəsi, məsafə amili ondan istifadə üçün əsas rola malikdir. 3. Ayrı – ayrı fərdi tələbatlara görə turizm ehtiyatlarından istifadə olunması. Belə fərdi tələbatlar Milli Parklara, arxitektur abidələrə, milli mədəni irs nümunələrinə aid ola bilər. Fərdi tələbatlar 72 rekreasiya coğrafi mövqeyi, digər turizm ehtiyatları ilə əlaqəsi, xidmətlərə görə qiymətlərə və s. təsir göstərir. Turizm ehtiyatlarının digər sosial əhəmiyyətinə aşağıdakılar aiddir: Asudə vaxtdan səmərəli istifadə Sağlamlığın bərpaedici funksiyası Dərketmə funksiyası Məşğulluğun təmin olunması Ekoloji maarifləndirmə. 2. Sosial-iqtisadi turizm ehtiyatları Sosial iqtisadi turizm ehtiyatlarına daxildir: iqtisadi coğrafi mövqeyi, nəqliyyat xətlərinə görə təminat səviyyəsi, iqtisadi inkişaf səviyyəsi, təminat və əhalinin məşğulluğu, daxili və xarici turizmdə istifadə olunma imkanları, xidmətin səviyyəsi. Iqtisadi coğrafi mövqeyin xarakterik xüsusiyyətlərinə ehtiyatların yerləşdiyi ərazinin mənimsənilmə səviyyəsi daxildir. Nəqliyyat xətlərinin təminat səviyyəsi isə hər kv km - ə düşən nəqliyyat xətlərinin sıxlığı, turizm ehtiyatlarının mövcud nəqliyyat xətlərinə yaxınlığı əsas götürülür. Ə mək resursları amili ərazidə əhalinin məşğulluq səviyyəsi ilə yanaşı onların xidmətin mədəniyyəti, qonaqpərvərlik imkanları daxil edilir. 3. Turizmdə əmək ehtiyatlarından istifadə turistlərə xidmət göstərən personal heyyəti ilə yanaşı, yerli icmalardan mövsümi və 73 ilboyu xidmətdə istifadə olunmasıdır. Əmək ehtiyatlarından turizmdə istifadənin aşağıdakı istiqamətləri mövcuddur: Turistləri yerləşdirmə müəssisələri. Buraya yerləşmə müəssisəndə xidmət göstərənlər, iaşə xidmətində çalışanlar daxildir. Turizmdə menecment fəaliyyəti və dolayısı yola turizm fəaliyyətinə cəlb olunanlar. Menecment fəaliyyəti turizm şirkətlərinin idarə edilməsindən, bu sahədə elmi tədqiqat müəssisələrində çalışanlardan ibarət olur. Dolayısı yolla turizmə xidmət edən müəssisələrinin personal heyətində əmək ehtiyatları kimi sosial – iqtisadi turizm ehtiyatı sayıla bilər. İ nsan ehtiyatlarının turizm sənayesində istifadə olunmasının ikili xarakteri vardır. Bunlardan birincisi əmək ehtiyatları turizm sənayesini hərəkətə gətirən vasitə kimi meydana çıxır. İkincisi isə insan ehtiyatları turizm məhsulunun alıcısı funksiyasını yerinə yetirməsidir. Buna görə də turizm sənayesində əmək ehtiyatlarından istifadə onların göstərdiyi xidmət sahələri üzrə qruplaşdırılır. Belə ki, iaşə müəssisələrində mövsüm dövrü olmadıqda belə yerli əhaliyə xidmətlər göstərilir, bu da əmək ehtiyalarından turizmdə istifadəyə uyğundur. Turizm mövsümündə isə onların fəaliyyəti aktivləşərək daha geniş xidmət sahələrin əhatə etmiş olur. Buna görə də əmək ehtiyatlarından turizmdə istifadə mövsümlər üzrə müxtəlifləşir. Belə ki, istirahət mərkəzlərində turist tipli otellərdə (iki və üç ulduzlu olur) istirahət mövsümündə hər 10 turistə Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|