Mövzu Turizm resurslarının öyrənilməsinin elmi-nəzəri əsasları Plan: 1
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Mövzu: 7. Antropogen turizm ehtiyatları Plan: 1. Antropogen rekreasiya-turizm ehtiyatları 2.
74 3 personal xidmət göstərdiyi halda, bu rəqəm mövsümlər arası dövründə iki dəfəyə qədər azaır. Yüksək kateqoriyalı otellərdə iki və ya üç turistə bir personal nəzərdə tutulduğu halda, biznes mərkəzi olmayan ərazilərdə yaradılan mehmanxanalarda mövsümi işlərə cəlb olunanlar üstünlük təşkil etdiyinə görə çoxlu sayda xidmətçilərin saxlanılmasına ehtiyac qalmır. Mövsümi işlərə cəlb olunan əmək ehtiyatları turizm sənayesində üstünlük təşkil edir. Apardığımız araşdırmalar göstərir ki, turizm sənayesində mövsümi işlərə cəlb olunanlar ümumi personal heyətinin yarısından çoxunu təşkil edir. Bu göstərici istirahət mərkəzlərində 55 – 65%, motellərdə 40% - ə qədər, dörd və beş ulduzlu otellərdə isə 50% - ə qədər təşkil edir. Turizm sənayesində mövsümi işlərə tələbələr, yerli əhali və bu sahənin peşəkarları daha çox cəlb edilir. Azərbaycanda turizm sənayesində əmək ehtiyatlarından istifadə səviyyəsi rəsmi statistik rəqəmlərdə çox aşağı olduğu göstərilir. Ölkədə 2007 – çi ilin rəsmi statistik məlumatına görə 243 turizm ş irkəti fəaliyyəti ilə məşğul olan şirkətlərdə 800 yaxın əməkdaş vardır. Bu göstərici 24500 yerlik yerləşmə müəssələrində 4500 nəfərə catır. Nəzərə alsaq ki, hər bir ciddi turizm şırkətində 3-5 nəfər fəaliyyət göstərməlidir, onda qeyd olunan rəqəm 1000 nəfərdən çox olmalıdır. Yerləşmə müəssələrində isə diqqəti cəlb edən məqam cəlb olunan personal heyətinin bəzən 70% - dən çoxunun mövsümü işlərə cəlb olunmasıdır. Bakıdan başqa digər rayonlarda fəaliyyət göstərən 75 yerləşmə müəssələrində yerləşmə müəssələrinin əksəriyyətində əsas personal heyətinin sayı 30-35% - dən çox olmur. Belə vəziyyət birbaşa bölgələrdə olan yerləşmə müəssələrində daha çox mövsümü xidmətlər göstərməsi ilə bağlıdırsa, digər tərəfdən işçilərlə müqavilələrin bağlanması əmək ehtiyyatlarından istifadənin kəmiyətini öyrənməyə imkan vermir. Turizm ehtiyatı kimi nəqliyyat xidmətlərindən istifadə onun sıxlığından, mövcud ehtiyyatlarından istifadəyə imkan verən amillərdən asılıdır. Nəqliyyat sistemlərinin inkişafı ərazinin turizm baxımından mənimsənilməsinə, turizm tələbatının artmasına, yerləşmə müəssələrinin təşkilinə və genişlənməsinə təkan vermiş olur. Nəqliyyatı inkişafı digər tərəfdən ətraf mühitə dəyən zərərlə bağlı olduğuna görə turizm müəssələrinin tranzit yollara yaxın yerləşməsinə görə də qruplaşdırılmış olur. Belə ki, nəqliyatın sıxlığının yüksək olması istirahət mərkəzlərində turizm sənayesinə tələbatı artırır. Lakin istirahət mərkəzlərinin sıx nəqliyyat şəbəkəsinin formalaşdığı ərazilərdən ən azı 15-25 km kənarda yerləşməsi tövsiyyə olunur. Bu müalicə - sanatoriya müəssələrində 30-50 km, Milli parklarda isə 25-30 km kənarda olmalıdır. Turizm məqsədilə mənimsənilən ə razilərdə nəqliyyat infrastukturunun inkişafı yolları keyfiyyətindən, turist cığırarının mövcudluğundan da asılıdır. Burada əsas üstünlük turist marşurutlarında istifadə olunan nəqliyyatın infrastrukturunun 76 ehtiyyat kimi daha çox digər turizm resurslarının mənisənilməsinə xidmət göstərməsi ilə bağlıdır. Ümumiyyətlə sosial – iqtisadi turizm ehiyyatları digər turizm resurslarından fərqli olaraq onların mənimsənilməsinə vasitəci kimi çıxış edir. Sosial – iqtisadi turizm ehiyyatları təbii və antropogen resurslardan istifadəyə şərait yaradır, regional, yerli səviyyədə turizm sənayesinin inkişafına təkan vermiş olur. Sosial – iqtisadi turizm ehiyatlarının qruplaşdırılması bəzi tədqiqatçılar tərəfindən ümumi antropogen resurs kimi verilir. Onların əsaslandığı əsas göstərici sosial – iqtisadi komponentlərin birbaşa insan əməyinin təsirindən yaranmasıdır. Aparılan tədqiqatlar göstərir ki, turizm sənayesindəki sosial – iqtisadi komponentlər onun inkişafına təkan verən amillərdən əsası olmaqla yanaşı, onun maddi bazasını təşkil edir. Buna görə də sosial – iqtisadi komponentlərin ayrı – ayrı elementləri, xüsusilə əmək ehtiyyatları ayıca rekreasiya – turizm ehtiyyatı kimi götürülə bilər. 77 Mövzu: 7. Antropogen turizm ehtiyatları Plan: 1. Antropogen rekreasiya-turizm ehtiyatları 2. Milli irs nümunələri və ondan turizm məqsədilə istifadə istiqamətləri 3. Dini abidələrdən turizm məqsədilə istifadə imkanları 4. Tarixi arxitektur abidələrdən turizmdə istifadənin əhəmiyyəti və yayıldığı ərazilər 1. Turizm ehtiyatları arasında antropogen turizm resursları əhəmiyyətli rola malikdir. Antropogen turizm ehtiyatları turizm sənayesində daha çox məqsədli dərk etmə turlarında istifadə olunur. Antropogen turizm ehtiyatları daha çox maddi və mənəvi növlərə bölünür. Maddi antropogen turizm ehtiyatlarına tarixi-memarlıq, arxeoloji abidələri, müasir şəhərsalma nümunələri və s. aid edilir. Mənəvi antropogen turizm ehtiyatlarına isə bağlı olan abidələr və s. aiddir. Ümumilikdə bütün memarlıq nümunələri, qədimliyi ilə seçilən tarixi – mədəni abidələr antropogen turizm ehtiyatlarına aid edilir. Antropogen turizm ehtiyatları aşağıdakı qruplara bölünür: Tarixi – memarlıq abidələri Arxitektur abidələr Mədəni irs nümunələri Müasir şəhərsalma və arxitektur abidələr Mədəniyyət müəssisələri və muzeylər Dini abidələr Tarixi abidə - qədimliyi ilə seçilən tikililər, mühüm tarixi hadisəni özündə ə ks etdirən məntəqələrə, müxtəlif arxitektur binalar deyilir. Tarixi abidələrə xalqın tarixində xüsusi yeri olan şəxsiyyətlərin həyatı və fəaliyyəti ilə bağlı maddi nümunələrdə daxil edilir. Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|