Mövzu Turizm resurslarının öyrənilməsinin elmi-nəzəri əsasları Plan: 1
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
81 Son illər tikilən möhtəşəm obyektlərə Azadlıq heykəli, Eyfel qülləsi, Kolumbiya çayı üzəridə olan kaskad SES, Sidneydə opera teatrının binası, Sankt – Peterburqdakı Ermitajın binası, Los – Anceles, Sankt – Peterburq, Yaponiyadakı körpülər və s. turizm əhəmiyyəti kəsb edir. Antropogen turizm ehtiyatlarından istifadənin digər istiqamətləri aşağıdakılardır: • Estetik və dərketmə məqsədilə istifadə; • Kütləvi ekskursiyalar zamanı istifadə; • Vətənpərvərlik məqsədilə ekskursiyaların təşkili; • Elmi – təcrübi əhəmiyyət daşıyan ekskursiyalar zamanı istifadə; • Xalqın tarixi ilə bağlı olan arxeoloji abidələrin və kurqanların öyrənilməsi məqsədilə istifadə; • Mədəniyyət və incəsənət abidəsi kimi turizmdə istifadə olunması. Ümumiyyətlə bəzi komplekslər maddi və mənəvi obyektləri özündə birləşdirməklə turizmdə müxtəlif məqsədlərlə istifadə olunur. Geniş həcmli mədəni komplekslərə memarlıq nümunələri ilə yanaşı, eyni zamanda xalqın sosial - mədəni mühiti, adət - ənənələri, məişət və təsərrüfat fəaliyyəti də daxil edilir. Mədəni komplekslər dəyərindən, davamlılığından və həcmindən asılı olaraq turizm sənayesinə tələbatı formalaşdırmış olur. Mədəni komplekslər turizm sistemlərinin normal fəaliyyətin təmin etmək üçün insanların dünya görüşünün artırılmasında, biliklərinin çoxalmasında rol oynamaqla yanaşı, mühitin estetik sərvətlərini artırır, sağlamlıq və müalicə üçün əlverişli şərait yardır. Tarixi – mədəni obyektlərin turizm xidmətinə daxil edilməsinin digər yollarına daxildir: turist – ekskursiya marşurutlarına salınması, muzeylərə səyahət, tarixi ərazilərə ekskursiya, dini ziyarətlər. 82 Cədvəl 3. Antropogen turizm ehtiyatlarından istifadənin növləri. Cədvəldən göründüyü kimi antropogen antropogen turizm ehtiyatları daha çox ekskursiya və dərketmə turlarında istifadə olunur. Bununda səbəbi antropogen ehtiyatların çox funksiyalı olması və turizmin müxtəlif növlərinin inkişafına təkan verməsi ilə bağlıdır. 3. Dini abidələr tarixi – mədəniyyət abidələrinin tərkib hissəsi olub, onlardan istifadə olunması din tarixində rolu, istifadənin xüsusiyyətləri və məqsədi daxil edilir. Dinin tarixi hadisələrlə bağlı olan əlamətdar günlərdə istifadə olunur. Dini abidələrin yerləşdiyi ərazi, onun tarixi, əhalinin mənəvi tələbatında oynadığı rol və istifadə üçün yararlığı əsas götürülür. İl ərzində 200 mln – a qədər insan dini xüsusiyyətlərinə görə seçilir: • Müxtəlif dini kitablarda qeyd olunan ibadətlərin yerinə yetirilməsi üçün mövcud olan dini abidələr (Məkkə, Mədinə). • Əsas dini ziyarət yerləri və din tarixində əhəmiyyətli yeri olan abidələr (Ziyarətgahlar, Məryam ananın evi). Antropogen turizm Dərketmə turizmi Ritual turizmi Kənd turizmi Memarlıq abidələri Milli irs nümunələri Müasir memarlıq Mədəniyyət ocaqları Milli irs nümunələri Mədəniyyət ocaqları Dini abidələri Arxeoloji abidələr Milli irs nümunələri 83 • Tarixi arxutekturası ilə seçilən gündəlik ibadət yerləri (mədrəsə, məscid və s.). Xristianlıq abidələri Avropada, Yaxın Şərqdə daha çox yayılıb. Avropada Roma katolik kilsəsinə xristian bayramlarında 500000 yaxın ziyarətçilər gəlir. Il ə rzində Roma katolik kilsəsinə 11 mln yaxın insan ziyarətə gəlir. Avropada digər xristianlıq məbədlərində Parisdə müqəddəs Mariya kilsəsi və lurd məbədi daxildir ki, bunlara da il ərzində 3 mln – a yaxın zəvvar ziyarət edir. Qeyd olunan xristian ziyarət mərkəzi Romadan sonra II yer tutur. Digər ziyarət yerlərinə Türkiyədə Məryəm ana evi, Portuqaliyada Fatimə məbədi, İ spaniyada Monserat məbədi, Polşada müqəddəs Varşava kilsəsi və s. daxildir. Yerüsəlimdə üzərində İsa peyğəmbərin şəkili olan müqəddəs Pyotr kilsəsi yerli xristian yerlərindəndir. Rusiyada Nijni Novqorod, Moskvada olan Provaslav kilsələri də dini turizm əhəniyyətinə malikdir. Islamda dini turizmdə istifadə olunan müqəddəs yerlərə Məkkə, Mədinə (Sıudiyyə Ərəbistan), Kərbala, Nəcəf (İraq), Qum, Məşhəd (İran), Əfqanistanda Məzari Şərif, Yerüsəlimdə olan məscid daha çox ziyarət olunur. İl ərzində 20 – 30 mln müsəlman qeyd olunan dini abidələri ziyarət edir. Bununla yanaşı əksər ş iə mənsəbli müsəlman ölkələrində dini ziyarətgahlar yerli əhəmiyyətli turizmdə istifadə olunur. Buddizmə aid olan ziyarət yerləri Çındə, Tibetdə, Hindistanda, Cənub – Şə rqi Asiyada yayılıb. Bunlardan ən məşhurları IV – V əsrləri əhatə edən- Nepalda yerləşən Dalay – Lama məbədidir. Bu məbədi il ərzində 1 mln – a yaxın buddist ziyarət edir. Tibet yaylasında olan buddist məbədləri qeyd olunan dini təriqətdə ən müqəddəs yerlərdən sayılır. Israilin Qüds şəhərində olan iudaizm məbədləri, xristian kilsələri və islamda qeyd olunan müqəddəs məsciddə dini bayramlar zamanı ən çox ziyarət olunan ə razilərdən sayılır. 84 Iordaniya və Suriyadakı sufist məbədləri dini turizm məqsədilə yerli ə halinin, bəzi ərəb ölkələtindən gələn müsəlman turistlərin istifadə etdiyi dini abidələrdən sayılır. Dini abidələrin turizm məqsədilə istifadəsi təkcə zəvvarlıq məqsədilə deyil tarixi memarlıq abidəsi kimi əhəmiyyət daşıyır. Buna görə də dini abidələrdən turizm məqsədilə istifadəsin aşağıdakı qruplara bölmək olar: Dini ziyarətgah kimi istifadə olunması. Buraya gələn insanların əsas məqsədi dini ziyarət olsa da, onlara müxtəlif xidmətlər gpstərilir ki, bu da turizm ə həmiyyəti kəsb edir. Belə ki, dini ziyarətgaha gələn zəvvarlara yerləşmə, qidalanma, müxtəlif dini tədbirlərdə iştirak üçün xidmətlərin göstərilməsi daxildir.bununla yanaşı dini ziyarətgahların turizm məqsədilə istifadəsində nəqliyyat, kommunikasiya, sosial – mədəni xidmətlərdə göstərilir ki, bu da ölkə üzrə ümumi turizm xidmətlərinə aid edilir. Misal üçün qeyd edək ki, Səudiyyə Ə rəbistanda zəvvarlıq turizmi ilə məşğul olan şirkətlərin qazanclarının 70 % - dən çoxun müxtəlif xidmətlərin göstərilməsindən əldə edilir. Bununla yanaşı dini turizmin inkişafı kustar, ənənəvi sənatkarlığın inkişafına təkan vermiş olur. Səudiyyə Ərəbistanı, Suriya, Iran, türkiyə, Italiya, Nepal və Hindistanda dini turizmlə bağlı ənənəvi sənətkarlıq inkişaf etmişdir. Bu da kiçik yaşayış məntəqələrində əhalinin məşğulluğunun təmin olunmasına, yerli istehsalın genişlənməsinə imkan verir. Dini abidələrdən tarixi – memarlıq abidəsi kimi dərk etmə turizmində istifadə olunması. Bildiyimiz kimi dini abidələr öz memarlıq üslubuna və arxitekturasına görə tarixi – memarlıq abidələri siyahısına daxil edilir. Buna görə də dini abidələri dərk etmə turlarında və səyahətlərdə istifadə olunması geniş yayılmışdır. Məsələn: Romaya gələn turistlər katoliqlərin oturduqları binaları və Müqəddəs Piotur kilsəsin ziyarət edirlər. Buraya gələn xarici turistlərin marşurutlarına şəhərin dini ziyarətgahlarının demək olar ki, hamısı daxil edilir. Onu da qeyd edək ki, Səudiyyə Ərəbistanında Məkkə və Mədinə şəhərlərinin müqəddəs dini ziyarətgahlarına yalnız mömin müsəlmanlar buraxılır. Hindistan, Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|