Müdafiə Sektorunda Dürüstlüyün Təmin Edilməsi və Korrupsiyanın Azaldılması: Ən Yaxşı Təcrübələrin Toplusu
Yüklə 2,99 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Haşiyə 9.4. Outsorsinq, Özəlləşdirmə və Özəl-Dövlət Tərəfdaşlığın Seçilmiş Nümunələri
- Outsorsing,Özəlləşdirmə və Özəl-Dövlət Tərəfdaşlığının Korrupsiya Riskləri
130 Müdafi ə Sektorunda Outsorsinq, Özəlləşdirmə və Dövlət- Özəl Sektor Tərəfdaşlığının Üstünlükləri və Riskləri Haşiyə 9.4. Outsorsinq, Özəlləşdirmə və Özəl-Dövlət Tərəfdaşlığın Seçilmiş Nümunələri Avstraliya Müdafi ə Qüvvələrinin ixtiyarında olan ərazilərin idarəetməsi ilə məşğul olan icra strukturunun mərkəzi orqanı Hərbi Əmlak Təşkilatıdır (Defense Estate Organization- DEO). DEO-nun əsas funksiyası müdafi ə resurslarının idarəetməsini, dövlət büdcəsinə gələn gəlirləri optimallaşdırmağa imkan verən iqtisadi fəaliyyət prinsipləri ilə həyata keçirməkdir. Silahlı qüvvələr kirayəçilər kimi hərəkət edirlər, cünki çoxlu sayda binalar və torpaq sahələri özəlləşdirilib və onlara kirayə verilib. Dövlət əmlakının özəlləşdirilməsi və silahlı qüvvələrə lazım olmayan və ya tam istifadə edilməyən mülkiyyətin satılması dövlət büdcəsinə gələn məbləği artırır. Polşa Müdafi ə Qüvvələrinin ərazisində olan obyektlərin idarəetməsi ilə məşğul olan mərkəzi orqan Hərbi Mülkiyyət Agentliyidir. Onun missiyası, orduya lazım olmayan hərbi texnikadan başlamış hərbi obyektlərə qədər, hərbi mülkiyyətin satılmasıdır. Satışdan gələn bütün gəlirlər birbaşa Müdafi ə Nazirliyinə gedir və onlar həmin gəliri Polşa silahlı qüvvələrinin modernləşməsinə sərf edirlər.
Özəl-dövlət rəqabətləri həmişə yüksək-keyfi yyətli,etibarlı və fəaliyyətlərin davamlılığını təmin edən qaydada hökümətin ehtiyaclarını təmin edən şəkildə qurulmalı,həmçinin büdcə vəsaitlərinin qənaəti üçün im- kanlar yaratmalı və korrupsiya risklərini aradan qaldırmağa yardım etməlidir. Məhsuldarlıq səviyyəsinin yoxlayışları yeni texnologiyanı və yatrımların art- masını dəstəkləməlidir. Müqayisəli analizin, özəl və ya dövlət sektoruna üs- tünlük verməsindən asılı olmayaraq, Müdafi ə Nazirliyi rəsmiləri qeyd edirlər ki, özəl-dövlət rəqabətinin hesabına, qənaətin 20%-dan az olmaması müm- kündür. Ona görə ki,uyğun qaydalarla aparılan rəqabətlər məhsuldarlığı artı- rır, korrupsiyanı azaldır və müdafi ə sahəsindəki fəaliyyətləri təkmlləşdirir. 67
Riskləri Lazımsız əmlakın satışı (özəlləşdirilən/ lazımsız əmlakı dəyər-dəyməzinə satma) hökümətə özünün əsas fəaliyyətləri istiqamətində işləməyə imkan ve- rir, əlavə lazımsiz əmlakın saxlanmasına sərf edilən büdcə xərclərini azaldır 67 Commercial Activities Panel, Improving the Sourcing Decisions of the Government (Wash- ington, DC: Government Accounting Offi ce, 2002). 131 Müdafi ə Sektorunda Dürüstlüyün Təmin Edilməsi və Korrupsiyanın Azaldılması: Ən Yaxşı Təcrübələrin Toplusu və vergi verənlərin yükünü də azaldır. Lazımsiz hərbi əmlak və fəaliyyətlərin auksiona çıxarılıb satılması özəl sektor üçün yeni biznes imkanları açır. O, həmçinin, hökümətin gəlirlərini artırır və silahlı qüvvələrin modernizasiya- sına və ya büdcə kəsirinin azalmasına kömək edir. Alternativ olaraq, vauçer yolu ilə özəlləşdirmə, səhmdar mülkiyyətinin və sahibkarlıq təşəbbüslərinin yayılmasına və artmasına yardım edir, və özəlləşdirilmiş əmlakın və başqa fəaliyyət növlərinin səhmdarların maraqlarına uyğun, səmərəli istifadəsinə kömək edir. Outsorsinq,özəlləşdirmə və özəl dövlət tərəfdaşlığı mexanizmlərində istifadə edilən çoxlu sayda layihələr aşağıdakı ümumi məsələləri həll etmək məqsədi güdür. • Məhsuldarlığın təkmlləşdirilməsi və hökümətdən alınan borcların azaldılması (xərclər zamanı qənaət); • Səmərəliliyi təkmlləşdirməli (fəaliyyətlərin fəallığı); • Səhmdar mülkiyyətinin yayılması və inkişafı; • Auksiondan gəlirlər əldə edib silahlı qüvvələrin modernizasiyasına sərf etməli və ya dövlətə olan borcları azaltmalı; və • Lazimsiz və faydasız əmlakdan dəyər dəyməzinə satıb əsas fəaliyyət üzərində köklənməli. Outsorsinq,özəlləşdirmə və özəl dövlət tərəfdaşlığının şəffaf və rəqabətli gedişlərindən dövlət mühüm qazanclar əldə etsə də, bu sahədə ciddi risklər də mövcuddur. Birinci risk ondan ibarətdir ki, əgər konkret əmlak, fəaliyyət növləri və ya resurslar (torpaq,əmək qüvvəsi,kapital) özəl sektor üçün əhəmiyyətli dərəcədə qiymətlidirsə, o zaman xüsusi özəl maraqlar çalışa bilərlər ki, dövlət orqanlarına qeyri-sağlam təsir yolu ilə outsorsinq,özəlləşdirmə və özəl-dövlət tərəfdaşlığı ilə bağlı özünə xeyirli qərar əldə etsin. Risk ondadır ki,qanuni lob- biçilik və qeyri-qanuni rüşvət və ya satın alma ilə qazanmaq istəyən şəxslər və ya şirkətlər çalışacaqlar ki, siyasi və bürokratik gedişlərə təsir edib, dəyərli aktivləri silahlı qüvvələr üçün “lazımsız” kimi müəyyənləşdirib özəlləşmə yolu ilə özəl əllərə keçirsinlər. Alternativ olaraq, qanuni və qanunsuz siya- si və bürokratik nüfuz etmə yolu ilə, dəyərli outsorsinq və ya özəl-dövlət tərəfdaşlıq imkanlarını da “almaq” üçün istifadə etmək olar. Başqa amil də eyni səviyyədə mühüm risk yaradır. Müdafi ə Nazirlikləri tez-tez gərgin ictimai təzyiq altında olurlar və qanuni və qanunsuz olaraq dövlətlər,şəhərlər,bələdiyyələr və xüsusi biznes maraqları hərbi bazaların bağlanmasının və ya özəlləşdirmə, outsorsinq və ya özəl-dövlət tərəfdaşlığı vasitəsilə mülkiyyətinin satılmasının ,hətta həmən əmlakın və ya fəaliyyətlərin ölkənin milli təhlükəsizliyinə bir zərurəti olmadığı halda, qarşısını almağa ça- lışırlar. Bu zaman mövcud iş yerlərinin və gəlirlərin itirilməsi arqumentləri gətirilir. Yüklə 2,99 Mb. Dostları ilə paylaş:
|