Mühazirə-1 Beynəlxalq kulinariya fənninin predmeti və məqsədi

Mühazirə -4 Belarus mətbəxinin özünəməxsus xüsiyyətləri.
Belarus mətbəxi bir neçə əsrdən çoxdur formalaşır. Və onun orijinallığı əsasən iqlim şəraiti ilə müəyyən edilir. Məkan da müəyyən dərəcədə təsir göstərir, çünki ölkə faktiki olaraq bir neçə geosiyasi bölgənin sərhəddində yerləşdiyinə görə fərqli mədəniyyətlərin təsiri altına düşdü. Buna görə də burada müxtəlif ənənələr, o cümlədən kulinariya ənənələri kök saldı. Məsələn: müsəlman cənub xalqlarının, katolik qərbinin , Baltik şimal mədəniyyətinin, provoslav şərqinin, eləcə də yəhudi xalqlarının cərəyanları izlənilir.
Belorusiya xalqı həm daşınmaz əmlakda,həm də dində hər zaman əhəmiyyətli dərəcədə fərqləndiyindən milli xüsusiyyətlər yalnız 19-cu əsrin sonlarında forma-laşmışdır. Aşağıdakı məhsullar umumiyyətlə yemək üçün istifadə olunur:
Tərəvəz- demək olar ki, həmişə burada yetişdiyi üçün əksər yeməklərin bir hissəsini təşkil edir. Ancaq hər zaman kartof xüsusi bir rol oynayır. Kartof belaruslar üçün demək olar ki, ikinci çörək hesab olunur və bəzən də çörəyi əvəz edir. Burada kələm də populyardır. Ağ kələm, balqabaq, pomidor, şalğam, sarımsaq və soğan, çuğundur, yerkökü və s. belarusların xörəklərində xüsusi yer tutur.
Yağ- əvvəllər belorusların ətini əvəz edirdi və əsas qidalı məhsul hesab olunurdu. Belarusların qidasında fasulyedən də istifadə olunur və onlar fərqli yeməklərə əlavə etməkdən məmnundurlar. Göbələklər bir yeməyin tərkib hissəsi və ya onun əsas hissəsi,nhətta müstəqil qəlyanaltı ola bilər.
Belarusiyada süd məhsulları praktik olaraq istehlak edilmir və yemək üçün istifadə edilmir. Lakin süd məhsulları təqdir edilir və müxtəlif formalarda fəal istifadə olunur.
Balıq- Ölkədə çaylar çoxolduğundan balıq da belarusların əsas və sevimli məhsul-larından biridir. Balıqdan müxtəlif şorbalar bişirilir, isti yeməklər və qəlyanaltılar hazırlanır. Yeməklər içərisində ət məhsulları da məşhurdur. Son illərdə belaruslar müasir mətbəxdə ətin əksər növlərindən istifadə edirlər: mal əti və dana, donuz əti, quş əti və s.
Taxıllar- yulaf, arpa, çovdar, qarabaşaq yarması xüsusilə məşhurdur. Un yalnız buğdadan deyil diğır bitkilərdən də hazırlanır. Buna görə çovdar, qarabaşaq, yulaf və hətta noxud belarus mətbəxində tez-tez istifadə olunur. Un yalnız çörək bişirmək üçün deyil, həm də bir çox digər yeməklərin bir hissəsi ola bilir. Məsələn qəlyanaltıların hazırlanması zaman xüsusi bir tutarlılıq əldə olunur.
Müxtəlif meyvə və giləmeyvələrdən çörək bişirmə və müxtəlif içkilərin hazırlanma- sında istifadə olunur. Gavalı, alma, armud, gül, itburnu, moruq xüsusilə məşhurdur.
Belarus mətbəxinin ənənəvi milli xüsusiyyətlərini sadalayaraq istilik emalı üsullarını qeyd etmək lazımdır. Adətən, bişirmə olduqca uzun olur və əsasən bişirmə üsulundan istifadə olunur. Nəticədə bir şox yemək sıyıq kimi görünür ( kulinariya xüsusiyyətidir). Qızartma zamanı bir çox metodlar birləşdirilir və ya alternativ olu-nur. Demək olar ki, bütün yeməklərdə komponentlər yaxşı doğranır və xüsusilə kartof. Belarus mətbəxinin ən yaxşı yeməkləri aşağıdakılardır:
Birinci yeməklər - hər hansı bir yeməyi soyuq və isti olmaqla 2 yerə bölünür. Soyudulmuş ət çuğundurdan (tərəvəzlərlə birlikdə), soğan, kvas, xama, xiyar və ədviyyatdan hazırlanır. Göbələk, soğan və ədviyyat da yeməyə əlavə olunur.
İkinci yeməklər üçün ən populyar reseptlər adətən ət, balıq və tərəvəzdir. Bunlardan ən çox yayılanlar Çanterelle yeməyi ( donuz ətindən hazırlanmış , doğranmış yeməklər), doldurma ilə ətlər ( ət və dənli bitkilərlə doldurulmuş mal əti və ya donuz mədəsi), pachyacho (böyük bir ət parçası), yağlanmış dovşan, müxtəlif karkaslar (ət, tərəvəz), mocha ( bir ətdən hazırlanmış yemək, ciyun, su, un), qaynadılmış və ya bişmiş balıq və s.
Salatlar- bir qayda olaraq, xama, yağ və mayonez ilə ədviyyat əlavə edilmiş, qaynadılmış və təzə tərəvəzlərdən hazırlanır. İştahaaçanlar arasında göbələklər xüsusi bir yer tutur.
Ən populyar içkilər kvas və güveç, meyvə və giləmeyvə, həmçinin spirtli tinctures (krambambula), qarelka (araq) və s.