Mühazirə 1 Dəniz neftqazkondensat yataqlarından karbohidrogenlərin yığılması,hazırlanması və nəqli xüsusiyyətləri və perspektivləri
Qiprovostokneft institutunun basqılı neft və quz yığımı sistemi
Yüklə 13,98 Mb.
|
| Qiprovostokneft institutunun basqılı neft və quz yığımı sistemi
Bu sistemin əsas xüsusiyyətləri aşağıdakılardan ibarətdir: -Neftin üç pilləli scparasiyası: 1 -ci pillə 0,6-0,8 M Pa təzyiqində qrup separasiya qurğularında həyala keçirilir. Bu təzyiqlə qaz kompressorsu/ işlodicilərə və ya mərkəzi yırtın məməqəsindoki separator qurğularına qədər, böyük məsafələrdə iso sıxıcı nasos stansiyası vasitəsilə nəql edilir. Mərkəzi neft yığımı məntəqəsində isə neftin 2-ci və 3-cü pillə scparasiyası apanlır. -5-100 km radiusda yerləşən mədənlərin neft, qaz vo suyun yığılması vo hazırlanması məntəqələri iriləşdirilir və ya mərkəzləşdirilir. Neft tərkibindəki həll olmuş qazla birlikdə 1 -ci pillə separatərdan mərkəzi yığım məntəqəsinə, əmtəə neft çənləri parkına vo ya mərkəzi mədən qurğularına nəql olunur və burada 2-ci vo 3-cü pillə uzrə separasiya apanlır. Yuxanda qeyd olunmuş yığım sistemlərinin texniki-iqtisadi göstəricilərinin təhlili və müqayisəsi göstərir ki, eyni şəraitdə öz-özünə axın vo hcmıclik sistemlər üzrə əsaslı vo istismar xərclən Qiprövostokncft institutunun basqılı yığını sisteminə nisbətən müvafiq olaraq 1.5 və 2.0 dəfə çoxdur. Neft, quz »v» suyun yığılınası »v» lıuzırlanııuısınııı unifikasiyu cü i hu iş texnoloji sistemi fş.ıkil 4.4 ). Bu sistem neft və qazın yığılınası sxemlərimin təhlili, elm və texnikanın son nailiyyətləri, həmçinin neft yataqlarının layihələndirilməsi, tikintisi vo istismarı üzıə xarici ölkələrin təcrübələrini ııə/ərə alaraq işlənilmişdir. Bu sistemin əsasını neftqaz yığım sistemində neft, qaz və suyun hazırlanması iiçün hidrodinamıki və fiziki -kimyəvi proseslərin birləşmasi və əsas avadanlıqların əsasən nıorkozı neft yığım məntəqəsində yerləşdirilməsi təşkil edir. Bu sistem aşağıdakıları nəzərdə tutun Nefı. qaz vo suyun yığılması və nəqli proseslərinin tam hermetikiəşmosi; Sistemə qoşulmuş hər bir quyunun məhsulunun Ölçülməsi; Təmiz və sulu neftlərin ölçu qurğusundan birgə və ya ayrılıqda nəql edilməsi: Neft kəmərlərindən neftin deenuılsıyası və sudan ayrılması üçün istifadə edilməsi: Neftdən qazın scparasiyası; Neftin hazırlanması və əmtəə neftinin keyfiyyət və kəmiyyətinin ölçülməsi və təhvil verilməsi: Çirkab sulan ləiəb olunan keyfiyyətdə hazırlayıb, lay təzyiqini saxlama sisteminə verilməsi : -İstifadə olunan avadanlıqların sənaye miqyasında hazırlana bilməsi və quraşdırılması. Mərkəzi yığım məntəqəsində əsasən aşağıdakı qurğular yerləşdirilir: -.emulsıyanı yığını kollekUmında parçalamaq üçün reagent bloku BR : birinci pillə separator S-l; neftin ilkin susuzlaşdırılması 0-1: emulsiyanı qızdırmaq üçün qızdırıcı P-l: damcı əmələ gətirən O: neftin dahn dərindən sıısuzlaşdın İması 0-2. susu/ neftə içməli su vuranıq, onun ilkııı duzsu/laşdınlmaşı üçün qanşdıncı q. nefti dalıa dərindən duzsıızlaşdırnuq üçün elektrohidrator I -I: üçüncü pillə isiı seporasıva S-2: əmtəə nefim qəbul etmək üçün çəııiər Ç-l; əmtəə nefini vurmaq üçün nasoslar N-3: neftin keyfiyyətim və miqdarını olçıııək üçün avtomat V Mərkəzi yığım -məntəqəsində həmçinin çirkab suların hazırlanması qurğusu d.ı yerləşdinltıışdir . Iləmiıı qurğuya ləıni/ləmə bloku BO və ya adələn xammal çəni: sudan ayrılmış neftin qəbulu və vurulması bloku B()\: mexaniki qarışıqları çirkab sulardan ayırmaq üçün ınııltihidrosiklön MQ: şiumtoplnyıçı 1-2. mi axtntılannın qəbulu və vurulması hi«>ku BOS: neftin hazırlanması qurğusundan; çirkab sularla birlikdə daxil olan neft iiçün bufer tutumu 1-2: lay sulan üçün çən Ç-2 \ə təmizlənmiş suyu vurmaq üçün nasos N-5 . Sxemdə göstərilən boru koməriəı birinci pillə üzrə seporasiyadan sonrakı neft i I stıstı/laşdırılmış neft II.. duzsu/laşdınlınış neft II;: isti separasiyadan sonra neft II.: əmtəə nefti II . ha/ırtaıımaınış ıu.lı Hfr; 0"Ş«*ma verilən qaz: ÇM -birinci pillə separasiyanın qazı. Q3-üçüııcu pillə sepaıasıyanın qa/ı: ÇM-neftin hazırlanması qurğusundan qaz: V-içınəli sə. V neft. qa/ və suyun mərkəzi hazırlanması məntəqəsindən sonrakı təmizlənmiş su: V -ilkin istifadələrdən sonrakı su. \ dərindən susu/.ijşdırılmış və du/>u/l.ışdırılmış qurğulardan sonrakı su: ləmı/ləıımək üçün çirkab sular, Ş-şlamolürüçü. Bu sistemin üstünlükləri aşağıdakılardır: Neftin yüngül fraksiyalarının itkilərinin maksimum azalması (neft hasilatının həcminin 3%-ə qədər): Parafinin əmələgəlməsinin və borularda çökməsinin xevli azalması: Sistemin metal tutumunun və istismar xərclərinin azalması ; Əmtəə neftinin keyfiyyətinə n. /arətin tam avtomatlaşdırılması; - Neft, qa/ \ o suyun qtıyuağzı təzyiqi hesabına yataq sahəsi üzrə nəql edilinəsi. Dənizneft yataqları üzrə quyuların məhsulu mürəkkəb iqlim şəraitində hermetik neft qaz yığını sistemi ilə yığılır. Qrup ölçü qurğusu adətən ya csfakaday.ini meydançada və yaxud neft vığım məntəqəsinin meydançasında yerləşir. Qrup ölçü qurğusunun yeri seçilərkən quyularm atqı xətlərinin və boru kəmərlərinin uzunluqları. ııcfı yığmı məntəqəsinin, əmtəə çənlər parkının və istismar quyularının kustlannm yerləri nəzərə alınmalıdır. Quyuların məhsulu atqı xətləri və yığım kollektoru vasitəsilə quyuağ/ı təzyiqi ilə neft məntəqəsinə daxil olur. Burada yerləşdirilmiş separatorlarda neft qazdan ayrılaraq horizontal çökdürüçüforo daxil olur və burada lay suyu və mexaniki qarışıqlardan təmizlənərək, neft yığım çənlərinə daxil olur. Neft əlavə çökdürüldükdən sonra əmtəo çənləri parkındakı neft çənlərinə vurulur. Oıııtəə nct'ti dənizin dibi və ya esıakada üzrə çəkilmiş magistral kəmər vasitəsilə nəql edilir. Kəmər olıııadıqda isə neft tanker vasitəsilə nəql edilir. Bu halda əmioə çənləri parkının yaxınlığında neft doldurma qurğusu tikilir. Qaz sepurutordan boru kəməri ilə sahildəki işfədiciyə verilir və vaxıul daxili ehtiyaclara (qazlı ft. yanaçaq və s.) sərf olunur. Lay suyu isə qum və neft tutueulanndan və əlavə təmizləmədən keçərək laylanı vurulur və məvyən hissəsi isə texniki ehtiyaclara sərf edilir. Quın isə təmizlənmə yerinə yığılır, omda tələb olunan dərəcədə təmizləndikdən sonra va dənizə tökülür və ya saililə ılaşmır. Dənizdə neft və qa/ yığımı sistemi, quyuların istismar üsullarından asılı olmayaraq tətbiq olunur. Dənizdəki qa/kondensat yataqları fərdi özüllərlə işlənilir, çünki quyular arası məsafə neft yataqlarına nisbətən böyükdür. Donizneftqazlayiho institutu tərəfindən 2S May adına N Ilal-hazırda tətbiq olunan neft və qaz yığımı sistemlərinin əsas ıVHjsanlan aşağıdakılardan ibarətdir - İlər quyunun atqı xəttində və boruarxası fəzasında əlavə təzyiqin olması quyularm faydalı iş əmsalını aşağı salır. Quyuağzında yüksək təzyiqin saxlanılması quyunun fontanla işləmə müddətini azaldır; Quyunun boruarxası fəzasının bağlanması dərinlik nasosunun daha böyük dərinliyə buraxılmasını tələb edir ki, bu da həm nasosun və həm də mancanaq dəzgahının işinə mənfi təsir edir; Nasosda və nasos-kompressor borularında sızmanın artması quyuların tomirarası işləmə müddətlərinin azalmasına səbəb olur; Quyuların atqı xətlərində əlavə təzyiqin olması elektrik enerjisinin sərfimin artmasına səbəb olur. Beləliklə, neft və qazın yığılması sistemi, konkret şəraiti nəzərə alaraq, əsaslı və istismar xərclərinin və həmçinin neft və qaz itkilərinin azaldılması istiqamətində təkmilləşdirilməli və texniki-iqtisadi cəhətdən əsaslandırılmalıdır. Dənizdə dərinlik nasosu ilə istismar oluııaıı quyuların boruarxası qazının separasiyası. Dəniz platatformasındakı dərinlik nasosu ilə istismar olunan quyularda dinamiki səviyyə yüksək olduğu üçün həmin quyuların boruarxası fəzasından vaxtaşırı maye və qaz tullantısı olduğu üçün və qaz yığım sisteminə maye daxil olaraq sistemin normal işini pozduğu üçün həmin quyuların boruarxası fəzası bağlanır. Iləınin quyuların boruarxası fəzasını bağlayıb istismar etdikdə isə quyuların normal işi pozulur və bəzən boruarxası fəzadakı qaz mayeni nasosun qəbuluna qədər sıxışdıraraq nasosa daxil olur və quyu dibində sərt təzyiq düşgiisü alınır ki. bu da qum tıxacının əmələ gəlməsinə və quyunun yeraltı təmirinə səbəb olur. Belə xarakterli dərinlik nasosu ilə istismar olunan quyuların boruarxası qazını separasiva etmək və almaq üçün yeni üsul tətbiq edilmişdir [19, 20]. Bu üsul üzrə dinamiki səviyyələri yüksək olan dərinlik nasosu ilə işləyən quyuların boruarxası fəzaları qaz xətləri ilə dinamiki səviyyəsi çox aşağı olan dərinlik nasosu ilə işləyən quyunun (dayaq quyusunun) boruarxası fəzasına birləşdirilir. Dayaq quyusu platformadakı (və ya qonşu platformadakı) quyuların içərisində ən dərin və dinamiki səviyyəsi çox aşağı olan quyudur və onun boruarxası qazı qaz yığım sisteminə qoşulur (şəkil 4. 5a). Dinamiki səviyyələri yüksək olan dərinlik nasosu ilə işləyən (yarıınfontan) quyuların I boruarxası fəzaları ventil 2, xüsusi ştuser 3, qaz ölçü qurğusu 4 və əks klapan 5, qaz kəməri 7 və xüsusi planşayba 8 xasitəsilə dayaq quyusunun 6 boruarxası fəzasına birləşdirilir (şəkil 4.5b). Tərkibində maye olan qaz axını dayaq quyusunun istismar kəməri 9 ilə ucunda qıfı 1 1 olan separasiyu borusu 10 arasındakı holqəvi fəzaya daxil olur, qaz axınının sürəli sərt azalır, qismən mayedən azad olmuş qaz axını istiqamətini 180° dəyişərək separasiya 10 və nasos-kompressor 12 boruları arasındakı holqəvi fəzaya daxil olur, mayedən azad olaraq iiçboğazın 13 qolu vasitəsilə qaz sisteminə istiqamətlənir. Dayaq quyusunda qazdan ayrılmış maye isə dayaq quyusunun məhsulu ilə birlikdə neft atqı xəttinə yönəlir. Şokıl 4.5 Dorintik ııasosu quyularının boruarxası qa/ınnı alınması \ .ı separasiyasmın texnoloji sxemi: a) qazın alınması vo separasiyası sxemi; b) dayaq quyusunun sxemi. Dayaq quyusunda qazın separasi- yasının səmərəsi əsasən separasiya borusunun 10 uzunluğundan və dia- metrindən, istismar kəmərinin dia- metrindən və qazın tərkibindəki maye^ fazasının miqdarından asılıdır. Separasiya şəraitini nəzərə alaraq separasiya borusunun 10 ıızunluqu 10-50 m arasında dəyişir. Bu üsulun tətbiqi aşağıdakılara imkan verir: -Boruarxası fəzası hermetik ba e- lanmış dərinlik nasos üsulu ilə işləyən quyularm boruarxası qazının alınması: -Qazın seperasiva prosesi dayaq quyusunda aparıldığı üçün qaz seperatoruna və onun üçün xüsusi meydançanın tikilməsinə ehtiyac qalmır; -laydan quyuya maye və qazın axını yaxşılaşdığı tiçün quyularm debiti artır, boruarxası fəzada qazın separasiyası yaxşılaşır: -Mayenin qaz xətlərinə düşməsinə imkan olmur, çünki proses dayaq quyusunda gedir. Bu iisül «Abşcronneft» NQÇİ-də 10 quyuda tətbiq edilmiş və qaz artımına səbəb olmuşdur Yüklə 13,98 Mb. Dostları ilə paylaş:
|