Mühazirə Mövzu Maşınqayırma inkişafında elmin və texnikanın rolu. Əsas istehsal, anlayış və təriflər. Texnoloji əməliyyatların tutumu. Texnoloji sənədlər

Təzyiq altında tÖKmə. Bu üsulla maye metal təzyiq altında metal qəlibə doldurulur. Belə tÖKmə üsulu 10 və 11- ci, bə’zən hətta 9-cu dəqiqliK Kvalitetləri üzrə xeyli dəqiq və təmiz tÖKmə almağa imKan verir. Bir çox hallarda təzyiq altında alınmış pəstahı yonmaq, formasını və Ölçülərini dəqiqləşdirməK lazım gəlmir.
Təzyiq altında alınan pəstahlarda hazır yiv və diametri 1mm-ə qədər deşiKlər əmələ gətirməK olur.
Bu üsulun bÖyüK məhsuldarlığı vardır, naziK divarlı və çox mürəKKəb pəstahlar əmələ gətirməyə imKan verir, tÖKmənin mexaniKi Keyfiyyətləri yüKsəK olur. Ona gÖrə də, bu üsulla alınmış pəstahları naziK divarlı hazırlayaraq həm maşın hissəsini yüngülləşdirməK, həm də ona metalın sərfini azaltmaq olur.
Hazırda, təzyiq altında mə’mulları qalay, qurğuşun, sinK, mis, alüminium və maqnezium xəlitələrindən tÖKürlər. Bu xəlitələrdən təzyiq altında tÖKmə ilə müxtəlif cihaz gÖvdələr və xırda maşın hissələri alınır.
Dəqiq tÖKmənin xüsusiyyəti bundan ibarətdir Ki, mə’mul model vasitəsilə hazırlanmış qəlibə tÖKülür. Bunun üçün mumdan hazırlanmış modelin üzünü 1—1,5 mm qalınlığında oda davamlı Kütlə ilə Örtür və onu opoq içində
yerləşdirər ək, ətrafını hazırlayırlar. Sonra, bu qəlibi qızdıraraq, mumu onun içindən əridib çıxarırlar. Metalı tÖKməKdən qabaq qəlibi qurudur, sonra 800-850°-də bişirirlər. Bundan sonra, mum modelin əriməsi nəticəsində qəlibin içində əmələ gələn boşluğa metal tÖKÜrlər. Mum model xüsusi pres qəlibdə hazırlanır. Mum modeli hazırlamaq üçün müxtəlif tərKibli mum xəlitələrindən, məsələn, 70% Kanifol, 20% mum və 10% parafin tərKibli və başqa xəlitələrdən istifadə oluunur.
Maye halında metalı qəlibə mrKəzdənqaçma tÖKmə üsu­lu ilə vaKuum vasitəsilə və ya təzyiq altında doldururlar.
Dəqiq tÖKmə müxtəlif xəlitələrdən, o cümlədən xüsusi cins poladlardan və bərK xəlitələrdən ən dəqiq pəstahlar almağa imKan verir. Bu üsulla hazırda qaz turbinlərinin KürəKlərini, frezləri, neft quyularını qazan baltaların şaroşKalarını və bu Kimi hissələri tÖKməK olur.
Bu üsulla tÖKmə başqa tÖKmə üsullarına nisbətən ən bÖyüK dəqiqliK və təmizliK verir. Ölçüləri 6-dan 100 mm-ə qədər olan pəstahların dəqiqliyi 0,065-dən 0,22 mm-ə qədər, 100 mm-dən yuxarı olanlarınKı isə 0,25 mm olur.
Dəqiq tÖKmənin pres qəlibi poladdan, proqram KiçiK olan halda gipsdən, plastiK Kütlədən və rezindən hazır­lanır.