MUNDARIJA:
Kirish
1.
―Turon Bank‖ ning tashkiliy tuzilishi;
2.
―Turon bank‖ ning asosiy iqtisodiy ko‘rsatkichi;
3.
―Turon Bank‖ buxgalteriya bo‘limining tarkibi va tuzilishi;
4.
―Turon Bank‖ ning chakana xizmatlari.
Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar
Kirish
So‗nggi yillarda O‗zbekiston Respublikasida bank tizimini takomillashtirish
bo‗yicha olib borilayotgan islohotlarning dastlabki natijalari bank faoliyatining
fundamental asoslarini shakllantirish va amalga oshirilayotgan chora-tadbirlar
o‗rtasida ma‘lum uzilishlar mavjudligidan dalolat bermoqda. Mazkur holat birinchi
navbatda, bank tizimining yaqin va uzoq istiqboldagi holatini belgilab beruvchi
strategik rivojlanish dasturlari va yo‗nalishlariga ta‘alluqlidir. Xususan, O‗zbekiston
Respublikasini 2017–2021 yillarda yanada rivojlantirish bo‗yicha Harakatlar
strategiyasida.
―Bank faoliyatini tartibga soluvchi zamonaviy tamoyil va mexanizmlarni joriy
etish, ularning samarali faoliyat ko‗rsatishiga yo‗l qo‗ymayotgan to‗siqlarni bartaraf
etish yo‗nalishida 2018-2019 yillarga mo‗ljallangan bank faoliyatini yanada
takomillashtirish bo‗yicha chora-tadbirlar, shu jumladan bank nazorati bo‗yicha Bazel
qo‗mitasining talablariga asosan, tijorat banklarining mablag‗lari etarliligi va
likvidliligi darajasi ko‗rsatkichini qo‗llab-quvvatlash‖ zarurligi qayd etilgan. Bu bilan
2019 yilning yakunigacha bank nazorati bo‗yicha xalqaro Bazel – 3 kelishuvi
talablarining bank faoliyatiga joriy etish jarayonlari yakunlanishi nazarda tutilmoqda.
Tijorat banklari iqtisodiyotning ―qon tomir tizimi‖ bo‗lib, aholi va biznesning
to‗planib qolgan jamg‗armalarini taqsimlash orqali iqtisodiyotni zarur moliyaviy
resurslar bilan ta‘minlaydi. Bu vositachilik iqtisodiyotni yanada rivojlantirish uchun
zarur bo‗lgan ―yoqilg‗i‖ bilan ta‘minlaydigan omilidir.
Vositachi sifatida tijorat banklari pul mablag‗laridan foydalanganligi uchun foiz
to‗lash sharti bilan omonatlarni jalb qiladilar va ularni aholi va tadbirkorlarga kreditlar
va investitsiyalar shaklida foiz evaziga taqdim etadilar.
Shuningdek, tijorat banklari xorijiy valyutani naqd va naqd pulsiz shakllarda sotib
olish va sotish, bank konsalting va informatsion xizmatlar, hujjatlarni va boshqa
qimmatbaho narsalar va hokazolarni saqlash uchun seyf va yacheykalarni ijaraga
berish bilan bog‗liq xizmatlar ko‗rsatadi.
Tijorat banklarining xizmatlar turi:
Jismoniy shaxslarga:
Pul o‘tkazmalari
Omonatlar
Bank kartalari
Kredit mahsulotlari
Konversion amaliyotlari
Mobil banking
Individual seyf va kassa xizmatlari
To‘lovlarni qabul qilish
Kommunal to‘lovlarni amalga oshirish
Jamg‘arma sertifikatlari
Mol-mulikni ishonchli boshqarish
Yuridik shaxslarga:
Pul o‘tkazmalari
Depozitlar
Bank kartalari
Kredit mahsulotlari,shu jumladan xorijiy valyutada
Lizing
Konversion amaliyotlari
Internet-banking
Individual seyf va yacheykalari
Hisob-kitob va kassa xizmatlari
Xorijiy kredit liniyalari
Loyihalarn moliyalashtirish
Sug‘urta tashkilotlari nomidan sug‘urta shartnomasini tuzish
Omonat sertifikatlari
Mol-mulkni ishonchli boshqarish
O‗zbekiston Respublikasi qonunlariga asosan bank bu – tijorat muassasasi bo‗lib,
jismoniy va huquqiy shaxslarning bo‗sh turgan pul mablag‗larini jalb qilish va ularni
o‗z nomidan, to‗lov, muddat-lilik, qaytib berish sharti asosida joylashtirish
operatsiyalarini va boshqa bank operatsiyalarini bajaradi.
Ba‘zi adabiyotlarda bank korxona sifatida ham izohlanadi. Ma‘lumki, bank yaxlit
olingan korxona sifatida ishlab chiqarish jarayonini amalga oshirmaydi. Tijorat
banklarining faoliyatini korxona faoliyatiga jihatidan o‗xshatish mumkinki, tijorat
bank-lari ham korxonalar singari faoliyatini o‗z daromadini ko‗pay-tirishga va shu
asosda birinchidan o‗z asoschilari - aksionerlarining manfaatlarini, ikkinchidan o‗z
mijozlarining manfaatlarini himoya qilishni ta‘minlashi.
Prezidentimiz Sh.M.Mirziyoyev ta‘biri bilan aytganda: ―Mamlakatimiz bank tizimi va
bozor infratuzilmasining boshqa organlari faoliyati samaradorligini oshirish ham
dolzarb masala bo‗lib qolmoqda. Afsuski, hozirgi kunda ularning faoliyati bugungi
hayot va iqtisodiy islohotlar talablaridan ancha ortda qolmoqda‖. Mamlakatimizda
iqtisodiyotning kreditlar bilan ta‘minlanganligi, yani iqtisodiyotga yo‗naltirilgan bank
kreditlarining yalpi ichki mahsulotdagi ulushi Jahon banki tavsiya etgan eng kam
me‘yor – 60% dan ancha pastligi, (2016 yilgacha 26% dan oshmagan 2017-yilda esa
amalga oshirilgan devalvatsiya natijasida xorijiy valutada berilgan kreditlarning
so‗mdagi qiymati 2 barobar ortishi natijasida 44% ga ko‗tarildi), tijorat
banklarimizning zamonaviy kreditlash shakllari: forfeyting, faktoring, kontokorrent,
overdraft, kredit kartalari orqali kreditlash, kabilardan foydalanish amaliyotining
rivojlanmaganligi kabi holatlar bank tizimimizning ojiz nuqtalaridir. Aynan mana shu
holatlar malakaviy amaliyot hisoboti mavzusining dolzarbligidan dalolat beradi.
Bank tizimiga zamonaviy servis yechimlari asosida axborot texnologiyalarini,
moliyaviy texnologiyalarni keng joriy etish, axborot xavfsizligini lozim darajada
ta‟minlash, shuningdek, moliyaviy xizmatlar ko‘rsatishda inson omili ta‟sirini
kamaytirish bo‘yicha tezkor chora-tadbirlar ko‘rish talab etilmoqda.
Banklarning investitsiyaviy jozibadorligini, bank xizmatlari ommabopligi va sifatini
oshirish uchun bank sektorini tubdan transformatsiya qilish maqsadida O‘zbekiston
Respublikasi Prezidentining 2020 yil 12 maydagi ―2020-2025 yillarga mo‘ljallangan
O‘zbekiston Respublikasining bank tizimini isloh qilish strategiyasi to‘g‘risida‖ PF-
5992-son Farmoni qabul qilindi.
Moliya-bank tizimining barqaror rivojlanishini ta‟minlash asosan milliy ta‘lim tizimini
mustahkamlash, uni zamon talablari bilan uyg‘unlashtirish asosida jahon andozalari
darajasiga chiqarishga katta ahamiyat berib kelinmoqda.
Mazkur malakaviy amaliyoti dasturi ―Bank ishi va auditi‖ bakalavriat ta‘lim yo‘nalishi
talabalari uchun tayyorlangan bo‘lib, O‘zbekiston Respublikasining ―Ta‘lim
to‘g‘risida‖ gi Qonuni va O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta‘lim
vazirligining 1998-yil 30-oktyabrdagi 305-sonli buyrug‘I bilan tasdiqlangan
―O‘zbekiston Respublikasi oliy ta‘lim muassasalari talabalarining malakaviy amaliyoti
haqida‖gi Nizom talablari asosida ishlab chiqilgan. Shuningdek, amaliyot dasturi
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017-yil 27-iyuldagi ―Oliy ma‘lumotli
mutaxassislar tayyorlash sifatini oshirishda iqtisodiyot sohalari va tarmoqlarining
ishtirokini yanada kengaytirish chora-tadbirlari to‘g‘risida‖gi PQ-3151-sonli Qarorida
belgilangan vazifalar ijrosini ta‘minlashga qaratilgan.
Dostları ilə paylaş: |