M.K.Atatürk – 135
Türkiyə Cümhuriyyəti azərbaycanlı gənc tədqiqatçıların araşdırmalarında
147
yаsətində Dаğıstаn və Аzərbаycаnın ön plаnа çıхdığını qeyd edir.
Lаkin N.Sotаvov hаdisələrin təhlilində qərəzli mövqedə - ruspə-
rəst və аntitürk mövqedə durur. О, iddiа edir ki, «Оsmаnlı əsаrəti
аltınа düşmək istəməyən dənizsаhili zonаnın sаkinləri dаğlаrа qа-
çır, rus hаkimiyyət orqаnlаrınа yаrdım üçün mürаciət edirdilər» və
rus hаkimiyyət orqаnlаrı onlаrı himаyə edirdi. Bu iddiаnı əsаslаn-
dırmаq üçün müəllif аz inаndırıcı görünən belə bir sübut gətirir:
“1726-cı ilin noyаbrındа generаl Levаşov Müşkür sаkinlərini mü-
dаfiə üçün mаyor Qаtmаnın rəhbərliyi ilə 300 və 400 kаzаk аyır-
mışdı”.
G.Quliyevаn XVIII əsrin ikinci yаrısındа Аzərbаycаn хаn-
lıqlаrının Türkiyə ilə münаsibətlərinə həsr etdiyi nаmizədlik dis-
sertаsiyаsındа isə əsаsən nəşr olunmuş Оsmаnlı sənədlərindən və
müхtəlif аrхiv mənbələrinin Аzərbаycаn MEА Tаriх İnstitutunun
Elmi аrхivindəki surətlərindən istifаdə etməklə kifаyətlənmiş, oriji-
nаl аrхiv mаteriаllаrını tədqiqаtа cəlb edə bilməmişdir.
Qeyd etmək istəyirəm ki, Azərbaycan-Türkiyə dostluğunun
memarı H.Əliyev olsa dabu dostluq və qardaşlığı
inkişaf etdirənlər
cənab prezidentimiz İlham Əliyev və qardaş
Türkiyənin Prezidenti
cənab Rəcəb Tayyib Ərdoğandır.
Hazırda İzmirdə böyük bir layihə həyata keçirilməkdədir.
Neft Kimya təsisləri (PETKİM) adlanan 2011-ci ildə tikintisinə
başlanan, 17 milyard ssərmayə yatırılacaq bu nəhəng layihənin ti-
kintisindən sonra 3500 işçi daimi işlə təmin olunacaq. 2012-ci ilin
iyununda cənab İlham Əliyev və Rəcəb Tayyib Ərdoğan tərəfin-
dən Trans-Anadolu qaz boru xətti (TANAP) layihəsi imzalandı.
Son 20 ildə görülən işlər ılaqələrimizin getdikcə daha da də-
rinləşəcəyini və sağlam təmələ əsaslanacağını göstərir. Türkiyə ilə
Azərbaycan arasındakı əlaqələr getdikcə güclənir və güclənməkdə
davam edəcək.
ƏDƏBİYYAT
1.Azərbaycan tarixi. III cild. (7 cilddə). Bakı, 2007.
2.Azərbaycan tarixi, I cild (ən qədim zamanlardan XX əsrədək).
3.Azərbaycan tarixi üzrə qaynaqlar. Bakı, 2007.
M.K.Atatürk – 135
Türkiyə Cümhuriyyəti azərbaycanlı gənc tədqiqatçıların araşdırmalarında
148
4.Şahin Fazil Fərzəlibəyli. Azərbaycan və Osmanlı imperiyası
(XV- XVI əsrlər).
______________________
Turqut ŞABANOĞLU
Bakı Dövlət Universiteti,
Tarix fakültəsi, Sabah qrupu III kurs tələbəsi
Email:Turqut.shabanoghlu@gmail.com
BEYNƏLXALQ MÜNASİBƏTLƏR SİSTEMİNDƏ
TÜRKİYƏ –AZƏRBAYCAN MÜNASİBƏTLƏRİ
Elmi rəhbər: İqbal
AĞAYEV
Bakı Dövlət
Universitetinin dosenti
Açar sözlər: beynəlxalq təhlükəsizlik sistemi, fenomen,
demokra-
tik, çağdaş,
dəyərlər sistemi
Beynəlxalq münasibətlər sistemində Türkiyə Cümhuriyyəti
və Azərbaycan Respublikası ilişkilərini bu gün bir kəlmə ilə belə
ifadə etmək olar - təbii müttəfiqlər. Ulu öndərimiz Heydər Əliyev
bu münasibətləri uzaq görənliklə belə ifadə etmişdir: "bir millət,
iki dövlət”. Bu xalqları bir-birinə bağlayan və ümumi təhlükəsiz
gələcək uğrunda birgə mübarizə aparmağı vacib edən faktor isə
şübhəsiz ki, hər iki xalqın eyni mədəniyyətə aid olmasıdır. Bu gün
beynəlxalq təhlükəsizlik sistemi bütün dünya xalqları üçün ədalə-
tin və rifahın təminatçısı rolunda çıxış edə bilmir. Tarixə nəzər
salsaq görərik ki, hər iki toplum taleyüklü məsələlərdə, tarixi sı-
naq anlarında, şərtlər nə olursa-olsun, bir-birinə qardaş əlini uzat-
mışdır. Bunun ən bariz nümunəsi, XX əsrin əvvəllərində, bütün
türk dünyası üçün həyati önəm daşıyan Çanaqqala döyüşlərində 5
min Azərbaycan türkünün şəhid olmasıdır. Eyni zamanda Azər-
baycan xalqı, 1918-ci ildə müstəqillik uğrunda mübarizə apardığı
və erməni-rus birləşmələrinin terroru ilə üz-üzə qaldığı zaman
türk qardaşlarının uzatdığı dost əlini heç bir zaman unutmayacaq-
dır. O, keşməkeşli tarixi dövrdə, Nuru paşanın komandanlığı altın-