Mustafa Kamal Atatürk 135 Türkiyə Cümhuriyyəti
Yüklə 1,73 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 20 May 2016, Bakı Bölmələrin iclasları – 11.00 – 13.00 I Bölmə T ÜRKIYƏNIN C ÜMHURIYYƏT DÖVR TARIXI
- TÜRKİYƏDƏ AZƏRBAYCAN SİYASİ MÜHACİRƏTİNİN FƏALİYYƏTİ VƏ ANTİSOVET ÇIXIŞLARI
M.K.Atatürk – 135 Türkiyə Cümhuriyyəti azərbaycanlı gənc tədqiqatçıların araşdırmalarında 104 situation followed the World War I and the February and October 1917 Revolution in Russia, Armenians began to pursue the imple- mentation of their plans under the banner of Bolshevism. In 1918 the leader of the Russian Bolsheviks Vladimir Lenin appointed Stephan Shaumyan the extraordinary Commissar of the Caucasus and sent him to Baku. The Bolsheviks seized power in Baku and created conditions for the Armenian armed formations to realize their secret purposes. On March 3, began the mass slaughters of the Azerbaijanis. By the acknowledgements of Stephan Shaum- yan, 6000 armed soldiers of the Baku Soviet and 4000 armed men from “Dashnaksutyun” party took part in the massacre of the peaceful Azerbaijanis. In general, in two massacres in the Trans- caucasus in the first half of the 20th century (1905-1907, 1918- 1920) about 2 million Azerbaijanis and Turks were killed, wounded and driven from their homes by the Armenians. However, Armenians as usual tries to falsify this massacres and evidence from that time. General G.Korganoff, one of the members of the 26 Commissaries, wrote a book in French, which is named “La Participation des Arméniens à la Guerre Mondiale sur le Front du Caucase” this genocide and relation between Azerbaijan and Ottoman empire were falsified. The aim of this article is to show the fake information, and give the real data. REFERENCES 1. https://no-genocide.com/post/8 2. Russia and a Divided Azerbaijan: A Borderland in Transition, by Tadeusz Świętochowski, Columbia University Press, 1995, p.66 3. Genocide Memorial Complex opened in Guba". www.news.az. Retrieved 13 May 2014 4. New York State Senate adopts resolution proclaiming March 31 as remembrance day of Azerbaijanis subjected to genocide". AzerTAg State News Agency. 24 June 2012. Retrieved 30 June 2012 ______________________ M.K.Atatürk – 135 Türkiyə Cümhuriyyəti azərbaycanlı gənc tədqiqatçıların araşdırmalarında 105 20 May 2016, Bakı Bölmələrin iclasları – 11.00 – 13.00 I Bölmə T ÜRKIYƏNIN C ÜMHURIYYƏT DÖVR TARIXI Nuranə QASIMOVA Sumqayıt Dövlət Universiteti, Tarix və Coğrafiya fakültəsi, I kurs magistrantı Email: nurana.gasimova@mail.ru TÜRKİYƏDƏ AZƏRBAYCAN SİYASİ MÜHACİRƏTİNİN FƏALİYYƏTİ VƏ ANTİSOVET ÇIXIŞLARI Elmi rəhbər: Ənvər MƏMMƏDOV Sumqayıt Dövlət Universetitinin dosenti Açar sözlər: Azərbaycan siyasi mühacirəti, mühacir təşkilatları, Mu- savat partiyası, “İttihad”, “Azərbaycan Milli Mərkəzi”, “Türk mü- həbbi”, “Xalq Azadələri Firqəsi” və “Allahlılar təşkilatı” Azərbaycanın bolşevik Rusiyası tərəfindən işğalından sonra xalqımızın görkəmli şəxsiyyətləri, dövlət və ictimai-siyasi xadimlə- ri, nüfuzlu sahibkarlar, elm və mədəniyyət nümayəndələri doğma Vətənlərini tərk edib mühacir həyatı yaşamağa məcbur oldular. On- ların əksəriyyəti Qızıl ordunun Xüsusi siyasi şöbəsinin qanlı təqib- lərindən xilas olmaq üçün dərhal qonşu Gürcüstana keçib gizlən- mək məcburiyyətində qalmış, oradan da Türkiyəyə keçərək istiqlal mübarizəsini burada davam etdirmişdilər. Azərbaycan siyasi mühacirəti 1920-ci ildən - 1930-cu illərə qədər, əsasən Türkiyədə, ikinci dünya müharibəsi və ondan sonra- kı dövrdə Qərbi Avropanın və Asiyanın başqa ölkələrində qərarla- şıb fəaliyyət göstərmək məcburiyyətində qalmışdı. Ancaq azər- baycanlı soydaşlarımız mühacirət həyatlarında üzləşdikləri çətin- liklər və məhrumiyyətlərə baxmayaraq ictimai-siyasi, elmi və mə- dəni sahələrdə işlərini davam etdirmiş, doğma Vətənlərində cərə- M.K.Atatürk – 135 Türkiyə Cümhuriyyəti azərbaycanlı gənc tədqiqatçıların araşdırmalarında 106 yan edən hadisələrlə yaxından maraqlanmış və bu hadisələrə təsir göstərməyə çalışmışdılar. M.Ə.Rəsulzadənin İstanbula gəlişindən sonra onun təşəbbüsü və rəhbərliyi ilə Müsavat partiyasının Xarici Bürosu təşkil olundu. O, Türkiyədə olan siyasi mühacirlərin fəaliyyətini məqsədyönlü is- tiqamətləndirir, eləcə də Azərbaycandakı təşkilatlarla əlaqə yaradır- dı. O, tezliklə bütün Sovetlər Birliyini həyacana gətirən «Yeni Qaf- qasiya» jurnalını nəşr etdi. Türkiyədə nəşr olunmuş «Odlu Yurd» jurnalında Azərbaycanın istismar olunub Rusiyaya daşınan neftin- dən, qazından, digər sərvətlərindən də məlumatlar çap edilirdi. «Odlu Yurd»da «Qanlı icraatlar», «Salyan süngüsü», «Kollektivləş- mənin səmərəsi», «Həbslərin səbəbi», «Solovkidə», «Kommunist- ləri öldürürlər» başlığı altında verilən yazılarda Azərbaycanın ümu- mi vəziyyəti, sovetlərin işğalı ilə bağlı müstəqil və azad yaşamaq haqqında məhrumluğu göstərilirdi. Bu barədə SSRİ xalq xarici işlər komissarı G.V.Çiçerinin 1925-ci ilin mart ayında olmuş IV Ümum- azərbaycan Sovetlər qurultayındakı çıxışında müsavatçıların Türki- yədəki fəaliyyətinin xüsusilə artdığını göstərərək demişdi: «Son za- manlar müsavatçıların Türkiyədəki fəaliyyətlərinin artdığını qeyd etməmək olmaz. Biz dəfələrlə Türkiyə hökumətinə müraciət edərək Sovet hökuməti əleyhinə yürüdülən bu dözülməsi mümkün olma- yan çıxışlara etiraz etdik və nəhayət xitam verilməsini tələb etdik». Mühacir təşkilatlarının Azərbaycanda baş vermiş antisovet üsyanlarının hazırlanmasında ciddi rolu olmuşdur. Bu barədə Döv- lət Siyasi İdarəsinin hazırladığı məxfi sənədlərdə göstərilirdi ki, Azərbaycanın bir sıra bölgələrində gizli strukturlarını yaratmış “İt- tihad” sovet hakimiyyətinə qarşı qəsd və silahlı çıxışların hazırlan- masında iştirak etmişdi. İttihadçılar həmçinin Dağıstan, İran və Türkiyə ilə əlaqə qurmuş, müxtəlif dövlət idarələrinə və xalq ko- missarlıqlarına öz tərəfdarlarını yerləşdirməyə müvəffəq olmuş, ümumi silahlı üsyana hazırlıq məqsədilə silah-sursat əldə etmişdi. Şimali Azərbaycanda sovet rejiminə qarşı baş vermiş üsyan- ların hazırlanmasında fəal rol oynamış digər bir təşkilat isə “möh- kəm qulp” mənasını verən “Ürvətül-vüska”dır. Sovet hakimiyyəti- nə qarşı mübarizə aparmaq və dinin təmizliyini qorumaq məqsədi Yüklə 1,73 Mb. Dostları ilə paylaş:
|