qilgan. Romtan Buxorodan qadimiyroqdir.
Afrosiyob har vaqt bu
viloyatga kelganda Romtanda turgan, boshqa joyda turmagan.
Forsiylarning kitoblarida aytilishicha,
Afrosiyob ikki ming yil
yashagan va jodugar bo‘lgan, asli Nuh payg‘ambarning o ‘g‘illaridan
ekan. U o ‘zining Siyovush nomli kuyovini o‘ldirgan. Siyovushning
Kayxusrav nomli o.‘g‘li b o ‘lib, otasining xunini talab qilib
Afrosiyobni o ‘ldirdi. Afrosiyobning qabri Buxoroning M a’bad
darvozasi yaqinidagi katta tepalik ustidadir.5
N arsh ax iy o ‘z n o m id a n k e ltirg a n
ta rix iy fa k tla rd a
Afrosiyobning bunyodkor podshoh bo‘lganini, Buxorodan ham
qadimiyroq Romitanni qurganligini,
bu viloyatga kelganda doim
shu Romitanda turganligini, “Afrosiyob” nomi bilan bizgacha yetib
kelgan tarixiy Romitan qal’asi o‘z davrining podsholari turadigan
poytaxt shahar bo‘lganini yozadi. Biz Buxoroning 2500 yillik
to ‘yini o ‘tkazdik. Agar Romitan undan ham oldin qurilgan bo‘lsa,
demak, bu joyni qurdirgan Alp Er To‘ng‘a — Afrosiyob
eramizdan
oldingi yettinchi asrda yashab o‘tgan bo‘lishi mumkin.
Narshaxiyning bu m a’lumotlari tarixiy asosga ega bo‘lganini
Yusuf Xos Hojibning “Qutadg‘u bilik”da yozgan quyidagi satrlari
tasdiqlaydi:
Tojiklar ayur ani Afrosiyob
Bu turk beklaridan,
oti belguluk
To‘ng‘a Alp Er edi quti belguluk.
M ahmud Qashg‘ariy “Devonu lug‘atit turk”da Yusuf Xos
Hojib bildirgan fikrni yanada aniqroq bayon qiladi:
“Turklarning mashhur qahrarhoni Afrosiyobni Alp To‘ng‘a
deb atashlariga sabab, uning sherni
yiqitadigan botir pahlavon
bo‘lganligi edi”.6
0 ‘zbek milliy ensiklopediyasida Afrosiyobning “Avesto”da yana
uchinchi bir nom bilan tarixga kirganligi yoziladi: “Afrosiyob —
mifologik obraz, “Avesto”da “Frang — Krisyan” deb atalgan” ,
d e y ilad i. K ey in ch alik bu ijobiy obraz F ird av siy n in g
“Shohnoma“siga Afrosiyob nomi bilan faoliyati salbiylashgan holda
o‘tadi. Ensiklopediyada Afrosiyobga
munosabat masalasida bir
muhim nuqta ko‘rsatib o‘tiladi:
Dostları ilə paylaş: 
