N ə s I m I a d ı n a d I l ç İ L i k I n s t I t u t u
Yüklə 6,48 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Научная новизна и практическая значимость статьи.
- Çapa təqdim edən
ТЕРМИНОЛОГИЯ КРЫМСКОТАТАРСКИХ ЯРЛЫКОВ 57 Научная новизна и практическая значимость статьи. В статье осуществлена интерпретация ключевых слов из крымско- татарских ярлыков на основе различных источников. Дефиниция терминов позволи- ла выявить их лингвокультурологический аспект и этимологию. Изучение крымскота- тарского языка невозможно без реконструк- ции прошлых языковых фактов, представ- ленных в широком спектре терминологии. Полученные нами результаты могут быть использованы при составлении слова- рей и справочников. Сегодня, безусловно, существует крайняя необходимость в ра- боте подобного рода. Обращение к терми- нологическому аппарату ярлыков – частице истории Крымского ханства – открывает хорошие перспективы дальнейшего целе- направленного исследования письменных источников. Л И Т Е Р А Т У Р А 1. Veljaminov-Zernov V.V. Materialy dlja istorii Krymskogo hanstva, izvlečěnnye po rasporjaženiju Imperatorskoj akademii nauk iz Moskovskogo glavnogo arhiva Ministerstva inostrannyh del. SPb., 1864. 2. Budagov L. Sravnitelnyj slovar turecko- tatarskih narečij. SPb., 1869. T. 1. 3. On že. Sravnitelnyj slovar turecko- tatarskih narečij. SPb., 1871. T. 2. 4. Berezin I. Tarhannye jarlyki Tohtamyša, Timur-Kutluka i Saadet-Geraja. Kazan, 1851. 5. Berezin I. Očerk vnutrennego ustrojstva Ulusa Džučieva // Tr. Vost. otd-nija Imper. arheol. o-va. SPb., 1864. Č. 8. 6. On že. Tarhannye jarlyki krymskih hanov // Zap. Odes. o-va ist. i drevnostej. Odes- sa, 1872. T. 8. Otd-nie 1 i 2. 7. Grigorev V. Jarlyki Tohtamyša i Saadet Geraja // Zap. Odes. o-va ist. i drevnostej. Odes- sa, 1844. 8. Hartahaj F. Istoričeskaja sudba krym- skih tatar // Vestn. Evropy: Žurn. ist.-polit. nauk. SPb., 1866. T. 2. 9. Berežkov M. Krymskie šertnye gramoty. Kiev, 1894. 10. Samojlovič А.N. Tijiš (tiš) i drugie ter- miny krymsko-tatarskih jarlykov // Izbrannye trudy о Kryme: Sb. Simferopol, 2000. 11. Bartold V.V. Raboty po istorii i filologii tjurkskih i mongolskih narodov. M., 2002. 12. Vašari I. Žalovannye gramoty Džu- čieva Ulusa, dannye italjanskim gorodam Kafa i Tana // Istočnikovedenie Ulusa Džuči (Zolotoj Ordy): Ot Kalki do Astrahani (1223–1556). Kazan, 2001. 13. Kolodziejczyk D. The Crimean Khanate and Poland-Lithuania: International diplomacy on the European Periphery (15 th –18 th century). A study of peace treaties followed by annotated documents. Leiden; Boston: Brill, 2011. 14. Veljaminov-Zernov V.V. Slovar džaga- tajsko-tureckij. SPb., 1858. РЕФАТ АБДУЖЕМИЛЕВ 58 REFAT ABDUJEMİLYEV KRIM-TATAR FƏRMANLARINDA TERMİNOLOGİYA PROBLEMLƏRİ X ü l a s ə Məqalədə Krım xanlığının fərmanlarında işlənmiş terminologiya problemindən söz açır. Linqvikulturoloji və tarixi istiqamətləri arasındakı əlaqə qeyd olunur. Altun Ordunun rəsmi dilindəki Krım xanlığına aid xüsusi sözlərdən bəhs edilir. Dövlətlərarası münasibətlərin, Krım xanlığının dövlət və təşkilati quruluşu, simvollar, iqtisadi sistemi ilə bağlı bir sıra terminlərin izahı verilir. Açar sözlər: fərman, Krım xanlığı, Altın Ordu, termin, izah REFAT ABDUZHEMILEV THE TERMINOLOGY IN THE CRIMEAN TATAR YARLYKS S u m m a r y The article highlights the problem of the terminology in the decrees of Crimean Khanate. The connection between linguoculturological and historical aspects is pointed out. The author accentuates the origins of the specific vocabulary in the official language of the Golden Army. There is given the interpretation of a number of terms related to inter-state relations, the system of government and administrative authority, symbols and economy of the Crimean Khanate. Key words: decree, Crimean Khanate, Golden Horde, term, interpretation Ünvan: Украина. АР Крым, гор. Симферополь, пер. Учебный, 8. Крымский инженерно- педагогический университет. Лаборатория НИЦ крымскотатарского языка, литера- туры, истории и культуры – ведущий специалист, канд. филол. наук e-mail: refatimus@gmail.com ТЕРМИНОЛОГИЯ КРЫМСКОТАТАРСКИХ ЯРЛЫКОВ 59 Çapa təqdim edən Əbülfəz Quliyev – «Türkologiya» jurnalının redaksiya heyətinin üzvü, Sayalı Sadıqova – «Türkologiya» jurnalının sahə redaktoru Məqalənin redaksiyaya daxil olma tarixi 16.X.2014 Təkrar işlənməyə göndərilmə tarixi 17.II.2015 Çapa göndərilmə tarixi 18.V.2015 ________ Yüklə 6,48 Mb. Dostları ilə paylaş:
|