Nahj ul-farodis

(Bu ikagu tedilar kim bu abushqag‘a yunmoq odobini ugratsalar)
nashrda noshir bu jumlani quyidagicha keltirgan: “Bir kün Haşan taqı Hüseyn razhumâ ekegü bir abuşqanı kördiler yunar, vellkin yunmaq âdâbını bilmez. Bu ekegü tilediler kim bu abuşqağa yunmaq âdâbını ögretseler. Aydılar: Ey baba, biz ekegü nâreslde turur-miz taqı siz uluğ yaşlığ turur-siz. Biz ekegü sizirig huzüruriguzda yunalırig. Eğer yunmaqımızda nuqşân bolsa, kerem qılırig, bizke aytu beririg, tediler”. (Nash 118 b,) Nashrda matndagi “تیدی لار” kalimasini o‘rniga “tilediler” (xohladilar) ma’nosidagi kalimani keltirgan va albatta o‘rinli qo‘llagan. Chunki bu zotlarda fahmu-farosat Nabiy alayhissalomdan o‘tgan. Agar matndagi “تیدی لار” (aytdilar) kalimasi bilan o‘qisak ular u insonga nisbatan odobsizlik qilib qo‘ygan bo‘ladi. Noshir Imom Hasan va Imom Husaynlarga nisbatan odobsizlik nisbatini berishdan saqlanib, jumlani mohirona to‘g‘rilagan.
Aliy ibn Abu Tolibga muhabbat qo‘yganlar u zotga bergan hadyalarini musannif qo‘lyozmada quyidagicha ifodalaydi:
“علی ابن ابی طالب نینگ محب لاری خانه دان نینگ هوا دار لاری یوز الیک یتیک ادا بیردی لار”
(Matn 183 b)
(Aliy ibn Abu Tolibning muhiblari xonadonning havo dorlari yuz ellik yitik ida berdilar)
Bu matn nashrda quyidagicha keladi: “Cümle halâyıq qadğur- dılar, peyğâmbarzâda Hüseyin razhu bar erken, anıng teg hamr içgüçi, itler birle, beçinler birle oynağuçı neteg halifa bolğay, tep Hüseyinge Kevfe uluğları ‘Alî ’bnü Abî Tâlibnirig muhibları, hânadânnıng havâ- dârları yüz ellig yiğit ıda berdiler erse, Hüseyin taqı Mekkedin Kevfeğa bardı”.(Nash 126 b) Noshir matndagi “یتیک” kalimasini o‘rniga “yiğit” kalimasini keltirgan. Ya’ni yuz ellik yigitni u zotga berdilar.Abu Hanifa (r.a) har-xil fatvolarga javob bera boshlaganda, atrof muhitdan fatvolar kela boshladi. Shundan so‘ng Abu Hanifa (r.a) bir necha kun uylaridan chiqmay qo‘ydi. Bu holatni musannif qo‘lyozmada quyidagi matnni keltirib ifodalaydi:
“تقی بیرقچ کون ایلدا اولتوردی (Matn 191 b) “
(Taqi bir qach kun eylada o‘lturdi)
Nashrdagi “Abü Muqâtil-i Samarqandî rahmhi [aydı]: Qaçan kim Abü Hanıfe rahmhi fetvâke cevâb aytu başladı erse, etrâf-ı ‘âlamdın fetvâlar kelü başladı. Taqı bir qaç kün ewde olturdı; heç çıqmadı erse, cümle yârânları qatınğa kirdiler taqı aydılar: Yâ imâme’l-muslimîn, sizirig cemâlırigızdm bir qaç kün boldı kim mahrüm bolduq. Hayr mu? tep su’âl qıldılar” (Nash 131 b) jumlasidagi “ewde” kalimasini o‘rniga qo‘lyozmada “ایلدا” (aylada ) kalimasi keltirilgan.
Alloh taolo Ayyub (a.s) ko‘p ibodatli zot ekanini maqtaganda, Iblis (a.l) o‘ziga Ayyub (a.s) ning molini halok qilishga izn berishini so‘ragan holatini musannif qo‘lyozmada quyidagicha keltiradi:
“سن اني مسلط قلغيل من انينك ماليني هلاك قيلاين” ( Matn 329 b)
(Sen ani musallat qilg‘il men aning malini halok qilayin)
“Bir kün Iblis ‘al kök ‘âlamınqa aştı. Muştafâ ‘aj’dın oza Ibliske icâzat bar erdi kim kökke aşıp ferışteler birle sözleşmekke; Muştafâ kelmişdin song Haq te‘âlâ fermânladı kim: Buktindin song iblis kök ‘âlamınqa aşar bolsa, ot birle atınglar, tep Muştafâqa hürmet üçün. Qaçan kim iblis kök ‘âlamınqa aştı erse, ferlşteler aydı: Bu Ayyüb peyğâmbar üküş hayrâtlığ taqı tâ‘atlığ kimerse turur, tep aydılar erse, iblis aydı: Neçük tâ‘at ve ‘ibâdat qılmasun kim Haq te‘âlâ angar munça hezâr ni‘met ‘atâ qılıp turur. Eğer ol ne‘metleri bolmasa erdi, tâ‘at ve ‘ibâdat qılmağay erdi, tedi erse, Haq te‘âlâdm hitâb keldi taqı aydı: Ey iblis, men Ayyüb peyğâmbarnı andağ bilür-men kim eğer ol der­viş bolsa, heç neersesi bolmasa taqı manga tâ‘atını taqı ‘ibâdatım eksitmegey, tep aydı erse, İblıs-i la‘ın aydı: Yâ Rebbı, manga taqı ma‘lüm bolsun. Sen meni musallat qılğıl, men aning mâlını helâk qılayin” (Nash 228 b) matndagi “اني” (ani) kalimasini o‘rniga noshir “meni” kalimasini keltirib, jumlani umumiy mazmuniga to‘g‘rilagan. Bu joyda “اني” (ani) kalimasini o‘rnida aslida “meni” kalimasi bo‘lishini jumlaning mazmuni ifodalab beradi.
Alloh taolo Iblis (a.l) ni Ayyub (a.s) molini halok qilishga izin berganda, Iblis (a.l) qanday holatga tushganini musannif mazkur matn bilan ifodalaydi:
“ابليس عليه اللعنة دريا قيريغينكا كليب قتيغ اواز بيرلا حاقيردي ( Matn 329 b)