Nahj ul-farodis

(Agar Haq taolo ning hukmi andog‘ bo‘lsa erdi kim)
Nashrda keltirilgan jumlalar quyidagicha: “Ma 'nişi ol bolur kim: Eğer Haq te 'âlânırig hükmi andağ bol[ma]sa erdi kim, hatâ birle iş qılğanğa 'uqübat bolmas, bu işke kim, ittifâq qıldırigız, sizlerke uluğ 'uqübat bolğay erdi; velîkin Haq te 'âlânırig hükmi levhe’ 1- mahfuz -da andağ bitiglig turur: hatâ birle iş qılğanğa 'uqübat yoq”, (Nash 83 b, ) matnga e’tibor bersak “bo‘lsa” kalimasi keltirilgan, noshir esa oyatning ma’nosida kelib chiqib “bo‘lmasa” shaklida tasnif qilgan. Abu Bakr (r.a) ning uchinchi o‘g‘illari Muhammad (r.a) Misrdan Madinaga qaytganlarida hamma sahobalarni yig‘adilar, shu holatni musannif qo‘lyozmada quyidagi matnda ifodalaydi:
“جمله صحابه لار يغدي لار” (Matn 134 b)
(Jumla sahobalar yig‘dilar)
Matndagi ma’no hamma sahobalar nimanidir yoki kimlarnidir yig‘di degan tushuncha paydo bo‘ladi. Aslida matn quyidagicha bo‘lgan: “Ol bitigni Abü Bekr oğlı Muhammed açtı Mışırnıng uluğları qatında. Andağ bitilmiş kim: Men ‘Oşmân-dm ‘Abdullah bin Şüreyhke sözüm ol turur kim Abü Bekr oğlı Muhammedni ıda berdim. Qaçan kim Mışırğa yetse, ani öltürgil taqı sen bayaqı teg beglik üze turğıl temiş. Qaçan kim mundağ bitigni kördiler erse, bu Mışırdın kelgenlerning ğazabı ingen ziyâda boldı. Abü Bekr oğlinıng taqı hâtırı hasta boldı. Taqı cümle qayra Medineke qayıttılar. Cümle şahâbalar[ni] yığdılar, ‘Alıke Talhake bu habarnı bu bitigni körgüzdiler. Cümle şahâbalar ingen ta‘accub qıldılar”, (Nash 94 b) Abu Bakr roziyallohu anhuning o‘g‘illari Madinadagi barcha sahobalarni to‘plagan.

“تقي ايدي” ( Matn 144 b)

(Taqi aydi)
Matnni o‘ziga e’tibor bersak, kim nima degani haqida ochiq bayon qilinmagan. Noshir bu kalomni quyidagicha ifodalagan:
“Peyğâmbar ^cas aydı: Ey tersâlar, uş menim ehl-i beytim bular tururlar. Sizler taqı ehl-i beytirigizni yığırig taqı la‘nat aytalıng. Qayu birimiz kim yalğançı bolğay taqı bâtıl bolğay, Haqte‘âlânırig la‘natı arigar kelsün taqı helâk qılsun, tedi erse, anlarnırîg ‘âlimi aydı: Men kilim içinde andağ mübârek yüzler körer-men, kim eğer bu tağnı ornındın ketsün, tep işârat qılsa, ketgey, tediler. Taqı [Peyğâmbar ‘ay] aydı: Ey tersâlar, eğer bu kimerseler birle la‘nat qıluşur bolsarigız, qıyâmatqa tegi yer yüzinde tersâ uruğı qalmağay, tediler.” (Nash 101 b) mantdagi gap, Payg‘ambar alayhissalom aytdi degan jumla bo‘lgan.
“بيرسيرسوز”
Matndagi: “سير” nashrda “سر” shakliga keltirilib, “bir sir so‘z ” qilib tuzatilgan.
Nabiy alayhissalom vafot etganlaridan keyin, Oisha (r.a) onamiz Fotima (r.a) onamizdan, Nabiy alayhissalom hayotlik vaqtlarida u zotga qanday sir so‘z aytganlarini musannif quyidagicha ifodalaydi:
“ايمدي ايسا بولور” (Matn 158 b )
(Emdi aysa bo‘lur)
“Qaçan kim Peyğâmbar 'as dünyâdın naql qıldı erse, ‘Âyişe razhâ aydı kim: Yâ Fâtıma, Tangrı te‘âlânı sariga şeft qılur-men kim Peyğâmbar 'as ayğan sözlerni manga aysang, tedim erse, Fâtıma razhâ aydı: Endi aysa[m] bolur. Peyğâmbar 'as kim avval manga aydı, ol söz erdi kim: Yâ Fâtıma, Cebre’il 'as Qur’ânm her yılda bir qata ‘arza qılur erdi, velikin bu yıl manga Cebre’il 'as Qur’ânnı ekki qata ‘arza qıldı.”, (Nash 109 b, ) qo‘lyozmadagi “ايسا” kalimasiga “m” qo‘shimchasini qo‘shish bilan gap egalik holatiga o‘tyapti. Ikkinchi bobning beshinchi faslida, Jannatda Hadicha (r.a) va Fotima (r.a) onamizning qasrlari haqida Payg‘ambarimiz alayhissalomga berilgan bashoratni qo‘lyozmada quyidagicha keltiradi:
“بو سزینگ جوفتونگوز ذویلد قیزی خدیچه خاتون نونگ کوشکی تیب ایدی لار ( Matn 166 b)
(Bu sizing juftunguz Zuylad qizi Xodicha xotunung ko‘shki teb aydilar)
turkcha nashrda quyidagicha keladi: “Manga aydılar: Bu sizing cüftürigüz Huvaylid qızı Hadîca hatunnung köşki turur, tep aydılar. Yana bu köşk yanında taqı bir köşk kördüm ingen körklüg taqı yüksek. Men aydım: Bu köşk kimning köşki turur? tep su’âl qıldım erse, aydılar: Bu köşk sizing 'ayâlırigız Fâtıma hatunnung köşki turur, tediler.”. (Nash 115 b) Qo‘lyozmadagi “ذویلد” o‘rniga nashrda Hadicha (r.a) otalari “Xuvaylid” shaklida keltirilgan.
Imom Hasan va Imom Husaynlar yoshi ulug‘ bir kishi noto‘g‘ri tahorat olayotganini ko‘rdilar. Ikkalalari bu kishiga to‘g‘ri tahorat qilishni o‘rgatmoqchi bo‘lganini musannif qo‘lyozmada quyidagicha keltirilgan:
«بو ایکاگو تیدی لار کیم بوابوشقاغا یونماق آدابنی اوگراتسالار ( Matn 171 b) ”