Namangan davlat universiteti

BARQAROR RIVOJLANISH
(ing. 
sustainable development
) — mazkur 
tushunchani BMT Tashqi muhit va taraqqiyot xalqaro Qo‗mitasining raisi G.X. Brutland 
1987-yilda taklif qilgan. Davlat, xalq, millatning ijtimoiy rivojlanshi va ekologik 
muhitning bir-biri bilan uzviy bog‗liqligini ko‗rsatuvchi atama. B.r. birinchi navbatda 
iqtisodiy-ijtimoiy rivojlanish, siyosiy taraqqiyot, shu bilan birga, bizni o‗rab turgan muhit 
alohida sohalar emas., ular bir-biri bilan uzviy bog‗liq degan fikr yotadi. Ilm-fan, 
texnikaning rivojlanishi, ya'ni texnalogiyaning qo‗llanilishi, bir tomondan kishilarning 
farovonligini oshirsa, ikkinchi tomondan tabiy muhitga salbiy ta'sir o‗tkazmoqda. Shun., 
ko‗pgina davlatlar iqtisodiy nochorlik, ijtimoiy qoloqlik, ekologik tanglik sharoitida 
yashab kelmoqda. Shu ma'noda, davlat xalq, millatlar o‗z taraqqiyoti yo‗lini tanlashda, 
yoki shu g‗oyani yaratishda iqtisodiy samaradorlikni ijtimoiy adolat va ekologik oqillik 
bilan hamohang tarzda ko‗zda tutmoqliklari darkor. Aks holda iqtisodiy va ijtimoiy 
rivojlanish tabiy muhitga katta ziyon etkazishi mumkin. Natijada biz kelajak avlodga 
taraqqiy etish imkoniga ega bo‗lgan ijtimoiy muhitni emas., qurib, cho‗lga aylanib 
borayotgan saxrolarni qoldiramiz. B.r. konsepsiyasi o‗z oldiga bir-biri bilan uzviy bog‗liq 
bo‗lgan quydagi vazifalarni qo‗yadi: 1) nochorlikka qarshi kurash, uni tugatish 
masalalari,; 2)yangi ish o‗rinlarini yaratish; 3) tabiy muhitni tiklash va saqlab qolish; 4) 
sog‗liqni saqlash, ayollar va bolalarning hayotiy sharoitini yaxshilash; 5) kishilarning 
turmush farovonligini yaxshilash va h.k.lardan iboratdir. 
BARQARORLIK
— qat‘iy, turg‗un vaziyat. Barqarorlik narsa va hodisalarga xos 
qonuniyatli muayyanlikni ifodalovchi tushuncha. 
BASHORAT 
— jamiyatda va xalqaro-maydonda yuz berayotgan xodisa va 
jarayonlarning kelajakda, yoki hozirgi kundagi holati bo‗yicha mohiyatini aniqlashga 
qaratilgan harakat yoki tahmindir. Siyosiy bashoratning amalga oshirilishidan ko‗zlangan 
maqsad – yuz berishi mumkin bo‗lgan ixtilof, inqiroz, nizolar, taraqqiyot va h.k.larning 
oldindan bilish va uni yo‗naltirish, oldini olish uchun amalga oshiriladi. Siyosiy bashorat 
ilmiy va amaliy faktlarga asoslangan holda ilgari suriladi. Shunga monand tarzda 
tadqiqot amalga oshiriladi. Tadqiqotni amalga oshirishda zamonaviy tadqiqot 
metodlaridan keng foydalaniladi.