Nazariy fizika kursi

fr
birligida mexanik spin momentining qiymati 
S
ga teng 
boMsa, fazoviy kvantlanish qoidasiga binoan u uchun r-o ‘ qiga nisbatan 
2
s+l ta y o ‘ nalish mavjud b oiadi, ya’ ni aytilganlardan
S 2 = h 2s(s +
1)
kelib chiqadi. Tanlangan z y o ‘ nalishi bo‘yicha spinning (2 s + l) ta 
proyeksiyalari qiymatlari bir-biridan bir birlikka farq qilishi kerak,ya’ ni:
Sz = fims.
Bunda 
ms -
mexanik spin momenti proyeksiyasini aniqlovchi magnit 
kvant soni.
Yuqorida qayd etilgan tajribalardan ma’ lum bold ik i, spin faqat
_ 1
ikki y o ‘ nalishgagina ega b oiish i mumkin, ya’ni 25+1=2, demak, 
5
-
~
ekanligi kelib chiqadi. U holda, Ulenbek va Gaudsmitning g ’ oyasiga 
asosan, elektron xususiy mexanik momentining tanlangan z- y o ‘nalishga 
proyeksiyasi 
ft
 
doimiyning yarim butunlarida olchanadi va faqat ikkita 
qiymat qabul qiladi, ya’ ni
195

---

Ushbu g ’ oyani ular, atom spektrlarini o ‘rganish borasida olingan 
tajriba natijalaridan kelib chiqqan holda, elektronning xususiy mexanik 
momentining mavjudligi bilan bir qatorda elektronning xususiy magnit 
momenti ham mavjud degan xulosa bilan to‘ ldirishadi. Elektron spin 
magnit momentini tashqi magnit maydon y o ‘ nalishiga proyeksiyasi ham 
faqat ikki qiymatni qabul qila oladi, ya’ni
-
, _ 
, 
eh 
а ’ =±в> = ± ^
<7-2> 
uning absolyut miqdori butun Bor magnetoniga teng bo‘ lib chiqdi. 
Vodorod atomi dastasini bir jinsli bo‘ lmagan magnit maydonda ikki 
komponentaga ajralishining sababi ana shu tarzda tushuntiriladi. (
7
.
1
) 
va (7.2) formulalardan ko‘ rinib turibdiki, spin magnit moment va spin 
mexanik momentlari orasida quyidagicha bog’ lanish mavjud:
E = - —
S. 
(7.3)