Ne Yapmalı?
Yüklə 0,7 Mb. Pdf görüntüsü
|
parti eylemi bakýmýndan aydýn devrimcilerle ayný dü- zeyde olan iþçi sýnýfý devrimcilerinin ortaya çýkmasýna katkýda bu- lunmak olduðunun kanýtýdýr (parti eylemi bakýmýndan, söz- soylular ve papazlar tarafýndan, ve polis ve adliye dahil bütün meslek kollarýndakiler tara- fýndan sunulabilir ve sunulur da! Gerçek bir partimiz olsaydý, gerçekten militan bir dev- rimciler örgütü olsaydý, bu yardýmcýlardan aþýrý isteklerde bulunmazdýk, onlarý yeraltý eylemimizin ta göbeðine getirmekte acele etmezdik, tam tersine, öðrencilerin resmi bir görevde yardýmcý olarak partiye yapacaklarý hizmetin, kýsa ömürlü devrimciler olarak yapacaklarý hizmetten çok daha büyük olabileceðini gözönünde bulundurarak bunlarý çok dikkatli bir biçimde kullanýrdýk, ve bu gibi iþlevler için insan bile yetiþtirirdik. Ama yi- neliyorum, ancak saðlam bir biçimde kurulmuþ ve etkin güçlerden yoksun bulunmayan bir örgütün bu gibi taktikleri uygulamaya hakký vardýr. 128 V. Ý. Lenin Ne Yapmalý? cüklerini vurguluyoruz, çünkü, iþçilerin öteki bakýmlardan aydýn- larla ayný [sayfa 160] düzeye gelmesi, ne o kadar kolaydýr, ne de o kadar ivedi bir zorunluluktur). Onun için iþçileri devrimciler dü- zeyine yükseltme iþi asýl çabamýz olmalýdýr; ekonomistlerin yap- mayý istediði gibi çalýþan yýðýnlarýn düzeyine, ya da Svoboda nýn yapmayý istediði gibi (ve böylelikle ekonomist pedagojinin ikinci sýnýfa yükselmesi gibi) ortalama iþçinin düzeyine inmek bizim görevimiz deðildir. Ýþçiler için kolay anlaþýlýr yazýnýn, ve özellikle de geri kalmýþ iþçiler için kolay anlaþýlýr (ama elbette ki kaba deðil) yazýnýn gereðini yadsýmýyorum. Ama beni üzen þey, pedagojinin, siyaset ve örgüt sorunlarýyla böyle durmadan birbirine karýþtýrýlma- sýdýr. Ortalama iþçiyle bu kadar ilgilenen sizler, iþçi sýnýfý siyaseti- ni ya da iþçi sýnýfý örgütlenmesini tartýþýrken, onlara tepeden bak- mayý istemekle aslýnda iþçilere hakaret etmektesiniz baylar. Ciddi þeylerden ciddi bir biçimde sözedin; pedagojiyi pedagoglara býra- kýn, siyasetçilere ve örgütçülere deðil! Aydýn tabaka arasýnda da ileri kimseler, ortalama tabaka ve bir de yýðýnlar yok mudur? Aydýn tabaka arasýnda, kolay anlaþýlýr bir yazýnýn gerekliliðini her- kes kabul etmiyor mu, ve böyle bir yazýn yayýnlanmýyor mu? Öyle bir kiþi düþünün ki, lise ya da yüksek okul öðrencilerinin örgütlen- mesi konusunda yazdýðý bir makalede, yeni bir keþifte bulunan bir adam edasýyla, ilkin ortalama öðrenciler örgütü gereklidir deyip duruyor. Hiç kuþku yok ki, herkes kendisine gülecektir, ve böylesi- ne lâyýk olan budur. Yazarýmýza, eðer varsa, örgüt hakkýndaki düþüncelerinizi bildirin, kimin ortalama, kimin bunun üstünde, kimin altýnda olduðuna biz karar verelim, denecektir. Ama eðer örgütleme hakkýnda kendinize ait düþünceleriniz yoksa, o zaman yýðýnlar ve ortalama kimseler adýna giriþtiðiniz bütün çabalar çok cansýkýcý olacaktýr. Bilmeniz gerekir ki, bu siyaset ve örgüt sorunlarý kendi baþlarýna öylesine ciddidir ki, bunlar ancak çok ciddi olarak ele [sayfa 161] alýnabilir. Ýþçileri (ve üniversite öðrencileri- yle liselileri) bu sorunlarý kendileriyle tartýþabilmek için eðitebiliriz ve eðitmeliyiz. Ama bu sorunlarý ele aldýðýnýz anda, bunlara gerçek yanýtlar vermelisiniz; geriye çarkedip ortalamadan ya da yýðýn- lar dan medet ummayýnýz; gereksiz tümceciklerle ya da eðlendi- rici fýkralarla durumu geçiþtirmeye kalkmayýnýz.* * Svoboda , n° 1, s. 66., Örgütlenme baþlýklý makalede þöyle yazýyor: Ýþçi ordusu, 129 V. Ý. Lenin Ne Yapmalý? Ýþçi-devrimci, görevine tam olarak hazýrlanabilmek için, ayný þekilde profesyonel bir devrimci olmalýdýr. Onun için B-v., iþçi, günün onbir-buçuk saatini fabrikada geçirdiðine göre, ajitasyon dýþýndaki öteki devrimci görevler zorunlu olarak büyük ölçüde o çok az sayýdaki aydýnlarýn omuzlarýna yüklenmelidir, derken ya- nýlmaktadýr. Ama bu, hiç de zorunlu olduðu için böyle olmamakta- dýr. Bu, biz geri olduðumuz için, yetenekli her iþçiye profesyonel ajitatör, örgütçü, propagandacý, yayýn daðýtýcýsý, vb. vb. olabilmesi için yardým etmenin görevimiz olduðunu bilmediðimiz için böyle olmaktadýr. Biz, bu bakýmdan, gücümüzü utanç verici bir biçimde çarçur etmekteyiz, neyi en büyük dikkatle yetiþtirmemiz ve geliþtirmemiz gerektiðini bilmemekteyiz. Almanlara bakýnýz: onla- rýn güçleri bizimkinin yüz katýdýr, ama gerçekten yetenekli ajitatör- lerin vb., çoðu kez ortalamalar arasýndan çýkmadýðýný pek iyi anlýyorlar. Onun için, her yetenekli iþçiyi, hemen, yeteneklerini geliþtirebileceði ve tam olarak kullanabileceði koþullar içine yerleþtirmeye çalýþýyorlar: onu profesyonel ajitatör yapýyorlar; ey- lem alanýný [sayfa 162] geniþletmek için, tek bir fabrikadan bütün sanayi koluna, tek bir yöreden bütün ülkeye yayabilmesi için, ona yar- dýmcý oluyorlar. O, mesleðinde deneyim ve ustalýk ediniyor; görüþ ufuklarýný geniþletiyor ve bilgisini artýrýyor; baþka yörelerdeki ve baþka partilerdeki ileri gelen siyasal liderleri yakýndan gözleme olanaðýný buluyor; iþçi, onlarýn düzeyine yükselmeye ve iþçi sýnýfý ortamýnýn bilgisi ve sosyalist inançlarýn tazeliði ile profesyonel usta- lýðý kendi þahsýnda birleþtirmeye uðraþýyor; çünkü bunlar olma- dan, proletarya, kusursuz biçimde eðitilmiþ olan düþmanlarýna karþý çetin bir mücadele veremez . Ýþte yýðýnlar, saflarýndan, Bebel ve Auer çapýnda adamlarý ancak bu þekilde çýkarmaktadýr. Ama siya- sal bakýmdan özgür olan bir ülkede büyük çapta kendiliðinden olan þeyi, Rusyada, biz, bilinçli olarak ve sistemli bir biçimde ör- gütlerimizden yararlanarak yapmalýyýz. Azýcýk yeteneði olan ve bir þeyler vaadeden bir iþçi ajitatörün günde onbir saat fabrikada Rus Emeði adýna ileri sürülecek olan bütün istemleri olanca gücüyle destekleyecektir elbette Emek büyük E harfiyle yazýlýyor, ve yazar þöyle haykýrýyor: Ben aydýnlara hiç de düþman deðilim, ama [ ama bu sözcüðü Sçedrin þu anlamda çevirmiþtir: Kulak hiç bir zaman boynuzu geçemez!] ama bir adam gelip de bana güzel ve büyüleyici laflar etti mi, ve bunlarýn [kendinin?] güzelliði ve öteki erdemleri yüzünden kabul edilmesini istedi mi, fena halde caným sýkýlýyor. 130 V. Ý. Lenin Ne Yapmalý? çalýþmasýna izin verilmemelidir. Geçiminin parti tarafýndan saðlan- masýný; zamaný gelince yeraltýna geçebilmesini; eðer deneyimini artýracaksa, görüþ ufuklarýný geniþletecekse ve jandarmaya karþý mücadelede hiç deðilse birkaç yýl dayanabilecekse, eylem yerini deðiþtirmesini biz saðlamalýyýz. Hareketlerinin kendiliðinden yükseliþi geniþlik ve derinlik kazandýkça, iþçi sýnýfý yýðýnlarý, kendi saflarýndan, sadece artan sayýda yetenekli ajitatörler deðil, ama yetenekli örgütçüler de, propagandacýlar da, ve sözcüðün en iyi anlamýyla pratik militanlar da çýkartýrlar (böyleleri, çoðunlukla, Ruslara özgü biçimde oldukça dikkatsiz ve alýþkanlýklarýnda der- beder olan bizim aydýnlarýmýz arasýnda o kadar azdýr ki). Gerekli hazýrlýktan geçmiþ ve eðitilmiþ iþçi-devrimcilerden kuvvetlerimiz olduðu zaman (ve elbette bütün öteki kollardan da), dünyadaki hiç bir siyasal polis bunlarla baþedemez, çünkü bütün varlýklarýyla devrime baðlý olan bu [sayfa 163] kuvvetler, iþçi yýðýnlarýnýn sonsuz güvenini kazanmýþ olacaklardýr. Ve biz, hem iþçilerin hem de ay- dýnlarýn ortak yolu olan profesyonel devrimci eðitim yoluna iþçileri yöneltmek için gerekeni yapmadýðýmýz, ve çok kez, iþçi yýðýnlarý için, ortalama iþçiler vb. için eriþilebilir olan þeyler konusunda ahmakça söylevlerimizle onlarý geriye çektiðimiz için doðrudan doðruya suçluyuz. Öteki bakýmlardan olduðu gibi, bu bakýmdan da örgütsel çalýþmalarýmýzýn dar kapsamý, hiç kuþkusuz ki, doðrudan doðruya teorimizi ve siyasal görevlerimizi dar sýnýrlar içine hapsetmemiz yüzündendir (her ne kadar ekonomistlerin büyük çoðunluðu ve pratik çalýþma içindeki acemiler bunun bilincinde deðilseler de). Kendiliðindenliðe kölece boyuneðiþin, yýðýnlar için eriþilebilir olan- dan bir adým bile olsa öteye geçme korkusu, yýðýnlarýn dolaysýz ve ivedi istemlerinin ötesine geçme korkusu yarattýðý görülüyor. Kork- mayýnýz baylar! Unutmayýnýz ki, örgütlenme konusunda o kadar geri bir düzeydeyiz ki, çok öteye gidebileceðimiz düþüncesi saç- madýr! E. KOMPLOCU ÖRGÜT VE DEMOKRATÇILIK Ama aramýzda yaþam gerçeklerine karþý o kadar duyarlý olanlar vardýr ki, dünyada bundan korktuklarý kadar baþka hiç bir 131 V. Ý. Lenin Ne Yapmalý? þeyden korkmazlar, ve burada açýklanan düþünceleri benimseyen- leri Narodnaya Volya çizgisini izlemekle, demokratçýlýðý vb. an- lamamakla suçlarlar. Elbette, Raboçeye Dyelo tarafýndan da dile getirilmiþ olan bu suçlamalarý burada ele almalýyýz. Bu satýrlarýn yazarý, St. Petersburglu ekonomistlerin Narod- naya Volya eðilimi suçlamasýný Raboçaya Gazeta ya da yakýþtýrdýk- larýný çok iyi bilmektedir (gazete Raboçaya Mysýl ile kýyaslandýðýnda bunun nedeni kolayca anlaþýlýr). Onun için biz, kýsa bir süre sonra, Ýskra çýkmaya baþladýðý [sayfa 164] zaman, X kentindeki sosyal-de- mokratlarýn Ýskra yý bir Narodnaya Volya organý olarak nitelendir- diklerini bir arkadaþ bize bildirdiðinde, buna hiç þaþmadýk. Elbette, biz, bu suçlamadan ötürü gurur duyduk; çünkü ekonomistler han- gi namuslu sosyal-demokratý Narodnaya Volya yanlýsý olmakla suçlamamýþlardýr ki? Bu suçlamalar iki yanlýþ anlamanýn sonucudur. Birincisi, biz- de devrimci hareketin tarihi o kadar az bilinir ki, Narodnaya Vol- ya adý, çarlýða karþý kesin savaþ ilân eden merkezi bir militan ör- güt düþüncesini ifade etmek için kullanýlýr. Ama 1870lerde dev- rimcilerin kurduklarý, ve bizim için de örnek olmasý gereken o yaman örgüt Narodnaya Volya tarafýndan deðil, Zemlya i Volya 70 tarafýndan kurulmuþtu; bu, daha sonra, Çorni Peredel ve Narodna- ya Volya olarak bölündü. Onun için militan bir devrimci örgüte özellikle Narodnaya Volya niteliðinde bir þey olarak bakmak, hem tarih ve hem de mantýk bakýmýndan saçmadýr; çünkü eðer ciddi olarak mücadeleye giriþmeyi düþünüyorsa, hiç bir devrimci akým böyle bir örgüt kurmadan edemez. Narodnaya Volya nýn hatasý, bütün hoþnutsuzlarý bu örgüt içinde toplamaya ve bu örgütü oto- krasiye karþý kesin mücadeleye yöneltmeye çalýþmasý deðildi; tam tersine, bu, onun büyük tarihsel erdemiydi. Hata, özünde hiç de devrimci olmayan bir teoriye dayanmaktan ileri geliyordu, ve Na- rodnaya Volya üyeleri, geliþmekte olan kapitalist toplum içindeki sýnýf mücadelesiyle kendi hareketlerini ayrýlmaz bir biçimde baðla- mayý ya bilmiyorlardý, ya da bunu baþaramýyorlardý. Ancak mark- sizmi anlayamayanlar (ya da onu struveciliðin anladýðý gibi an- layanlar) iþçi sýnýfý hareketinin yýðýnsal, kendiliðinden yükseliþinin Zemlya i Volya nýnki kadar, hatta ondan çok daha iyi bir devrimci- ler örgütü yaratma görevinden bizi kurtardýðýný düþünebilirler. Ter- sine, bu hareket, bu görevi bize yüklemektedir ; çünkü mücadele 132 V. Ý. Lenin Ne Yapmalý? [sayfa 165] güçlü bir devrimciler örgütü tarafýndan yönetilmediði süre- ce proletaryanýn kendiliðinden mücadelesi hiç bir zaman onun gerçek sýnýf mücadelesi haline gelmeyecektir. Ýkincisi, birçok kimse, besbelli ki, B. Kriçevski de dahil ol- mak üzere, ( Raboçeye Dyelo , n° 10, s. 18) sosyal-demokratlarýn, siyasal mücadele konusundaki komplocu görüþlere karþý her za- man giriþtiði polemikleri yanlýþ anlamaktadýr. Siyasal mücadelenin komploculukla sýnýrlandýrýlmasýna her zaman karþý çýktýk ve elbet- te ki, karþý çýkmaya devam edeceðiz.* Ama bu, güçlü bir devrimci örgütün gereðini yadsýdýðýmýz anlamýna gelmez. Nitekim bundan önceki dipnotta sözü edilen broþürde, siyasal mücadelenin bir kom- ploya indirgenmesine karþý, polemiðin ardýndan, (sosyal-demokrat bir ideal olarak), mutlakiyete karþý ezici darbeyi indirmek için gerektiðinde ayaklanmaya ve bütün öteki saldýrý biçimlerine baþvurabilecek kadar güçlü bir örgüt anlatýlmaktadýr.** Otokratik bir ülkede böyle güçlü bir devrimci örgüt, biçim olarak ayný za- manda komplocu bir örgüt olarak da, nitelendirilebilir, günkü Fransýzca conspiration sözcüðü Rusça zagovor ( komplo ) söz- cüðünün karþýlýðýdýr, ve [sayfa 166] böyle bir örgüt, tam bir gizlilik için- de çalýþmak zorundadýr. Gizlilik bu türden bir örgütün öylesine zo- runlu bir koþuludur ki, bütün öteki koþullar (üyelerin sayýsý ve seçi- mi, iþlevler vb.) bu birinci koþulla uyum içinde olmalýdýr. Onun için biz sosyal-demokratlarýn, komplocu bir örgüt kurmayý istediðimiz yolundaki suçlamalardan korkmasý gerçekten de büyük bir safdil- lik olur. Her ekonomizm düþmaný için, böyle bir suçlama, Narod- naya Volya çizgisini izleme suçlamasý kadar gurur verici olmalýdýr. Bu kadar güçlü ve tam anlamýyla gizli bir örgütün, gizli ey- * Karþ.: Rus Sosyal-Demokratlarýnýn Görevleri , s. 21, P. L. Lavrova karþý polemikler. [Bkz: Collected Works , Vol. 2, s. 346-341. -Ed.] ** Rus Sosyal-Demokratlarýnýn Görevleri , s. 23. [Bkz: Collected Works , Vol. 2, s. 342. - Ed.] Sýrasý gelmiþken, Raboçeye Dyelo nun, ya neyin sözünü ettiðini bilmeden konuþtuðunu ya da esen rüzgâra göre görüþlerini deðiþtirdiðini gösteren bir baþka örnek vereceðiz. Raboçeye Dyelo nun birinci sayýsýnda þu pasajý italik olarak görüyoruz: Broþürde ortaya konan öz, Raboçeye Dyelo yazýkurulunun programý ile tam bir uyum içerisindedir. [s. 142.] Öyle mi? Otokrasinin devrilmesinin yýðýn hareketinin birinci görevi olarak ileri sürül- memesi yolundaki görüþ, Rus Sosyal - Demokratlarýnýn Görevleri nde ifade edilen görüþlere uymakta mýdýr? Ýþverenlere ve hükümete karþý iktisadi mücadele ve aþamalar teorisi o broþürde ifade edilen görüþlerle uygunluk halinde midir? Görüþlerin birbirine uymasýný böyle garip bir biçimde anlayan bir derginin saðlam ilkeleri olup olmayacaðý konusunda karar vermeyi okura býrakýyoruz. 133 V. Ý. Lenin Ne Yapmalý? lemlerin bütün iplerini elinde tutan, ve zorunlu olarak merkezi olan bir örgütün, olgunlaþmamýþ saldýrýlara kolaylýkla kalkýþabileceði, siyasal hoþnutsuzluðun büyümesinin iþçi sýnýfýndaki öfke ve kaynaþmanýn vb. böyle bir saldýrýyý olanaklý ve zorunlu kýlmasýn- dan önce hareketi düþüncesizce þiddetlendirebileceði itirazý ileri sürülebilir. Buna yanýtýmýz þudur: Soyut olarak konuþulduðunda, militan bir örgütün baþka koþullar altýnda tamamýyla kaçýnýlabilir bir yenilgiyle sonuçlanabilecek olan bir savaþa düþüncesizce katý- labileceði elbette yadsýnamaz. Ama bu durumda soyut uslamla- malarla yetinemeyiz, çünkü her savaþ kendi içinde yenilgisinin soyut olasýlýðýný taþýr, ve bu olasýlýðý azaltmanýn biricik yolu, örgüt- lü biçimde mücadeleye hazýrlanmaktýr. Ama eðer Rusyadaki bug- ünkü somut koþullardan hareket edecek olursak, harekete istikrar kazandýrmak ve düþüncesiz saldýrýlar olasýlýðýný önlemek için, güçlü bir devrimci örgütün mutlaka gerekli olduðu kesin sonucuna varý- rýz. Böyle bir örgütten yoksun bulunduðumuz ve devrimci hareke- tin hýzla ve kendiliðinden büyüdüðü þu anda, iki karþýt ucun mey- dana geldiðini (ki bekleneceði gibi bunlar, birleþmektedirler) daha þimdiden görmekteyiz : biri tamamen tutarsýz ve aþýrý ölçüde ýlýmlý bir ekonomizm, öteki de birincisinden daha az tutarsýz olmayan, ilerleyen ve güçlenen, [sayfa 167] ama henüz amacýndan çok, baþlangýç noktasýna yakýn bulunan bir harekette, yapay olarak bu hareketin nihai noktasýnýn belirtilerini arayan kýzýþtýrýcý terörizm (V. Zasuliç, Zarya , n° 2-3, s. 353). Raboçeye Dyelo örneði, bu her iki aþýrý uca da ödünde bulunan sosyal-demokratlarýn eksik olmadý- ðýný gösterir. Bunda þaþýlacak bir þey yoktur, çünkü, öteki nedenl- erden ayrý olarak, iþverenlere ve hükümete karþý iktisadi mücadele devrimcileri hiç bir zaman tatmin edemez, ve karþýt uçlar bu yüz- den, þurda burda görüleceklerdir. Ancak sosyal-demokrat siyaseti tutarlýlýkla yürüten ve, deyim yerindeyse, bütün devrimci içgüdüle- ri ve uðraþlarý tatmin eden bir merkezi militan örgüttür ki, hareketi düþüncesizce saldýrýlara giriþmekten koruyabilir ve baþarý vaade- den saldýrýlar hazýrlayabilir. Burada açýklanan örgüt konusundaki görüþümüzün demok- ratik ilke ile çeliþtiði de söylenerek bir baþka itiraz öne sürülebilir. Daha önceki iddia nasýl özellikle Rus bir kökenden gelmekte idi- yse, bu ikinci iddia da özellikle yabancý bir nitelik taþýr. Ancak yurt- dýþýnda bulunan bir örgüt (Yurtdýþý Rus Sosyal-Demokratlar Birliði) 134 V. Ý. Lenin Ne Yapmalý? kendi yazýkuruluna þöyle bir talimat verebilirdi: Örgütlenme ilkesi : Sosyal-demokrasinin baþarýyla geliþmesi ve birliði için parti örgütü içinde geniþ bir demokrasi ilkesinin ge- reðini belirtmek, bunu geliþtirmek, bunun için savaþmak gerekir; Yüklə 0,7 Mb. Dostları ilə paylaş:
|