Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika universiteti Jismoniy

2.
 
Nima sabablarga ko‘ra gimnastika mashg‘ulotida shikastlaniladi. 
Gimnastika mashg‘ulotlarida nixoyatda xilma-xil mashqlar, shu jumladan, 
turmush va mehnat tajribasini kamdan-kam uchraydigan mashqlar ham qo‘llaniladi. 
Ular murakkab harakat faoliyatidan iborat bo‘lib, ularni ijro etish esa o‘ziga xos 
sharoitlari bilan bog‘liq. 
Bu sharoitlarni belgilaydigan omillardan eng muximi quyidagilardir. 
1.
Snaryadlar ijro etilganda shaklan va mazmunan xilma-xil bo‘lgan ko‘p 
miqdordagi harakatlarning mavjudligi. 
2.
Gavdani fazodagi holati doimo o‘zgarib turadigan aylanma harakatlarni 
ko‘pligi. 
3.
Uchib tushayotganda va yerga tushish chog‘ida harakatlarni boshqara 
bilish. 
Gimnastika mashg‘ulotlarida shikastlanishga yo‘l qo‘ymaslik uchun xavfsizlik 
texnikasiga rioya qilishga qaratilgan butun choralar ko‘rilishi kerak. 
Quyidagilar shikastlaganishga asosiy sabab bo‘lishi mumkin. 
1.
Mashg‘ulot tashkil qilish qoidalariga va mashg‘ulot metodikasiga rioya 
qilmaslik. 
2.
Jixozlar va inventarni vaqtida tekshirib turmaslik. 

---

3
 
3.
Sanitariya gigiena sharilarni buzish. 
4.
Vrach nazorati yo‘qligi yoki muntazam ravishda o‘tkazib turmaslik 
5.
Shug‘ullanuvchilar o‘rtasida tarbiyaviy ishlarning yetarli olib borilmasligi. 
Shikastlanishning oldini olish maqsadida mashg‘ulot va musobaqalar 
o‘tkazishdan ilgari quyidagilarga amalga oshirilishi kerak. 
1.
O‘quv xujjatlarini tayyorlab qo‘yish. 
2.
Mashg‘ulot joylarining sanitariya-gigiena talablariga qanchalar mosligi, 
shuningdek jixoz va iventarlar buzuq emasligini, shug‘ullanuvchilardan xar birining 
sport kostyumi va oyoq kiyimi gigena talablariga fanlar muvofiqligini tekshirib 
ko‘rish. 
3.
Gimnastikachining sog‘lig‘i yomonlashishi oqibatida orada uzilishdan 
keyin mashg‘ulotga qatnashishga ruxsat beriganligi xaqida vrachdan ruxsatnomasi 
bor-yo‘qligi tekshirib ko‘rish. 
Mashg‘ulot o‘tkazilyotgan vaqtda quyidagilar bajarish kerak. 
1.
Mashg‘ulot o ‘tkazishning barcha qoidalariga rioya qilish; 
2.
Mashg‘ulot oldidan xar bir sinerredning maxkamlanadigan joylarining 
mustaxkamligini tekshirish. 
3.
Zamonaviy o‘rgatish metodlaridan foydalish moxirlik bilan ko‘maklashish 
va muhofaza qilish. 
Mashg‘ulotlarda shikastlanmaslik va uni oldini olish chora tadbirlari yuqorida 
qayd etilgan mashg‘ulotlarningina tashkil etilishi shikastlanishga asosiy sabablardan 
xisoblanadi. 
Shu jixatdan o‘qituvchi va trenerga quyidagilar tavsiya etiladi. 
1.
Har bir mashg‘ulotning jadvali va dasturiga qatbiy rioya qilish. 
2.
Shug‘ullanuvchilarda ongli intizomlilikni tarbiyalash ulardan hamma 
ko‘rsatmalar bajarilishini talab qilib. 
3.
Har bir shug‘ullanuvchilarning xatti harakatlarini muntazam nazorat qilish 
tabminlash ularga ko‘p kurashning bir turidan ikkinchisiga o‘zbilarmonlik bilan 
o‘tishga ruxsat bermaslik. 
4.
Shug‘ullanuvchilarni snaryadlar, debsinish va yerga tushish joylari yaxshi 
ko‘rinib turadigan joylarga qo‘yish. Snaryadlarni shug‘ullanuvchilar bir-biriga tegib 
ketmaydigan qilib o‘rnatish.