o’rtacha miqdori
– ko’rsatkichlar yig’indisining ushbu ma’lumotlar qatoriga
kiruvchi ko’rsatkichlar soniga nisbatidir.
Oddiy qilib aytganda, o’rtacha – bu ma’lumotlar qatorining o’rtacha qiymati hisoblanadi va aksariyat xollarda
“namunaviy” qiymatni aks ettirish uchun foydalaniladi. Tanlanma to’plam ko’rsatkichlarining o’rtachasini (read “x-
chiziqcha”) kabi belgilaymiz, uni hisoblashda qo’llaniladigan formulani quyidagi darchada ko’rsatilgandek aks
ettiramiz:
Tanlanma to’plam o’rtachasining formulasi
1-Misol. Tanlanma to’plam o’rtachasini hisoblash
Muammo.
Quyidagi 5 ta tanlanma to’plam ko’rsatikchlari uchun o’rtachani hisoblang: 5, 3, 8, 5, 6.
Echish. Yig’indini ifodalash va tanlama to’plam o’rtacha tarifidan foydalanib, quyidagi aniqlaymiz:
Demak, ushbu tanlama to’plamning o’rtachasi 5.4.
Ortga nazar tashlash. x ni hisoblayotganda uni yaxlitlashning mahsus qoidasi mavjud emas, chunki x o’z
xususiyati jihatdan barcha ko’rsatkichlar yig’indisining n ga nibati kabi aniqlanadi, ya’ni u maxsus kasr. x dan tasvirlash
maqsadida foydalanilganda, x ning hisoblangan qiymatini haqiqiy ko’rsatkichlarda foydalaniladigan asosiy raqamgacha
yaxlitlash qulay hisoblanadi. x dan boshqa hisoblashlarda foydalanilganda ko’proq raqamlarni qoldirish lozim bo’ladi.
1-Misol. O’rtacha miqdorni printerdan chiqarilgan natijadan aniqlash – o’rtacha benzin sarfi
Muammo. 1
-jadvalda berilgan 100 ta EPA bosib o’tilgan masofa uchun benzin sarfi o’rtacha miqdorni aniqlang.
1-jadval
Atof muhitni himoya qilish agentligining 100 ta avtomobil bo’yicha bosib
Dostları ilə paylaş: |
