Oliy matematika, statistika va ekonometrika

Markaziy tendensiya 
ko'rsatkichlari 
Analitik o'rtachalar 
Arifmetik 
o'rtacha miqdor 
Garmonik 
o'rtacha miqdor 
Geometrik 
o'rtacha 
miqdor 
Kvadratik 
o'rtacha 
miqdor 
Kubik o'rtacha 
miqdor 
Tuzilmaviy o'rtachalar 
Moda 
Mediana 
Kvartili 
2-MAVZU 
 
TASVIRIY STATISTIKA KO’RSATKICHLARI
 
REJA: 
1 
Markaziy tendentsiya ko’rsatkichlari va tasnifi 
2 
Analitik o’rtachalarning turlari va hisoblanish usullari 
3 
O’rtacha arifmetik miqdorning matematik hossalari va undan statistikada foydalanish 
4 
Tuzilmaviy o’rtachalar turlari va ulardan statistik tadqiqotlarda foydalanish 
5 
Nisbiy joylashuvning miqdoriy o’lchovlari 
6 
Chetki hadlarni aniqlash metodlari: quti shaklidagi diagrammalar va z-darajalar 

---

12 
5, va 4 bo’lsa, u holda x
1
=5, x
2
=3, x
3
=8, x
4
=5, va x
5
=4 ga ega bo’lamiz. 
Biz foydalanadan formulalarning ko’pchiligi sonlarning yig’indisini talab qiladi. Masalan, biz aniqlamoqchi 
bo’lgan yig’indi bu ma’lumotlar qatoridagi barcha ko’rsatkichlarning yig’indisidir yoki x1 + x2 + x3+ ...+ xn. Ushbu 
ifodani qisqartirish uchun yig’indi uchun quiydagi belgidan foydalanamiz. Ya’ni, x1 + x2 + x3 + ... + xn=Σxi. uning 
boshqacha tarifi quyidagicha bo’ladi:
“Tipik elementi xi bo’lgan, x1 dan boshlanuvchi va xnbilan tugovchi ko’rsatkichlarning yig’indisi”. 
Oldinroq ko’rgan misolimizni faraz qilaylik, , x1 = 5, x2 = 3, x3 = 8, x4 = 5, va x5 = 4. 
U holda 
deb belgilangan 5 ta ko’rsatkichning yig’indisi quyidagicha bo’ladi:
 
Yana bir muhim hisob-kitob shuki, ya’ni biz har bir ko’rsatkichni kvadratga oshiramiz va keyin ularning 
yig’indisini topamiz. Ushbu yig’indisning ifodasi 
 bizda mavjud 5 ta ko’rsatkich uchun esa: 
 
 
Umuman olganda, yig’indi belgisini ko’rsatuvchi ifoda yig’indisi topilishi lozim bo’lgan o’zgaruvchilar (yoki 
o’zgaruvchi funktsiyasi)ni aks ettiradi.