Orxan pamuk məNİm adim qirmizi
Yüklə 3,5 Mb. Pdf görüntüsü
|
98 ağlayar, Ģam iĢığında mənə baxardı. Kədərdən dözməyib öləndə onun mallarını satdılar. Məni alan ustad məddahın sayəsində Ġstanbula gəlib çıxdım. Ġndi çox xoĢbəxtəm, bu gecə burаda, Osmanlı padĢahının siz möcüzə əlli, qartalgözlü, möhkəm iradəli, zərif biləkli, həssas ruhlu nəqqaĢları və xəttatları arasında olmaqdan Ģərəf duyuram, Allahı sevərsiniz, sizə yalvarıram, bir ustad nəqqaĢın divardan asılmaq üçün məni pis kağızda necə gəldi cızdığını söyləyənlərə inanmayın. Görün özgə nə yalanlar, nə iftiralar, nə abırsız yaraĢdırmalar var! Dünən gecə ustadım yenə buradan, divardan it rəsmi asıb, həm həmin ədəbsiz itin sərgüzəĢtlərini nağıl eləmiĢdi, həm də ərzurumlu Nüsrət Xocanın
sərgüzəĢtlərini danıĢmıĢdı axı! Ġndi Ərzurumi Nüsrət Xoca həzrətlərini sevənlər bunu səhv baĢa düĢüblər: guya biz ona böhtan atırıqmıĢ. Biz böyük vaiz əfəndimiz həzrətlərinə atasından bixəbər deyə bilərikmi? Qətiyyən! Heç ağlımızdan keçərmi? Bu necə fitnə törətmək, nə ədəbsiz böhtandır! Madam ki, ərzurumlu Nüsrət Ərzurumi Nüsrətlə qarıĢır, mən sizə sivaslı ÇaĢ Nedrət Xocanın ağac hekayəsini danıĢım. Həmin sivaslı ÇaĢ Nedrət Xoca da gözəl oğlanları sevmək və nəqĢ eləməyi lənətləməkdən baĢqa, qəhvənin Ģeytan iĢi olduğunu, içənin downloaded from KitabYurdu.org
99 cəhənnəmə gedəcəyini deyirmiĢ. Ay sivaslı, sən mənim bu yoğun budağımın necə əyildiyini unutdunmu? Sizə danıĢım, amma kimsəyə deməyəcəyinizə and için, çünki Allah quru iftiradan saxlasın. Bir də gördüm, bir səhər yuxarıda adı çəkilən, maĢallah, minarə boylu, aslan pəncəli, div kimi bir adamla mənim bu budağıma çıxıb, sıx yarpaqlarımın arasında gizləniblər, bağıĢlayın, taqqataqla iĢ görürlər. Sonra Ģeytan olduğunu baĢa düĢdüyüm div bizimkini becərəndə gözəl qulağından həm Ģəfqətlə öpür, həm də içinə: «Qəhvə haramdır; qəhvə günahdır...» – pıçıldayır. Ona görə qəhvənin zərərinə inanan gözəl dinimizin buyruqlarına yox, Ģeytana inanır. Bir də axırda firəng nəqqaĢlarından söz açacağam ki, onlara can atan əsil-nəcabətsiz varsa, ibrət alsın. Ġndi həmin firəng nəqqaĢları kralların, keĢiĢlərin, bəylərin, hətta xanımların üzlərini elə nəqĢ eləyirlər ki, o adamın rəsminə baxıb küçədə tanıya bilirsən. Bunların arvadları onsuz da küçədə sərbəst gəzir, artıq gerisini siz fikirləĢin. Amma bu da bəs eləməyib, iĢləri daha da irəli aparıblar. Dəllallıqda yox, naxıĢda deyirəm. Bir böyük ustad firəng nəqqaĢı və baĢqa böyük nəqĢ ustası firəng çəmənliyində gedir, ustalıq və sənət barədə danıĢırlarmıĢ. QarĢılarına bir meĢə çıxıb. Daha usta olanı o birinə: «Yeni üsullarla downloaded from KitabYurdu.org
100 çəkmək elə bir bacarıq tələb eləyir ki, – deyib, – bu meĢədəki ağacların birini çəkdinmi, rəsmə baxan həvəskar bura gəlib, istəyərsə, o ağacı digərlərindən ayırd eləyib tapır». Mən fağır, gördüyünüz ağac rəsmi belə bir ağılla çəkilmədiyimdən Allahıma Ģükür eləyirəm. Firəng üsullarıyla rəsm edilsəydim, məni həqiqi ağac sayan Ġstanbulun bütün itlərinin üstümə iĢəyəcəyindən qorxduğuma görə naĢükür də deyiləm. Mən ağacın özü deyil, mənası olmaq istəyirəm. 11. MƏNİM ADIM QARADI
Gecədən xeyli keçəndən sonra baĢlayan qar səhərə qədər yağdı. ġəkurənin məktubunu bütün gecəni dönə-dönə oxudum. BoĢ evin boĢ otağında aĢağı-yuxarı hirsli-hirsli gedib-gələndə Ģamdana yaxınlaĢır, solğun Ģamın titrəyən iĢığında sevgilimin acıqlı hərflərinin əsəbi titrəyiĢlərinə, mənə yalan demək üçün elədiyi tənələrinə, sağdan- sola qıvrıla-qıvrıla baĢ alıb getmələrinə tamaĢa eləyirdim. Bəzən gözümün qabağına pərdənin downloaded from KitabYurdu.org
101 qəfildən açılması, sevgilimin qarĢımda peyda olan üzü və kədərli təbəssümü gəlirdi. Son altı-yeddi ildə beynimdə «ġəkurədir» deyib, dəyiĢdirə- dəyiĢdirə gəzdirdiyim, viĢnə rəngindəki ağızları getdikcə geniĢlənən üzlərin hamısını onun gerçək üzünü görən kimi unutmuĢdum. Gecənin bir məqamında özümü evlilik düĢüncələrimin ixtiyarına verdim. Xəyalımda eĢqimə də, eĢqimin qarĢılıqlı olduğuna da heç Ģübhəm yox idi. Beləcə, biz böyük xoĢbəxtlik içində
evlənirdik, amma
pilləkənli evdə
xəyallarımdakı xoĢbəxtlik alt-üst olurdu: doğru- dürüst bir iĢ tapammır, arvadımla dalaĢır, sözümü yeridə bilmirdim. Bu tutqun xəyalları Ərəbistandakı subay gecələrim vaxtı oxuduğum Qəzzalinin «Ġhya-i Ġlum»unun evliliyin zərərləri hissəsindən götürdüyümü baĢa düĢəndə ağlıma eyni səhifələrdə evliliyin faydaları barədə daha artıq söz açıldığı gəldi. Amma özümü bu qədər məcbur eləməyimə baxmayaraq, neçə kərə oxuduğum həmin faydaların yalnız ikisini xatırlayırdım. KiĢi evlənən kimi ev iĢlərini nizama salırdı, amma xəyalımdakı pilləkənli evdə heç bir nizam yox idi. Ġkincisi, suçlu-suçlu özümü rahatlamaqdan, daha böyük günah içində qaranlıq dalda küçələrdə dəllalların arxasınca fahiĢə dalınca sürünməkdən qurtulurdum. downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 3,5 Mb. Dostları ilə paylaş:
|