Oybek rashidov o‘zbekistonda arxiv ishi tarixi toshkent – 2019
Yüklə 1,38 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Manba va adabiyotlar
- 8-Mavzu: O‘zbekiston SSRda arxiv ishining holati (1946-1991yy.) Reja
|
Savol va topshiriqlar 1.O‘zbekiston SSRda arxiv ishining tashkil etilishi. 2. Arxivlarni markazlashtirish. YADAJ faoliyati. 3. O‘zbekiston SSR arxivlarida ish yuritish. 4. Sovet ittifoqi boshqaruvi davrida O‘zbekistonda arxiv ishining holati haqida fikr yuriting. 5. O‘zSSR kino-foto-fonohujjatlar Markaziy arxivi tashkil qilinishi xususida gapiring? 6. YADAJ faoliyati haqida nima bilasiz? 7. O‘zbekiston SSRda arxiv tizimining vujudga kelishi haqida fikr yuriting? 8. Ikkinchi jahon urushi (1941-1945) yillarida O‘zbekistonda arxiv ishining holati haqida nima bilasiz? 9. 1940-yil yanvar oyida sobiq SSSR Fanlar Akademiyasining O‘zbekistondagi filiali ochilishi va uning faoliyati haqida fikr yuriting? Manba va adabiyotlar 1. Аntonina Burton. Archive Stories. (facts, fictions and the writing of history). – London.2005. 2. Алимов И., Эргашев Ф., Бўтаев А. Архившунослик. / Ўқув қўлланма. – Тошкент: Шарқ, 1997. 3. Алимов И.А. Архившунослик. / Ўқув қўлланма. – Андижон: Андижон, 2005. 67 4. Бобоқулов Б. Архив иши назарияси ва амалиёти. / Ўқув қўлланма. – Т., 2011. 5. Исакова М, Иофе В. Архившунослик. / Ўқув қўлланма. – Тошкент: Чўлпон, 2007. 6. Исакова М. Становление и развитие архивного дела в Узбекистане. – Тошкент: Университет, 2012. 7. Исакова М., Хайдаров М. Бошқарувни ахборот (ҳужжатлар) билан таъминлаш. / Ўқув қўлланма. – Т., 2012. 8-Mavzu: O‘zbekiston SSRda arxiv ishining holati (1946-1991yy.) Reja: 1. Ikkinchi jahon urushdan keyingi yillarda O‘zbekiston SSRda arxiv ishi. 2. O‘zbekiston SSRda arxivlarning markazlashuvi. 1. Ikkinchi jahon urushdan keyingi yillarda O‘zbekiston SSRda arxiv ishi. Ikkinchi jahon urushdan keyingi yillarda arxivchilar oldida turgan muhim vazifa arxiv materiallarining saqlanish holatini yaxshilash edi. Hujjatlardan foydalanishni yaxshilash uchun ko‘rsatgich (putevoditel)lar, ilmiy ro‘yxatlar, kataloglar va boshqa axborotnomalar tayyorlash zarur edi. Bu ishlarni amalga oshirishdan avval arxivchilar davlat arxivlarida saqlanayotgan tartibsiz arxiv fondlarini tartibga soldilar. 1946 – 1951-yillarida 280 mingga yaqin saqlov birligi tartibga solindi, 150 ming keraksiz, ahamiyatsiz yig‘majildlar yo‘q qilishga ajratildi. Shunday qilib, davlat arxivlaridagi hujjatlarning barchasi tartibga solindi. Bu esa, arxiv hujjatlaridan foydalanishni osonlashtiradigan ilmiy axborotnomalar tuzish ishiga kirishishga imkon berdi. Urushdan keyingi yillarda O‘zSSR Markaziy davlat tarix arxivining ko‘rsatgichi tayyorlandi va O‘zSSR Oktyabr inqilobi markaziy davlat arxivi ko‘rsatgichi ustida ish boshlandi. Bundan tashqari, 10 dan ortiq arxiv fondlarining sharhi – axborotnomasi tuzildi, tematik sharhlar yozildi. Ayrim muhim arxiv 68 fondlarining ro‘yxatlari nashr qilish uchun tayyorlangan edi, lekin e’lon qilinmay qoldi. Xorijlik arxivshunos olim A.Burton O‘zbekiston SSRda ikkinchi jahon urushidan keyingi arxiv hujjatlariga bo‘lgan munosabat haqida fikr yuritar ekan jumladan shunday degan edi: “Tarixchilar 1930-yillarda oxir oqibatda milliy bo‘linishlarni emas, ijtimoiy tabaqalanishni aks ettiradigan hujjatlarni izlashga kirishdilar. 1937-yilgacha Stalin Rossiya imperiyasining yangi talqinini shakllantirdi. Tarixchilar uni jabr sitam etkazuvchi hukumat emas, balki qattiqqo‘l hokimiyat deb ta’riflay boshladilar. Go‘yoki Evropaga qaraganda imperiyaning ichki sinfi Rossiya hukumronligi ostidagi qatlam holati ancha yaxshilangandek edi. Urushdan keyingi davrda ham sovet tarixchilari tarixni qo‘llashda davom etdilar. 1953-yilda Rossiyaning tarixiy adabiyotlarida "bosib olish" so‘zining o‘rniga qo‘llaniladigan "birlashtirish" terminining ahamiyatli tomonlarini muhokama qilina boshlandi. Bu kabi ta’riflar jamoatchilikning ko‘ngliga yo‘l topishga imkon yaratdi. Sovet Ittifoqi qardosh xalqlari deb nomlanuvchi o‘zbek kommunistik partiyasining 1-sekretari 1956-yildagi nutqi chor hukumati bosqiniga qarshi o‘zbek-rus xalqlarining ittifoqqa kirishi haqida edi. Pravdo Vostoka deb ataluvchi partiya gazetasida mazkur mavzu xususida fikr bildirilgan. Bunda ushbu mavzu yuzasidan turli konferensiyalarning o’kazish kerakligi ta’kidlangan. Ammo bu masala mahalliy tarixchilarda noqulayliklar tug‘dirganini ko‘rsatdi. Ma’lum bir o‘zbek tarixchilari iqtisodiy o‘sish izchil rivojlanayotgan masalalar xususida va Rossiya tomonidan olib borilayotgan ba’zi bir ishlarni ochiqdan-ochiq qoraladilar. Ular mahalliy aholini oyoq osti qilishga qarshi ochiqdan-ochiq so‘zga chiqdilar. Arxivlarda saqlanayotgan ularning nutqi bugungi taqiqotchilar uchun muhim ahamiyat kasb etadi (Antonina Burton. Archive Stories.(facts, fictions and the writing of history). Yüklə 1,38 Mb. Dostları ilə paylaş:
|