27
Mazkur
metaqoida asosida
“Lincoln was shot” (“Linkoln otildi”)
va “
A book
was given to Mary” (“Kitob Mariyaga berildi”)
kabi majhul nisbat shaklidagi jumlalar
hosil qilinishi mumkin. Bu yerda majhul nisbatdagi gaplarning
egasi aniq nisbatdagi
vositali to’ldiruvchi vazifasini bajaradi.
O’zbek tilida metaqoidaga misol sifatida formal-funksional
tilshunoslik
vakillarining
WP
m
modelini ko’rsatish mumkin. Bunda W – inglizcha Word so’zidan
olingan bo’lib, u har qanday nominativ birlikni anglatadi, P – predicate so’zidan, m –
marker so’zlaridan olingan, u predikativlik (kesimlik) ko’rsatkichini bildiradi. Bu
o’zbek tilidagi gapning minimal qolipidir.
Topshiriqlar
1. Aksioma nima, unga misollar keltiring.
2. Boshlang’ich tushunchalar, postulatlarni belgilash qanday amalga oshiriladi?
3. Grammatikaning aksioma va teoremalariga o’zingiz misollar keltiring.
4. Keltirib chiqarish qoidalari deganda nimani tushunasiz?
5. Lingvistik universaliyalar naborini jurnal yoki internetdan topib daftaringizga
yozing.
Dostları ilə paylaş: