O`zbek adabiyoti tarixi Eng qadimgi davrlar

Alim kanim siza boqmadim kun at azidim jita! 
Qadashim kunim jita adiriltim sizima o`z kumush budunum jita adiriltim. 
Ar ardamimda boqmadim qirq jashimda adiraldim 
Uchin Kulug Tirig oqli ban Ko`lo`r Toqan ban 
Mazmuni: 
Mening davlatim va mening xonim, men sizlardan lazzat ko`rmadim, hayhot, men 
quyoshni va oyni sezmaydigan bo`lib qoldim. 
Mening do`stlarim va mening qarindoshlarim, hayhot, men (sizlardan) uzoqlashib, 
o`z kumush xalqimdan yiroqlashdim. 
O`z qahramonlik shijoatimdan lazzatlana olmadim. Qirq yoshimda o`ldim. 
Men O`chin-Qulug`-Tirig o`g`li. Men Kulug`-To`g`an. 
Bular «Devonu lug`otit turk»dagi marsiyalarga juda yaqin bo`lib, «Devon»dagi 
adabiy yodgorliklar bilan O`rxo`n-Enisey yodgorliklarining ma’lum aloqasi borligini 
ko`rsatadi. 
 
Mavzuni mustahkamlash uchun savollar: 
1.
Eng qadimgi adabiy yodgorliklarga nimalar kiradi? 
2.
Qadimgi madaniyat deganda nimani tushunasiz? 
3.
Ilmiy ekspeditsiyalar nima? 
4.
Xalqimizning qadimgi san`ati nimalarda ko`rinadi. 
5.
Qadimgi Turon xalqlari yozuvi, tili, ilm-fani haqida nimalarni bilasiz? 
6.
O`rxun-Enasoy yodgorliklarining topilishi, o`rganilishi haqida nimalarni bilasiz? 
7.
Bu yodgorliklarda qanday masalalar yoritilgan? 
8.
Ulardagi obrazlar haqida gapiring. 
9.
Irq bitigi nima? 

---

22
 
Adabiyotlar: 
1.
A.Qayumov. Qadimiyat obidalari. T., 1972. 
2.
B.To`xliev. O`zbek adabiyoti. 9-sinf. Darslik. T., 2000. 
3.
Darsliklar. 
4.
I.A.Karimov. Istiqlol va ma`naviyat. Toshkent, 1994. 
5.
I.Stebleva. Poeziya tyurkov VII-VIII vekov. M.,1965. 
6.
M.Ishoqov va boshqalar. O`lmas obidalar. T., 1989. 
7.
N.Rahmon. Turk xoqonligi. T.,1993. 
8.
Qadimiy hikmatlar. T., 1987. 
9.
R.Vohidov, H.Eshonqulov. Mumtoz adabiyot-hikmat xazinasi. Buxoro, 2001.