Oʻzbek tili uchun teglangan korpus yaratish”


I.2-§. Zamonaviy teglangan korpuslarning turlari



Yüklə 0,5 Mb.
səhifə5/26
tarix05.04.2023
ölçüsü0,5 Mb.
#104313
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   26
001 DISSERTATSIYA 2022 SOBIROV cop 21.06 (1)

I.2-§. Zamonaviy teglangan korpuslarning turlari
Korporalarning xilma-xilligiga qaramay, korpuslarni sinflarga boʻlishning ikkita asosiy usuli mavjud:
1) bu butun tilga (koʻpincha ma'lum bir davr tiliga), har qanday janrga tegishli korpuslarning turfa xilligi, muayyan yoshdagi yoki umumiy ijtimoiy guruh tili, yozuvchi yoki olim tili va boshqalar);
2) lingvistik belgilar turiga koʻra korpuslarning boʻlinishi.
Belgilashning koʻp turlari mavjudligiga qaramay, amalda mavjud boʻlgan korpuslarning aksariyati morfologik yoki sintaktik tipdagi korpuslarga tegishli (ikkinchisi ingliz adabiyotida “daraxtlar toʻplami” deb ataladi, ularni “sintaktik tuzilmalar toʻplami” deb tarjima qilish mumkin). Shu bilan birga, ta’kidlash joizki, sintaktik belgili korpus leksik birliklarning morfologik xususiyatlarini toʻgʻridan-toʻgʻri yoki bilvosita oʻz ichiga oladi. [11,12]
Umuman olganda, har xil turdagi korpuslar juda koʻp. Ularning xilma-xilligi ular yordamida yaratilgan tadqiqot va amaliy vazifalarning xilma-xilligi va tasniflashning turli asoslari bilan belgilanadi. Maqsadlarga va tasniflash xususiyatlariga qarab, korpuslarning har xil turlarini ajratish mumkin (1-jadvalga qarang). [13]

Xususiyati

Korpus turlari



Ma’lumotlar turlari

Yozma
Ogʻzaki
Aralash

Matn tili

Ruscha
Inglizcha
va hokazo

Parallellik xususiyati

Bir tilli
Ikki tilli
Koʻp tilli

Adabiy hamda maxsus turlar

Adabiyot
Sheva
Soʻzlashuv
Terminologik
Aralash

Janr

Adabiyot
Folklor
Dramaturgiya
Publitsistika

Manba ochiqligi

Hamma uchun ochiq
Tijorat uchun
Yopiq


Yüklə 0,5 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   26




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə