O‘zbеkistоn dаvlаt jаhоn tillаri univеrsitеti ayupov ravshan hamdamovich xidirov bobir baxirovich bulutli platformalar va ijtimoiy tarmoqlar

- 
talab bo‘yicha o‘z-o‘ziga xizmat ko‘rsatish (
On-demand self-service
).
- 
keng yo‘lakli kirish imkoniyati(
Broad network access
).
- 
resurslarni birlashtirish (
Resorce pooling
).
- 
tezkor elastik holat (
Rapid elasticity
).
- o‘lchovli servis (
Measured service
).

---

6 
Tarmoq standartlari nuqtai-nazaridan platformalarning faoliyati tahlil 
qilingan ilmiy izlanishlarga Nobel mukofoti laureati Jan Tirolning 
“Platform 
Competition in Two-Side Markets” 
maqolasi misol bo‘la oladi. Keyinchalik 
O.Gassman va boshqa mutaxassislar “
ikki tomonlama bozor
” turidagi 
platformalarning faoliyat ko‘rsatish modelini menejment nuqtai-nazaridan tavsiflab 
berdilar. Ularning fikricha, bunday modelni ilk bora yuz yillar avval birjalar 
ishlatganlar. Hozirgi zamonda esa “
ikki tomonlama bozor
” turidagi modellarning 
juda ko‘p turlari mavjud (
Иоффе Д., Кусумано М. Искусство стратегии: 
Уроки Билла Гейтса, Энди Гроува и Стива Джобса. М.: Манн, Иванови 
Фербер, 2016. С. 21. va Roche J.C., Tirole J. Platform competition in two-side 
markets. Journal of European Economic Assosiation, 2003. Vol. 1; № 4. Р. 990—
1029
) va ular bilvosita tarmoq effektini ta’minlab beradilar. Misol sifatida kredit 
kartalarini (
VISA
va 
Master Card
), savdo markazlarini, onlayn savdo 
maydonlarini, chegirmalar platformasini 
Groupon
, reklama hisobiga nashr 
qilinadigan gazetalarni va boshqalarmi keltirish mumkin. Bu holda platforma – 
ma’lum bir sohaga mansub bo‘lgan biznesning modeli bo‘lib, u qandaydir 
kompleks asosida bir-biriga bog‘liq bo‘lmagan guruhlar orasida ma’lumot 
almashinishni ta’minlab beradi. Bunday platformalarni ba’zida “
toza platformalar
” 
deb ham ataladi (
masalan,