O‘zbekiston respublikasi bosh prokuraturasi akademiyasi axmedova sabrina shuxrat qizi
Yüklə 9,41 Kb. Pdf görüntüsü
|
| Ikkinchidan,
sud ayblanuvchining kelishuvga hech qanday tashqi ta’sirlarsiz, o‘z xohishiga ko‘ra rozilik berganligiga ishonch hosil qilishi kerak. Qoida tariqasida sud ayblanuvchidan bu haqda bevosita so‘rashi kerak. Aybga iqrorlik to‘g‘risida kelishuvning yakuniy xulosaviy ahamiyatga ega bo‘lgan shakli sud tomonidan chiqariladigan ayblov hukmi hisoblanadi. Ushbu hukm bilan aybga iqrorlik to‘g‘risida kelishuv kuchga kiradi. Aybga iqrorlik to‘g‘risida kelishuvlar AQSh harbiy sudlarida keng qo‘llaniladi. Harbiy sudlarda qo‘llaniladigan kelishuvlar harbiy sohada sodir etilgan jinoyatlarga nisbatan tatbiq etiladi. Harbiy jinoyatlarga nisbatan tayinlanadigan maxsus jazolar ancha farqlanadi, masalan, harbiy xizmatni cheklash 76 . Katta ofitserlarga nisbatan qo‘llaniladigan aybga iqrorlik to‘g‘risida kelishuvda jabrlanuvchiga nisbatan yetkazilgan moddiy zararni qoplash va jinoiy sheriklar haqida tergov organlariga ma’lumotlarni taqdim etish shartlari aks etadi 77 . Aybga iqrorlik to‘g‘risida kelishuv tuzishning huquqiy asosi “ AQSh okrug sudlaridagi Federal Jinoyat-protsessual qoidalari”dir. Ushbu qoidalar sud aybga iqrorlik to‘g‘risida kelishuvni faqatgina ayblanuvchining sodir qilgan qilmishiga o‘z xohishi bilan iqror bo‘lganligini emas, balki bu kelishuvning aldash va qo‘rqitishlarsiz tuzilganligini tekshirish kabi majburiyat yuklaydi. Bundan tashqari sud ayblanuvchining prokuror va himoyachi bilan kelishuv tuzish bo‘yicha o‘tkazilgan muzokaralaridan so‘ng haqiqattan ham kelishuv tuzish uchun o‘z 75 Боботов С.В. Жигачев И.Ю. Введение в правовую систему США. – М.: Изд-во НОРМА, 1997. – С. 187. 76 Пешков М. А. «Сделка о признании вины» в уголовном процессе США и ее влияние на назначение наказания // Проблемы наказания по законодательству России и зарубежных стран. Материалы межвузовской научной конференции. М. : Изд-во УДН, 1999. С. 46-60. 77 Milman J. Major Gets 17½ Years In Iraq Contract Case // Wall Street Journal. December 4. 2009. С 9. 54 xohishi bilan iltimosnoma kiritganligini aniqlashi shart. Sudya ayblnuvchining sodir qilgan qilmishi haqidagi faktlardan, uning aybini tasdiqlovchi dalillardan qanchalik darajada xabardor ekanligiga aniqlik kiritishi shart, aks holda ish umumiy tartibda ko‘rib chiqiladi. Aybga iqrorlik to‘g‘risida kelishuvning amaliyotda qo‘llanilish doirasini tahlil qilar ekanmiz, e’tiborimizni quyidagi normaga qaratamiz: “Kelishuvda ayblanuvchi, sudlanuvchiga boshqa jazo turi va miqdori tayinlanishi nazarda tutilgan bo‘lsa ham, sudya xohlagan jazo turi va miqdorini tayinlash huquqiga ega, agar lozim topsa og‘irroq turdagi jazoni tayinlashi mumkin. Bunday holatda ayblanuvchiga aybga iqrorlik to‘g‘risida kelishuv uchun kiritgan iltimosnomasidan voz kechish huquqi berilishi kerak. Agar sud ayblanuvchiga yengilroq turdagi jazoni tayinlamoqchi bo‘lsa, prokurorga aybga iqrorlik to‘g‘risida kelishuv tuzishga bergan roziligini bekor qilish huquqi berilishi kerak. Maxsus tartibdagi sud ish yurituvida ayblanuvchining o‘z aybiga iqrorligi uzoq vaqtga cho‘ziladigan sud jarayonlarini keskin soddalashtiradi. Federal qoidalarga ko‘ra: “Ayblanuvchi jinoyat ishi materiallari bilan tanishib chiqqandan so‘ng sud tergovi o‘tkazilguncha ishni maxsus tartibda ko‘rib chiqish to‘g‘risida yozma iltimosnoma kiritish huquqiga ega. Yüklə 9,41 Kb. Dostları ilə paylaş:
|