O‘zbekiston respublikasi bosh prokuraturasi akademiyasi axmedova sabrina shuxrat qizi

3.2. “Aybga iqrorlik to‘g‘risida kelishuv” instituti Fransiya, Germaniya 
Federativ Respublikasi, Italiya, tajribasi misolida
Fransiya huquqi tizimi kontinental huquqi tizimiga kiradi, shuning uchun ham 
huquqning asosiy manbai qonundir. Fransiya jinoyat-protsessual huquqi manbalari 
tizimiga Inson va fuqaro huquqlari deklaratsiyasi (1789), 1958-yilgi Jinoyat-
protsessual kodeksi va boshqa qonun hujjatlari kiradi.
Fransiya jinoyat protsessining bosqichlari quyidagilardan iborat: 1) 
surishtiruv; 2) jinoyat ishini qo‘zg‘atish; 3) dastlabki tergov - sudgacha bo‘lgan 
bosqichlar; 4) sud muhokamasi; 4) sud qarorini qayta ko‘rib chiqish yoki shikoyat 
qilish. 
Fransiya 
jinoyat-protsessual 
qonunchiligini 
tahlil 
qilar 
ekanmiz, 
A.V.Baxnovskiyning fikriga e’tibor qaratamiz. Ushbu olimning fikricha: “Fransiya 
qonunchiligi ilg‘or jahon tajribasi va xalqaro huquq talablariga javob beradi”. 
Fransiya jinoyat-protsessual qonunchiligida aybga iqrorlik to‘g‘risida kelishuv 
instituti 1999-yildan beri mavjud.
90
Aybga iqrorlik to‘g‘risida kelishuvlar faqat kodeksda qat’iy belgilangan 
jinoyatlar toifasi uchun tuzilishi mumkin, ular uchun tayinlanadigan jazo besh yildan 
oshmaydi 
91
. 
Aybga iqrorlik to‘g‘risida kelishuvning tashabbuskori dastlabki tergov 
organlari hisoblanadi. Bu kabi tashabbusni javobgarlikka tortilayotgan shaxs yoki 
uning advokati ham kiritishi mumkin. Kelishuv tuzish to‘g‘risidagi taklif ish sud 
tomonidan ko‘rib chiqilgunga qadar berilishi mumkin. 
Kelishuvning predmeti 
ayblanuvchi tomonidan o‘z aybiga iqror bo‘lish shartini bajarishdir. Buning 
evaziga ayblanuvchiga jarima, litsenziyadan mahrum qilish, transport 
vositasini boshqarish huquqidan mahrum qilish, muayyan muddat davomida 
ov qilish huquqidan mahrum qilish, jamoat ishlari va jinoyat tufayli