O’zbekiston respublikasi oliy

Yuqoridagi fikrlarga asoslanib ma'ruza quyidagi turlarga ajratiladi:
1. Kirish ma'ruzasi o'quv fani haqida birinchi yaxlit tasavvurni beradi va talabalarni ushbu
kurs bo'yicha ishlash tizimiga yo'naltiradi. Ma'ruzachi talabalarni kursning vazifasi va masalalari
bilan tanishtiradi. O'quv fanlari va mutaxassislar tayyorlash tizimidagi uning roli va o'rni bilan
tanishtiradi. Kursning va fanning rivojlanish davri, amaliyoti, bu sohadagi yutuqlar, mashhur
olimlar nomlari bo'yicha qisqacha ma'lumotlar beradi, tadqiqotlar istiqbolli yo'nalishlarini ifoda
etib beradi. Bu ma'ruzada kurs doirasidagi ishlar metodik va tashkiliy xususiyatlari ko'rsatib
beriladi hamda talabalarga tavsiya etiladigan o'quv-metodik adabiyotlar tahhh beriladi,
shuningdek, hisobot shakli va muddati belgilanadi.
2. Axborot-ma'ruza tushunib olish esda qolishi kerak bo'lgan bilimlar zaxirasini
talabalarga ilmiy ma'lumotlarni bayon etish va tushuntirishga qaratilgan. Bu oliy maktab
tajribasida eng odatiy bo'lgan turdir.
3. Obzorli ma'ruza — bu aniqlashtirish va detallashtirishsiz fan ichidagi va fanlararo
aloqalarni ochib berishdagi bayon etiladigan ma'lumotlarni anglab yetish jarayonida ko'p sonli
assotsiativ bog'hqliklarga asoslanishi mumkin. Yuqori darajada hisoblangan ilmiy bilimlarni
tizimlashtirishdir. Odatda, bayon etiladigan nazariy qoidalar asosini butun kursning yoki uning
katta bo'limining ilmiy-tushunchali va konseptual asosi tashkil etadi.
4. Muammoli ma'ruza. Bu ma'ruzada bilimlar masalaning, savol yoki vaziyatning
muammoliligi orqali beriladi, shu bilan birga idrok etish jarayoni o'qituvchi bilan hamkorlik
suhbatlari bilan tadqiqotchilik faohyatiga yaqinlashadi. Muammoning mazmuni uning yechimini
izlashni tashkil etish yo'li bilan yoki an'anaviy va zamonaviy nuqtayi nazarlarni qo'shish va tahlil
qilish yo'h bilan ochib beriladi.