38
Kerakli asbob va reaktivlar:
chinni tigel, sirka kislotasining natriyli tuzi,
natron ohak, xlorid kislota (1:1), kerosin, benzin, bromli suv, kaliy permanganat
eritmasi,
quruq probirka, shtativ, kosacha.
Ishni bajarish tartibi:
Quruq probirkaga uning 2/3 hajmigacha (2-3g)
natriy asetat bilan natron ohak (1:2 og`irlik nisbatda) aralashmasidan solib,
probirkani shtativ qisqichiga qiyalatib qo`ying. Probirkaning og`zini gaz
o`tkazgich nayi bor tiqin bilan berkiting.
Ikkita probirkaning
birinchisiga bromli suv, ikkinchisiga 1%li kaliy
permanganat eritmasidan soling va shtativga o`rnating. So`ngra
aralashmali
probirkani qizdiring, bunda quyidagi sxema bo`yicha modda ajralib chiqadi:
3
2
4
3
CO
Na
CH
NaOH
COONa
CH
Uning bir necha hossalari quyidagi reaksiyalar yordamida o`rganiladi:
A)
ajralib chiqayotgan metanni bromli suv solingan probirkaga yo`naltiring.
Eritmaning och qo`ng`ir rangi o`zgarmaydi.
B)
gaz o`tkazuvchi nay uchini kaliy permanganat eritmasi bo`lgan probirkaga
tushiring bunda ham eritmaning rangi o`zgarmaydi. Demak, metan
to`yingan uglevodorod :
brom birikmaydi, kaliy bermanganat eritmasi
ta`sirida oksidlanmaydi.
C)
qizdirishni to`xtatmasdan ajralib chiqayotgan gazni yoqing.
Metan
ko`kimtir alanga berib yonadi.
O
H
CO
O
CH
2
2
2
4
2
2
Ushbu laboraroriya ishi quyidagi 15-rasmda tasvirlangan qurilma
yordamida
amalga oshiriladi
15-rasm. Metan sintez qilinadigan qurilma
1-sintez qilinatotgan eritma, 2- kaliy
permanganat eritmasi, 3-bromli suv
Nazorat savollari
1. To`yingan uglevodorodlar deb nimaga aytiladi?
2. Metan yana qanday usullar bilan sintez qilinadi?
