O’zbеkiston rеspublikasi oliy va o’rta maxsus ta'lim vazirligi a. Qodiri nomli jizzax davlat pedagogika instituti pedagogika – psixologiya fakul’teti

Ikkinchi kichik guruhda
-* bolalar nutqini rivojlantirish bo’yicha 
quyidagi vazifalarni amalga oshirish kerak: 

Tevarak atrof bilan tanishtirish, nutq o’stirish 
lug’utini boyitish; 

Nutqning gramatik tomonini shakllantirish; 

Nutqning tovush ma’daniyatini tarbiyalash; 

So’zlashuv nutqini shakllantirish; 

Badiiy adabiyot bilan tanishtirish; 
Kichik gurux
- bolalari tarbiyachining hikoyasini eshitib, uning 
savollariga javob bera olishi, mavzulardagi rasm yuzasidan suhbatlarda ishtirok 
etishi bilan birga, avval eshitgan ertak va hikoyani xotirasida tiklab , uning 
mazmunini buzmasdan aytib bera olishlari lozim. 
O’rta va katta guruhlarda
bolalar nutqini rivojlantirish bo’yicha 
quyidagi vazifalarni amalga oshirish kerak: 

Tevarak atrof bilan tanishtirish, nutq o’stirish 
lug’utini boyitish; 

Nutqning gramatik tomonini shakllantirish; 

Nutqning tovush ma’daniyatini tarbiyalash; 

---


So’zlashuv nutqini shakllantirish; 

Badiiy adabiyot bilan tanishtirish; 

Hikoya qilishga o’rgatish; 
Tayyorlov guruhda
– bolalar nutqini rivojlantirish bo’yicha quyidagi 
vazifalarni amalga oshirish kerak: 

Tevarak atrof bilan tanishtirish, nutq o’stirish 
lug’utini boyitish; 

Nutqning gramatik tomonini shakllantirish; 

Nutqning tovush ma’daniyatini tarbiyalash; 

So’zlashuv nutqini shakllantirish; 

Hikoya qilishga o’rgatish; 

Badiiy adabiyot bilan tanishtirish; 

Bolalarni savodga o’rgatishga atyyorlash; 
Bir yoshgacha bo’lgan bolalap so’z zaxirasida 15 tagacha so’z bo’lib, 
foiz jixatidan olganda ot so’z turkumiga oid bo’ladi.
Birinchi yilning oxiriga kelib bolaning so’z zaxirasida sifat so’z 
turkumiga oid so’zlar qo’shladi. Bir yoshdan keyin bola ot, sifat, narsa va 
xodisani ifodalovchi so’zlar fe’l so’z turkumiga oid so’zlarni bog’lashni 
o’rganadi. Bu yoshda muloqotga bo’lgan ehtiyoj nutq asosida umumlashtirish, 
so’zlarning o’rnini almashtira olish, ma’lum predmetni boshqa so’zga 
almashtirish, til belgilari bilan amallar bajarish qobiliyati rivojlanadi. 
Bir yoshdan bir yosh olti oylikkacha bo’lgan bolalarda xar oyda 30-40 ta 
so’z o’zlashtiriladi. 
Ilk yoshdagi bolalarga o’rgatish jarayonida ko’rsatib nomini aytish, 
yo’qlama usullaridan foydalaniladi, shuningdek takrorlash usuli ham foyda 
beradi. Yo’qlama va takrorlash usuli birgalikda olib borilsa, ko’proq natijaga 
erishiladi. 

---

Xar bir mashg’ulot bolalarning bilishi va tafakkuri, ahloqiy malakalarini 
shakllantirishga yordam berishi lozim. 
Nutq o’stirish mashg’ulotlarida bolalar nutqini rivojlantirish vositalari 
juda ko’p va hilma-xil. Ulardan eng asosiysi badiiy adabiyot. Badiiy adabiyot bu 
– turli yoshdagi bolalarga mo’ljallangan so’z san’ati bo’lib, voqialikni 
bolalarcha idrok etish, 
bolalarga tasavvur va tafakkur obrazlarida 
gavdalantiruvchi badiiy asarlar majmuasi hisoblanadi.
Barcha xalqlarda bolalarga mo’ljallangan ijod etish an’anasi uzoq tarixga 
ega.