48
2. M.Hamroyev. Ona tilidan lisoniy tahlil qoliplari. Toshkent: TDPU.
2019. 6-11
10-mavzu: Gapning ajratilgan boʻlaklari
Reja:
1. Ajratilgan boʻlaklar haqida umumiy ma’lumot.
2. Ajratilgan kesim.
3. Ajratilgan ega.
4. Ajratilgan hol.
5. Ajratilgan toʻldiruvchi.
6. Ajratilgan aniqlovchi.
7. Ajratilgan boʻlakda tinish belgilari.
Tayanch tushunchalar:
ajratilgan boʻlak,
ajratilgan ega, ajratilgan
kesim, ajratilgan izoh toʻldiruvchi,
ajratilgan aniqlovchi, tinish
belgilari.
Ajratilgan boʻlaklar haqida umumiy ma’lumot
Oʻzidan oldingi boʻlakni izohlagan boʻlak
ajratilgan boʻlak
deyiladi:
Men ishni mana shundan, ya'ni
tushuntirishdan
boshladim.
Ajratilgan boʻlaklarning uyushiq boʻlaklardan farqi shundaki,
ular bir tushunchaning ikkita nomidir
, ya'ni bir shaxs yoki bir narsa
ikki
marta nomlanadi, uyushiq boʻlaklar esa
bir necha shaxs yoki
narsani ifodalaydi.
Gap boʻlaklarining ajratilishida gapda soʻz tartibining oʻzgarishi,
gap boʻlaklarining
kengayishi, bir boʻlakning oʻzidan oldingi boʻlakni
izohlashi, bir boʻlakni boshqalaridan ajratib boʻrttirib koʻrsatish
zaruriyati kabilar sabab boʻlishi mumkin.
Koʻchada borar, gʻamgin va
oʻychan. Ukasi, koʻzlari chaqnagan, unga gʻazab bilan qaradi.
Oldinda, muyulishda, bir qora koʻrindi. U har kuni, quyosh tikka
kelganda, shaharga tushadi.
Quyidagi gap boʻlaklari ajratiladi:
Dostları ilə paylaş: