O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi kurbanova s. Yu

Surtmani quritish: 
Surtmani quritish uchun 2 usuldan foydalanish mumkin, 
birinchidan xona temperaturasida, spirtovka alngasi ustida. Spirtovka alangasida 
quritilganda, shuni esda saklash kerak-ki, ya’ni tez quritish uchun yuqori 
temperaturadan foydalanib bo‘lmaydi, chunki yuqori temperaturada mikroblar 
deformatsiyaga uchrashi mumkin. 
Surtmani fiksatsiya qilish: 
Fiksatsiya qilish uchun buyum oynasi (surtma 
yuqoriga karatilgan holda) 3 marotaba asta-sekin (3 sekund davomida) spirtovka 
alangasidan o‘tkaziladi. Mikroorganizmlar fiksatsiya qilinganda, o‘ladi va oyna 
yuzasiga qattiq yopishib qolishi kuzatiladi, bu esa surtmani havfsiz bo‘lishini va 

---

28 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
7-rasm. 
 
keyingi bosqichlarda yuvilib ketmasligini ta’minlaydi. Ayrim hollarda qon 
surtmasi, a’zo va to‘qimalardan tayyorlangan surtmalar maxsus fiksatsiya qiladigan 
suyuqliklar (metil yoki etil spirti, Nikiforov aralashmasi, suleymali spirt) da
fiksatsiya qilinadi. 

8 – rasm. 
 
 
Bakteriologik surtmani oddiy bo‘yash usuli. 
Surtmani bo‘yash: 
Surtmani bo‘yash tekshirilayotgan maqsad asosida qilinadi. 
Surtmalarni bo‘yash oddiy va murakkab usullarda olib boriladi. Bakteriyalarni 
morfologiyasini o‘rganish uchun oddiy bo‘yash usullari ham etarli hisoblanadi. 
Oddiy usulda bakteriyalar bo‘yalganda ularni shakli va o‘lchamlari yaxshi 
ko‘rinadi, murakkab usulda bakteriyalarni morfologiyasidan tashqari, istagan 
elementlarini ko‘rishimiz va aniqlashimiz mumkin, shuning uchun bu usul differnsial 
usullar qatoriga kiradi. 

---

29