O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi kurbanova s. Yu
Yüklə 5,89 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Bakteriyalarni murakkab bo‘yash usullari
|
13-rasm. Bakteriyalar hivchinlari (sxema) 1- monotrix; 2- lofotrix; 3-amfitrix; 4-peritrix 36 M i k r o b n i (v i t a l) t i r i k h o l d a b o‘ ya sh. Mikroblar suspenziyasi bir tomchi 0,001 % li metilen ko‘ki yoki neytral qizil eritmaga qo‘shiladi. Ulardan «osilgan» yoki «ezilgan» tomchi tayyorlanadi va mikroskop ostida ko‘riladi. Mikroskopiyadan so‘ng ular dezinfeksiya qiluvchi moddalar eritmasiga solinadi. Bakteriyalarni harakatchanligi bakteriologik amaliyotda yarim suyuq agarlarga tekshirilayotgan mikrob kulturasini sanchib ekish orqali ham aniqlash mumkin. Sanchib ekilganda, harakatchan bakteriyalar muhitda tarqalib yaqqol ko‘rinib turadi, harakatsiz bakteriyalar esa, yarim suyuq muhitda sanchuv bo‘ylab o‘sadi. Bakteriyalarni murakkab bo‘yash usullari Oddiy bo‘yash usullaridan farq qilib murakkab usulda preparatlarni bo‘yashda bir nechta bo‘yoqlar ketma-ket qo‘laniladi. Ular kimyoviy tarkibi, rangi, ishlov beruvchi va differensiyalovchi moddalari bilan bir-biridan farqlanadi. Bu esa, hujayraning ma’lum tuzilishini aniqlash va mikroorganizmlarning bir turini ikkinchi turidan differensiyalash imkonini beradi. Gram usuli bilan bo‘yash. 1 . Fiksatsiyalangan surtmaga gensian binafshaning karbol-spirtli eritmasi filtr qog‘oz ustidan tomiziladi. 1-2 minut bo‘yaladi, so‘ng qog‘oz olinadi, yuvib tashlanmaydi, bo‘yoq esa to‘kiladi. 2. YUvib tashlanmasdan lyugol eritmasi quyilib, 1-2 minut davomida ushlab turiladi. 3. 20-30 sekund davomida etil spirti tomizilib, surtma rangsizlantiriladi. 4. Preparat suv bilan yuviladi. 5. Surtma, fuksinning suvli eritmasi bilan 1—2 min davomida qo‘shimcha ravishda bo‘yaladi, quritiladi va mikroskop ostida ko‘riladi. Gram musbat bakteriyalar to‘q binafsha, grammanfiylar esa, qizil rangga bo‘yaladi. Gram usuli bilan bo‘yash muhim differensial-diagnostik ahamiyatga ega va mikrobiologiyada keng qo‘llaniladi Gram musbat bakteriyalarga stafilokokk, streptokokk, difteriya korinobakteriyasi, sil mikobakteriyasi va boshqalar kiradi. Gram manfiy bakteriyalarga - gonokokk, meningokokk, ichak tayoqchasi va boshqalarni kiritish mumkin. Bakteriyalarning ayrim turlari Gram usuli bilan yaxshi 37 bo‘yalmay o‘zgarib turadi. Bu esa ularning yoshi, o‘stirish xususiyati va hujayra devorining tuzilishini o‘zgartiruvchi omillariga bog‘liq. Gram usuli bilan bo‘yashda yo‘l qo‘yiladigan asosiy kamchilik, surtmadagi bo‘yoqni spirt bilan ko‘proq ushlash yoki kam ushlab bo‘yoqni yaxshi ketkazmaslikdir. Birinchi holatda grammusbat bakteriyalar gensian binafsha bilan bo‘yalgan rangini yo‘qotadi, so‘ng (grammanfiy bakteriyalarga o‘xshash) surtma, fuksin bilan bo‘yalishi natijasida qizil rangni qabul qiladi. Ikkinchi holatda esa, grammanfiy bakteriyalar gensian binafsha bilan bo‘yalib, ko‘k binafsha rangni saqlab qoladi. To‘g‘ri bo‘yash uchun surtmani spirt bilan yuvishga qat’iy rioya qilish kerak. Yüklə 5,89 Mb. Dostları ilə paylaş:
|