Axloqiy tarbiya.
Axloq — ijtimoiy ong shakllaridan biri hisob-
lanib, har bir kishining jamiyat va oiladagi yurish-turishi tartib-
qoidalarining yig‘indisi sifatida gavdalanadi. Xulosa qilib aytganda,
insonning tevarak-atrofdagi voqea va hodisalarga bo‘lgan munosa-
batidan uning axloqi namoyon bo‘ladi. Xalqimiz axloqiy fazilat-
larni qadim zamonlardan beri boyitib kelgan. Axloq-odobga oid
fikrlar „Avesto“ kitobida, qadimgi bitiklarda, pandnomalarda va
boshqa yozma manbalarda o‘z ifodasini topgan.
O‘tmishdagi ulug‘ allomalarning axloq haqidagi ko‘plab fikr-
mulohazalari bugungi kunda ham muhim tarbiyaviy ahamiyatini
yo‘qotgan emas. Jumladan, qomusiy olim Abu Nasr Forobiy
axloqiy fazilatlar haqida gapirar ekan, uning xislatlari haqida
quyidagi fikrlarni bildiradi:
„1. Bunday odamning barcha a’zolari shu darajada mukammal
taraqqiy etgan bo‘lishi kerakki, u bu a’zolari bilan bajarmoqchi
bo‘lgan barcha ishlarni osonlik bilan amalga oshira olsin¾
2. Ovqatlanishda, ichimlik iste’mol etishda ochko‘z bo‘lmasin,
tabiati qimor o‘yinlarini o‘ynashdan uzoq bo‘lsin va ular keltira-
digan „xursandchilik“lardan jirkanadigan bo‘lsin.
3. Haqiqatni va haqiqat tarafdorlarini sevadigan bo‘lsin, yolg‘on
va yolg‘onchilarga nafrat bilan qaraydigan bo‘lsin.
4. G‘ururi va vijdonini qadrlaydigan, uning ruhi o‘z tabiati
bilan past ishlardan yuqori va oliyjanob ishlarga ishlatiladigan bo‘lsin.
5. Dirham, dinor va shu kabi turmush buyumlariga jirkanish
bilan qarasin.
6. O‘z tabiati bilan adolatni sevadigan va adolat uchun kura-
shuvchi, adolatsizlikka, jabr-zulm o‘tkazuvchilarga nafrat bilan
qaraydigan bo‘lsin... adolatli bo‘lsin... .
1
Dostları ilə paylaş: |