O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti

1.2.1-jadval 
Tuzilmaviy yondashuv asosida raqobatning mohiyatini yoritishga qaratilgan 
turli mualliflik tariflari
Muallif 
Tarifi 
A. Kurno
14
Ikki yoki undan ortiq firmalarning o‘zaro kurashi bo‘lib, har bir 
firma raqibining ishlab chiqarish imkoniyatlari o‘zgarmasdan 
qolishiga harakat qiladi 
F. Nayt 
Ko‘p sonli mustaqil xo‘jalik birliklarining muhitning noniq 
sharoitlaridagi o‘zaro aloqalari 
L. 
Kachalina
15
Monopoliyadan holi sharoitda subyektlarning o‘zaro bellashuvi 
Dinamik yondashuvga ko‘ra raqobat doimiy mavjud bo‘lgan va amal 
qiladigan mexanizm bo‘lib, xo‘jalik yurituvchi subyektlarning eng yuqori natijaga 
erishishlari uchun bellashuvidir. 
Aynan ushbu yondashuvlarni umumlashtirgan holda o‘rganish raqobat 
mohiyatini yanada kengroq va yaxlit holda yoritishga imkon beradi. 
Xulq-atvor yondashuviga ko‘ra raqobat xo‘jalik yurituvchi subyektlar 
o‘rtasidagi o‘zaro bellashuv, kurashish bo‘lib xo‘jalik yurituvchi subyektlarning 
o‘zaro munosabatida aks etadi. Raqobat munosabatlari o‘z navbatida tomonlarning 
obyekt, subyekt va maqsadlarga ega ekanligidan dalolat beradi.
1.2.2-jadvaldan ko‘rinib turibdiki, mualliflar raqobatning mohiyatini 
yoritishda turli maqsadlar, ya‘ni bozor ulushi, iste‘molchilarning cheklangan 
to‘lovga qodir talabi, yuqori daromad yoki foyda olishni nazarda tutadi. Raqobat 
munosabatlarining maqsadi eng avval firmalarning iqtisodiy faoliyatini 
yaxshilashga qaratilganligiga guvoh bo‘lamiz. Shu bois xulq-atvor yondashuvi 
raqobatni xo‘jalik yurituvchi subyektlarning takror ishlab chiqarish jarayonida 
ko‘zda tutilgan natijaga erishish maqsadida o‘zaro bellashuvi desak mubolag‘a 
bo‘lmaydi.
Ushbu yondashuvga ko‘ra tadqiqot predmeti raqobat munosabatlarining 
shakli, usullari, raqobat strategiyalari, raqobat ustunligi va subyektlarning 
raqobatbardoshligi bo‘lishi mumkin.