16
4. Modellashtirish o„rganish va bilish jarayonini kengaytiradi.
Model hosil
qilish uchun obyekt har tomonlama o„rganiladi, tahlil qilinadi. Model tuzilganidan
so„ng, uning yordamida obyekt to„g„risida yangi ma‟lumotlar olish mumkin. Shunday
qilib, obyekt to„g„risidagi bilish jarayoni to„xtovsiz jarayonga aylanadi.
Matematik modellashtirish va modellarning ahamiyati
quyidagilarda namoyon
bo„ladi:
1) matematik usullar yordamida moddiy, mehnat va
pul resurslaridan oqilona
foydalaniladi;
2) matematik usullar va modellar iqtisodiy va tabiiy fanlarni rivojlantirishda
etakchi vosita bo„lib xizmat qiladi;
3) matematik usullar va modellar yordamida tuzilgan
prognozlarni umumiy
amalga oshirish vaqtida ayrim tuzatishlarni kiritish mumkin bo„ladi;
4) matematik modellar yordamida iqtisodiy jarayonlar faqat chuqur tahlil
qilinibgina
qolmasdan, balki ularning yangi o„rganilmagan qonuniyatlarini ham
ochishga imkon yaratiladi.
Shuningdek, ular yordamida iqtisodiyotning kelgusidagi
rivojlanishini oldindan aytib berish mumkin;
5) matematik usullar va modellar hisoblash ishlarini
avtomatlashtirish bilan
birga, aqliy mehnatni engillashtiradi, iqtisodiy soha xodimlarining
mehnatini ilmiy
asosda tashkil etadi va boshqaradi.
1.2. Modellar turlari
Matematik modellar turli tuman bo„lib, ularni tuzish, tahlil qilish, tekshirish va
amaliyotda qo„llash murakkab jarayon hisoblanadi. Barcha turdagi modellarni tuzish
bir necha shakllarda amalga oshiriladi (1.3-rasm).
Iqtisodiy obyektlar, jarayonlar va hodisalarni
modellashtirishda turli xil
usullardan foydalaniladi.
