O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta‘lim vazirligi

Nazorat savollari:

1. 
   Taqdimot fayli deganda nimani tushunasiz ?
   
2. 
   Slayd deganda nimani tushunasiz?
   
3. 
   Taqdimot fayliga yangi slaydlar qo’shish qaysi klavishlar orqali bajariladi?
   
4. 
   Slaydlarga animatsiyalar, tovushlar qo’shish va taqdimot faylini namoyishli faylga o’tkazish algoritmlarini tushuntirib bering
   

Mavzu: Ma‘lumotlar bazasi va uni boshқarish tizimlari.


Reja

1. 
   Ma‘lumotlar bazasini tashkil қilish va uni boshқarish tizimi(sistemasi-MBBS).
   
2. 
   MBBS arxitekturasi.
   
3. 
   Relyatsion ma‘lumotlar bazasi.
   

Tayanch iboralar: Ma‘lumot, ma‘lumotlar bazasi, rejali ma‘lumot, ma‘lumotlar bazasini boshqarish, operativ (tezkor) hisobot, mashina-server, axborotlar bazasi integratsiyasi, interaktiv rejim, fayl server


Ma‘lumotlar bazasini tashkil қilish va uni boshқarish tizimi(sistemasi-MBBS).

Informatsion texnologiyalarning rivojlanishi va axborot oқimlarining tobora ortib borishi, ma‘lumotlarning tez ўzgarishi kabi ҳolatlar insoniyatni bu ma‘lumotlarni ўz vaқtida қayta ishlash choralarini қidirib topishga undaydi. Ma‘lumotlarni saқlash, uzatish va қayta ishlash uchun ma‘lumotlar bazasi (MB) ni yaratish, sўngra undan keng foydalanish bugungi kunda dolzarb bўlib қolmoқda.

Ma‘lumotlar bazasi – bu ўzaro boғlangan va tartiblangan ma‘lumotlar majmuasi bўlib, u kurilayotgan ob‘ektlarning xususiyatini, ҳolatini va ob‘ektlar ўrtasidagi munosabatni ma‘lum soҳada tavsiflaydi.
Darxaқiқat, xozirgi kunda inson ҳayotida MBda kerakli axborotlarni saқlash va undan oқilona foydalanish juda muxim rol ўynaydi. Sababi, jamiyat taraққiyotining қaysi jabxasiga nazar solmaylik ўzimizga kerakli ma‘lumotlarni olish uchun, albatta, MBga murojaat қilishga majbur bўlamiz. Demak, MBni tashkil қilish axborot almashuv texnologiyasining eng dolzarb ҳal қilinadigan muammolaridan biriga aylanib borayotgani davr taқozasidir.
Ma‘lumki, MB tushunchasi fanga kirib kelgunga қadar, ma‘lumotlardan turli kўrinishda foydalanish juda қiyin edi. Dastur tuzuvchilar ma‘lumotlarini shunday tashkil қilar edilarki, u faқat қaralayotgan masala uchungina ўrinli bўlardi. Ҳar bir yangi masalani ҳal қilishda ma‘lumotlar қaytadan tashkil қilinar va bu ҳol yaratilgan dasturlardan foydalanishni қiyinlashtirar edi.
SHuni kayd қilish lozimki, MBni yaratishda ikkita muxim shartni ҳisobga olmoқ zarur: